وضعیت اجتماعی و سیاسی کشور این روزها مساعد نیست و بی شک سیاست های غیرکارشناسی اتخاذ شده در حوزه فناوری اطلاعات شرایط را برای کسب و کارهای دیجیتال و به خصوص استارتاپ های این حوزه سخت و طاقت فرسا کرده است. فیلترینگ شبکه های اجتماعی و محدود شدن کانال های ارتباطی فعالیت های بازاریابی و فروش را دچار مشکل کرده و موجب شده بسیاری از دوستان ما در اکوسیستم نوآوری و کارآفرینی بخش عمده ای از درآمدهای خود را از دست بدهند و برخی از کسب و کارها در معرض تعطیلی قرار گرفته اند. اما چاره کار چیست و چه باید کرد؟ آیا به سادگی میتوان از ادامه مسیر پیش رو دست برداشت. مسلما هیچ کدام از شما دوست ندارید نهالی که با تلاش فراوان خود و تیمتان ساخته اید در این طوفان بی تدبیری ریشه کن شود. در این شرایط نمیتوان به اقدامات امید بخش از سوی نهادهای دولتی و حمایتی امیدوار بود. بی شک هیچ کس به اندازه کارآفرین و تیم فعال برای ساخت یک محصول و کسب و کار دلسوز آن نیستند.
معمولا کسب و کارها در بحران های اینچنینی تصمیماتی برای حفظ بقای خود میگیرند که دراین نوشته برخی از این موارد را با هم مرور میکنیم. به کارگیری آنها شاید بتواند هر چند کمی از مشکلات را کاهش داده و کسب و کار را تا زمان گذر از این بحران و رسیدن به روزهای روشن آینده زنده و سر پا نگه دارد.
در این شرایط بیشترین فشار بر روی ارزشترین دارایی ما یعنی سرمایه انسانی و همکارانمان وارد میشود. تنش های موجود و خبرهای نا خوشایند از یک سو و عدم نتیجه گیری تیم و دور ماندن از اهداف تعیین شده باعث تخریب روحیه و عدم تمرکز افراد میشود. توصیه میکنم در این شرایط تعاملات بین اعضای تیم را افزایش دهید و با حس همدلی شرایط کسب و کار را برای اعضای تیم تشریح کنید.
ممکن است مجبور شوید دست به تعدیل نیروی انسانی بزنید. پرسنل کلیدی و با اهمیت را حفظ کنید و اعضای تیم که با توجه به کاهش فروش، کار کمتری دارند را به مرور تعدیل کنید. البته که این تعدیل باید همراه با همدلی و تشریح شرایط و تلاش برای پیدا کردن شغلی به عنوان جایگزین باشد. شرایط کسب و کار شما را مجبور به جدایی کرده اما این افراد همچنان دوستان شما و اولین گزینه های همکاری مجدد پس از گذر از بحران هستند. پس حتما با تشریح کامل شرایط توضیح اینکه برای حفظ کسب و کار مجبور به این کار هستید این کار را بکنید. تمام تلاش خود را برای یافتن شغل جدید برای آنها و کاهش فشار ناشی از این تصمیم به کار بگیرید.
کاهش هزینه های سربار و غیر ضروری در این شرایط مثل اجاره دفتر و یا هزینه های تبلیغاتی روتین میتواند توان مقاومت کسب و کار را افزایش دهد. دورکار کردن همکاران اقدامی موثر برای رسیدن به این هدف است.
ارتباط خود را با مشتریان قبلی با هر روش ممکن حفظ کنید،ولو اینکه با ارسال یک پیام و یا حتی تماس های تلفنی باشد. نیاز به معرفی محصولات و خدماتتان به صورت مستقیم نیست. کافیست از احوال ایشان بپرسید و برای آنها در این شرایط آرزوی حال خوب داشته باشید و به صورت غیر مستقیم به شرایط کسب و کار خودتان و فشارهای وارد بر آن اشاره ای کنید. این کار علاوه بر اینکه حس خوبی برای مشتریان ایجاد میکند میتواند منجر به فروش و یا شاید جلب همراهی مشتریان در این شرایط باشد.
درگیر جریانات و امواج ناشی از شرایط نا بسامان فعلی نشوید. شما به عنوان مالک کسب و کار و یک کارآفرین یک وظیفه مهم دارید و آن حفظ بقای کسب و کار برای ادامه فعالیت در روزهای روشن آینده است. به هر حال اقتصاد کشور و مردم جامعه در هر شرایطی نیاز به خدمات و محصولات شما دارند و ارائه آنها در صورتی که وجود نداشته باشید ممکن نیست. متاسفانه در شرایط سطح تحمل جامعه کاهش یافته و بسیاری از افراد حتی بدون توجه به واقعیات و بر اساس احساسات عکس العمل هایی را از خود بروز میدهند که متاسفانه در شرایط فعلی نمونه هایی زیادی از آن را در ارتباط با برخی از استارتاپ ها و کسب و کارهای دیجیتال شاهد هستیم.
نگاه برونگرا و توجه به بازارهای بین المللی در شرایط اقتصادی ایران که همواره شاهد کاهش ارزش پول هستیم اجتناب ناپذیر است و توصیه همیشگی من به کسب و کارها بوده. شاید در شرایط فعلی نظر محبوبی نباشد اما نباید گزینه ادامه فعالیت کسب و کار و یا تیم در خارج از ایران را دور از ذهن نگه داشت. این فعالیت میتواند به صورت حضور موقت و یا حتی دورکاری در بازارهای خارج از ایران باشد. وقتی درآمد مناسبی برای کسب و کار در ایران وجود ندارد و حفظ بقای آن ممکن نیست، فعالیت کردن در بازارهای خارجی گزینه ای قابل توجه است.
به هر روی موارد عنوان شده تلاش هایی برای حفظ کسب و کارو ارزش خلق شده شما است. اما امیدوارم به زودی شاهد روزهای روشن و امید بخش در افق کسب و کار و اقتصاد ایران باشیم.
