حتما برای شما به عنوان مشاور یا کارشناس تغذیه یا حتی افراد عادی (که رژیم غذایی خود را با حساسیت دنبال می کنند) که ارزش غذایی فلان دستور پخت یا غذای مخلوط چگونه است. و از آنجایی ارزش غذایی یک غذای مخلوط می تواند بسته به ذائقه، توان اقتصادی و ترکیبات، مقدار و نحوه آماده سازی متفاوت باشد
به عنوان مثال اگر ارزش غذایی قورمه سبزی را برای یک قاشق غذاخوری در گوگل جستجو کنید نتایج مختلفی را از 20 کیلو کالری تا 31 کیلو کالری مشاهده خواهید کرد. این اختلاف نتایج مربوط به مواد استفاده شده در دستور پخت قورمه سبزی است.
حال سوال اینجاست که ما برای محاسبه کالری دستور پخت غذای شخصی خودمان چگونه و از چه ابزاری استفاده کنیم.
هزینه آزمایش ارزش غذایی یک ماده غذایی در سال 2013 در آمریکا برابر 1000 دلار بوده است. با فرض بودن تجهیزات لازم آزمایشگاهی در کشور برای ارائه کل ارزش غذایی شامل ریز مغذی ها و درشت مغذی ها با قیمت دلار امروز به تاریخ 1401/09/20، هزینه محاسبه ارزش غذایی هر ماده غذایی سر به فلک خواهد کشید.
ما در"وب سایت سلامتی من" در پنل متخصصان تغذیه و همچنین کاربران عادی یا حتی واحدهای تولید کننده مواد غذایی ابزاری قرار داده ایم که میتواند به صورت رایگان ارزش غذایی دستور پخت شما را به صورت دقیق محاسبه و ارائه دهد. که در ادامه آن را معرفی و نحوه محاسبه ارزش غذایی غذای مخلوط را با استفاده از "وب سایت سلامتی من" را بررسی خواهیم کرد.
مقاله قبلی ما را با عنوان "نحوه کوچینگ در وب سایت سلامتی من" را مطالعه کنید.
1- مواد غذایی خام: این مواد غذایی شامل مواد خامی است که هیچگونه فرآوری یا پختی روی آنها انجام نشده است مانند میوه های خام
2- مواد غذایی ترا ریخته: این دسته از مواد غذایی شامل مواد غذایی هستند که ساختار ژنتیکی آن با اهداف مختلف دستکاری شده است.
3- مواد غذایی فرآوری شده: مواد غذایی که طی مراحلی عملیاتی روی آنها انجام شده تا محصول جدید تولید شود مانند سوسیس و کالباس
4- مواد غذایی پخته شده: مواد غذایی هستند که طی یک مرحله پخت آماده سازی می شوند مانند سیب زمینی آب پز
5- مواد غذایی مخلوط یا رسپی : این مواد غذایی می تواند ترکیبی از مواد غذایی بالا باشد مثلا سالاد، پیتزا و ...
از بین این 5 دسته غذایی مورد 4 و 5 بیشترین میزان استفاده ما را در وعده های غذایی دارند چرا که این غذاهای مخلوط از ترکیب 3 دسته غذای اول درست می شوند.
پس برای محاسبه ارزش غذایی، غذای مخلوط نیاز است ما
فرض کنید می خواهیم ارزش غذایی املت گوجه فرنگی همراه با قارچ را محاسبه کنیم. این غذا از مواد اولیه زیر تشکیل می شود.
2 عدد تخم مرغ
2 عدد گوجه فرنگی
3 عدد قارچ
1 قاشق روغن
آیا جمع ارزش غذایی تک تک مواد غذایی خام برابر با ارزش غذایی کلی املت گوجه فرنگی پخته خواهد بود؟
جواب کوتاه نه
در هنگام محاسبه ارزش غذایی بشقاب مخلوط دو فاکتور به محاسبات اضافه می شود:
1- میزان ماندگاری ریز مغذی ها و درشت مغذی ها بعد از پخت یا Nutrition Retention Factor (RF):
اکثر مواد مغذی بعد از پخت میزانشان کاهش می یابد یا به کل از بین می روند به عنوان مثال ضریب RF فولات در گوشت سرخ شده برابر است با 0.7 یعنی 30 درصد از فولات موجود در گوشت خام بعد از پخت از بین می رود.
2- میزان کاهش وزن یا افزایش وزن مواد غذایی بعد از پخت Yield Factor (YF) :
برخی غذاها بعد از پخت وزن بدست می آورند یا وزن از دست می دهند. که این در محاسبه مواد مغذی و همچنین وزن بشقاب مخلوط تاثیرگذار است. به عنوان مثال YF سیب زمینی پخته برابر است با 0.81 یعنی سیب زمینی بعد از پخت 19 درصد از وزنش را از دست می دهد. برخی مواد برعکس این حالت هستند یعنی بعد از پخت وزنشان افزایش می یابد به عنوان مثال YF ماکارونی برابر 2.7 است یعنی با پخت 100 گرم ماکارونی خروجی نهایی 270 گرم خواهد بود این به دلیل آبی است که در هنگام پخت جذب ماکارونی می شود.
حال که با این مفاهیم آشنا شدید شما را با نحوه محاسبه ارزش غذایی مواد مخلوط و محاسبه کالری غذاها در وب سایت سلامتی من آشنا می کنیم.
برای محاسبه ارزش غذایی آنلاین ابتدا باید در سایت ثبت نام کنید پس از ثبت نام وارد پنل کاربری شخصی تان شوید. و از منوهای بالا زبانه غذای شخصی و از زبانه های زیرین دستور آشپزی شخصی را انتخاب (مطابق عکس زیر) کنید.
در اولین مرحله اسم غذای شخصیتان را وارد کنید برای مثال ما املت گوجه را وارد کرده ایم.
در مرحله دوم دسته بندی غذا را مشخص کنید ما دسته بندی "متفرقه" را انتخاب کرده ایم شما می توانید از بین 19 دسته بندی مختلف یکی را که غذا مربوط به آن دسته است را انتخاب کنید.
در مرحله سوم که اختیاری است می توانید توضیحاتی در مورد غذا از طرز تهیه یا محتویات غذا بنویسید. ما در این مثال محتویات غذا را نوشته ایم.
بخش بارکد اختیاری است و می توانید خالی بگذارید.
مرحله بعدی مرحله تعیین میزان سروینگ غذاست یعنی واحدهای قاشق، بسته، لیوان و ... را بر اساس گرم وارد می کنید. به عنوان مثال ما یک قاشق املت گوجه را 5 گرم در نظر گرفته ایم.
پس از مراحل فوق نوبت به اضافه کردن محتویات غذا بر اساس دستور پخت می رسد. نکته مهم در این مرحله برای اینکه YF و RF به درستی محاسبه شوند و نتیجه ارزش غذایی به درستی محاسبه شود با توجه به اینکه غذا، غذای پخته است باید محتویات به صورت پخته وارد شود.
در این مرحله مواد تشکیل دهنده را انتخاب می کنیم برای این کار در بخش عناصر موجود دکمه "جدید" را کلیک کنید تا لیست مواد غذایی باز شود. مواد مورد نظر را جستجو میزان آن را وارد کرده و دکمه ذخیره را بزنید تا مواد انتخابی به لیست محتویات اضافه شود. در این مورد چون املت گوجه غذای پخته است دو عدد تخم مرغ سایز متوسط را به صورت پخته وارد می کنیم و بدون بستن این صفحه سایر محتویات را هم وارد می کنیم.
بقیه مواد را مشابه عکس بالا به صورت پخته وارد می کنیم. پس از تکمیل محتویات دستور پخت لیست زیر را مشاهده خواهید کرد.
در جدول فوق محتویات دستور پخت املت گوجه با میزان هر کدام و کالری هر کدام محاسبه و نمایش داده شده است.
پس از اتمام مراحل بالا می توانید ریز مغذی ها و درشت مغذی های رسپی (دستور پخت) وارد شده را به صورت جدول زیر مشاهده کنید.
برای ثبت این غذا برای استفاده های بعدی در رژیم غذایی دکمه سبز را ثبت تغییرات را بزنید تا غذا به لیست شخصی شما اضافه شود.
همچنین برای مشاهده و محاسبه کالری مواد غذایی به صورت آنلاین می توانید به بخش غذاها در سایت مراجعه کنید برای مثال با کلیک روی "ارزش غذایی خرما" می توانید به صورت آنلاین ارزش غذایی خرما را مشاهده کنید. همچنین می توانید در این بخش ارزش غذایی و کالری مواد غذایی را مشاهده کنید.
شما می توانید از امکانات سلامتی من به عنوان یک نرم افزار محاسبه کالری مواد غذایی استفاده کنید.