همه چیز رو درست آماده کرده‌بودم اما استرس گرفتم و به هیچی جواب ندادم.
به همه چیز جواب درست دادم اما انگار آدم درستی نبودن و از من خوششون نیومد.
این جمله‌ها رو از افراد زیادی دور و برمون شنیدیم و شاید خودمون هم یکی از اون آدما باشیم که فکر می‌کنیم مصاحبه شغلی موفقی داشتیم اما قدرمون رو ندونستن و ما رو کنار گذاشتن که حتما بعدا خودشون پشیمون می‌شن.
چه بخواهیم و چه نخواهید مصاحبه شغلی یک بخش بزرگ و مهم از استخدام رو تشکیل می‌دهد و نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید. جایی که اولین برداشت از شخص در آن ثبت می‌شود و هدف آن شناخت فرد متقاضی و آشنا شدن او با فرهنگ سازمانی است.
در این مطلب برایتان از رازهای مصاحبه موفق می‌گویم. توضیح می‌دهم که این کار را چطور انجام دهید که مانند آب خوردن برایتان آسان باشد و نتیجه مثبت را هم از مصاحبه‌کنندگان بگیرید.
مصاحبه موفق، دروازه ورود به دنیای جدیدی از فرصت‌ها و چالش‌هاست. این تنها یک گفتگو نیست، بلکه فرصتی است برای معرفی خود، نشان دادن توانایی‌ها و مهارت‌ها، و ایجاد یک ارتباط مؤثر با کارفرمایان آینده.
در ادامه به برخی از دلایل اهمیت مصاحبه موفق اشاره می‌کنیم:
· دریافت شغل مورد نظر: هدف اصلی هر مصاحبه‌ای، کسب شغلی است که با علایق، مهارت‌ها و اهداف فردی شما همخوانی داشته باشد. یک مصاحبه موفق، شانس را برای دریافت پیشنهاد شغلی افزایش می‌دهد.
· ایجاد اولین برداشت مثبت: مصاحبه، اولین تعامل رسمی شما با کارفرما است. اولین برداشت‌ها بسیار مهم هستند و یک مصاحبه خوب می‌تواند تصویری مثبت و حرفه‌ای از شما در ذهن مصاحبه‌کننده ایجاد کند.
· شناخت بیشتر از شرکت: مصاحبه، فرصتی است تا بیشتر در مورد شرکت، فرهنگ سازمانی، تیم کاری و موقعیت شغلی مورد نظر اطلاعات کسب کنید. این کمک می‌کند تا تصمیم بهتری در مورد پذیرش یا رد پیشنهاد شغلی بگیرید.
· افزایش اعتماد به نفس: موفقیت در مصاحبه، اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد و به شما نشان می‌دهد که توانایی‌های لازم برای موفقیت در محیط کار را دارید.
· ارتباط شبکه‌ای: حتی اگر در مصاحبه موفق به کسب شغل نشوید، ممکن است با افراد جدیدی آشنا شوید و شبکه ارتباطی خود را گسترش دهید. این شبکه می‌تواند در آینده برای یافتن فرصت‌های شغلی جدید مفید باشد.
مصاحبه موفق فقط همان زمانی نیست که در جلسه حضور پیدا می‌کنید و با مصاحبه‌کنندگان گفت‌وگو می‌کنید. بلکه قبل از آن باید شروع کنید و باید چند پله به عقب بروید و از همان زمانی که رزومه خود را آماده می‌کنید که برای شرکت موردنظر بفرستید، باید آماده باشید.
اگر می‌خواهید از ابتدای کار شروع کنید، بهتر است مطلب ما درمورد زرومه نویسی موفق را هم بخوانید که در آن نکاتی برای قرار گرفتن درمیان افراد پذیرفته‌شده را در اختیارتان قرار می‌دهیم.
مراحل اماده شدن برای مصاحبه را به سه بخش قبل، حین و بعد تقسیم می‌کنیم و هر یک را برایتان توضیح می‌دهیم.
قبل از حضور در مصاحبه لازم است خود را برای حضور آماده کنید. برای این هدف:
درمورد شرکت به‌خوبی تحقیق کنید و بدانید قرار است برای کدام موقعیت شغلی درخواست دهید. به سراغ سایت شرکت بروید و ببینید که در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند یا نه. اطلاعات محصولات یا سرویس‌هایشان را به دست آورید و آن‌ها را دسته‌بندی کنید و به خاطر بسپارید.
اگر در حیطه بازاریابی و فروش فعالیت می‌کنید، از این منظر هم سایت و کانال‌های ارتباطی‌شان با مشتری را بررسی کنید. ببینید آیا نکته‌ای وجود دارد که به آن‌ها کمک کند که فعالیت بهتری داشته‌باشند. این نکته را زمانی عنوان کنید که از شما درخواست کنند و بدون درخواست برایشان از ایراداتی که در کارشان وجود دارد، نگویید.
رزومه و نمونه کار خود را آماده کنید و همراه خود داشته‌باشید. می‌توانید از آن پرینت بگیرید و با خود به جلسه ببرید که اگر لازم شد، آن را در اختیار مصاحبه‌کنندگان قرار دهید.
سوالات رایج در مصاحبه‌ها را بخوانید و برایشان پاسخ‌های مناسب پیدا کنید. بعضی‌اوقات جواب‌های پیشنهادی کمک‌کننده هستند اما سعی کنید محتوای آن‌ها را به سبک و رشته و سلیقه خود نزدیک کنید که باورپذیرتر باشد و شما را از تظاهر کردن به چیزی که باور ندارید، دور نگه دارد. تمرین کنید که آن سوالات را به خوبی جواب دهید. از چند زبان مختلف برای پاسخ دادن استفاده کنید که بتوانید تسلط بیشتری به جلسه داشته‌باشید؛ چون بعضی‌اوقات استرس باعث می‌شود فراموش کنید قرار بود چه بگویید. جلوی آینه تمرین کنید که زبان بدن خود را هم درنظر بگیرید.
لباس به اندازه کلماتی که قرار است به کار بگیرید، مهم است. از شب قبل لباس مناسب را انتخاب کنید. بهتر است درمورد فرهنگ سازمانی آن شرکت تحقیق کنید و لباسی بپوشید که به آن نزدیک است. آن را اتو بزنید اما به نظر من بهتر است اول بشورید و بعد، اتو بزنید و کاملا آماده نگه دارید. این مساله روی استرس شما هم تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود آرامش داشته‌باشید. عطر ملایمی بزنید که نه برای شما سردرد ایجاد کند و نه برای را اذیت کند. حمام کردن و بوی خوش بدن و لباس بدون لکه به شما در مدیریت بهتر جلسه کمک می‌کند.
به موقع به مقصد برسید. در اولین روز دیر نکنید اما خیلی هم نباید زود به مقصد برسید. حوصله شما سر می‌رود و ممکن است نتوانید جلسه مصاحبه موفقی داشته‌باشید. از مسیریاب‌ها کمک بگیرید و زمان برای مقصد را تخمین بزنید. یک ربع زود رسیدن و قرار گرفتن در موقعیت بهترین اتفاق است.
از همان ابتدای ورود به محیط شرکت خودتان را آماده کنید. ورودی ساختمان، پارکینگ و آسانسور جایی هستند که ممکن است با اشخاص مهم شرکت برخورد کنید. بنابراین، سعی کنید با همه ارتباط خوبی برقرار کنید.
زمانی که به اتاق مصاحبه می‌روید، به زبان بدن خود توجه ویژه‌ای داشته‌باشید که تاثیر زیادی روی اولین برداشت دارد.
لبخند بزنید با صدای آرامی شروع به صحبت کنید. نکاتی مثل زبان بدن، حالت چهره، دست دادن و ارتباط چشمی از جمله مواردی هستند که لازم است در جلسه مصاحبه به آن توجه داشته‌باشید.
به‌دقت به صحبت‌های مصاحبه‌کننده توجه داشته‌باشید و با عباراتی مثل «بله» و «متوجه‌ام» نشان دهید که با علاقه به صحبت‌ها گوش می‌دهید.
وقتی از شما می‌پرسند آیا سوالی دارید؟ بهتر است از پیش چند سوال نمونه آماده کنید و از آن‌ها بپرسید. آن‌ها به واسطه تجربه‌ای که داشته‌اند، سعی می‌کنند طوری صحبت کنند که نکته مبهمی در میان کلامشان نباشد. اما حتما سوالاتی که دغدغه شما هم هستند، بپرسید.
بعد از مصاحبه به امان خدا نروید. بلکه پیگیر شوید که جواب مشخصی از شرکت دریافت کنید. گاهی‌اوقات آن‌ها خودشان زودتر دست‌به‌کار می‌شوند و زود جواب نهایی را به شما می‌دهند اما گاهی‌اوقات این اتفاق نمی‌افتد. می‌توانید خودتان با آن‌ها تماس بگیرید و جویای نتیجه شوید.
مصاحبه، یکی از روش‌های رایج ارزیابی متقاضیان شغل است. انواع مختلفی از مصاحبه وجود دارد که هر کدام با هدف و روشی خاص طراحی شده‌اند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین انواع مصاحبه را به همراه توضیحات و تصاویر مرتبط بررسی می‌کنیم:
مصاحبه ویدئویی (Video Interview)
در مصاحبه ویدئویی، متقاضی از طریق یک پلتفرم آنلاین با مصاحبه‌کننده ارتباط برقرار می‌کند. این نوع مصاحبه، برای متقاضیانی که در مناطق دور از محل کار هستند، بسیار مناسب است.
مصاحبه تلفنی (Telephone Interview)
مصاحبه تلفنی، معمولاً در مراحل اولیه فرایند استخدام برای غربالگری اولیه متقاضیان استفاده می‌شود.
مصاحبه ساختاریافته(Structured Interview)
در این نوع مصاحبه، سوالات از قبل تعیین شده و برای همه متقاضیان یکسان است. هدف این نوع مصاحبه، مقایسه عادلانه پاسخ‌های افراد و ارزیابی دقیق مهارت‌ها و دانش آن‌ها است.
مصاحبه غیرساختاریافته(Unstructured Interview)
در مصاحبه غیرساختاریافته، سوالات از پیش تعیین نشده و مصاحبه‌کننده می‌تواند بر اساس پاسخ‌های متقاضی، سوالات جدیدی مطرح کند. این نوع مصاحبه، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد اما ممکن است منجر به مقایسه دشوار پاسخ‌های افراد شود.
مصاحبه نیمه‌ساختاریافته(Semi-structured Interview)
این نوع مصاحبه ترکیبی از دو نوع قبلی است. برخی از سوالات از قبل تعیین شده و برای همه متقاضیان یکسان است و برخی دیگر بر اساس پاسخ‌های متقاضی مطرح می‌شوند.
مصاحبه رفتاری (Behavioral Interview)
در مصاحبه رفتاری، از متقاضی خواسته می‌شود تا مثال‌هایی از رفتارهای گذشته خود را که نشان‌دهنده مهارت‌ها و توانایی‌های مورد نیاز برای شغل است، ارائه دهد. هدف این نوع مصاحبه، پیش‌بینی عملکرد آینده فرد در شغل است.
مصاحبه موردی (Case Interview)
مصاحبه موردی معمولاً برای مشاغلی مانند مشاور مدیریت استفاده می‌شود. در این نوع مصاحبه، از متقاضی خواسته می‌شود تا یک مسئله تجاری را تحلیل کند و راه حلی برای آن ارائه دهد.
فردی یا گروهی
مصاحبه گروهی (Group Interview)
در مصاحبه گروهی، چندین متقاضی به طور همزمان با یک یا چند مصاحبه‌کننده مصاحبه می‌کنند. هدف این نوع مصاحبه، ارزیابی مهارت‌های ارتباطی، کار گروهی و حل مسئله متقاضیان است.
مصاحبه پنلی (Panel Interview)
در مصاحبه پنلی، چندین مصاحبه‌کننده به طور همزمان با یک متقاضی مصاحبه می‌کنند. هر مصاحبه‌کننده از یک جنبه خاص از شغل سوال می‌پرسد.
عوامل موثر در انتخاب نوع مصاحبه:
از آنجایی‌که مدت زمان مصاحبه مشخص نیست و ممکن است روند آن برای بعضی افراد سریع‌تر یا برای بعضی دیگر کندتر پیش برود؛ بهتر است انتظار منتظر ماندن را داشته‌باشید. اما این به این معنی نیست که می‌توانید دیر کنید. بهتر است یک ربع یا نیم ساعت زودتر در محل موردنظر حاضر شوید. اما اگر فضایی مثل لابی نیست که بتوانید در آنجا منتظر بمانید، بهتر است بیرون از فضای شرکت در انتظار باشید
هر چقدر آماده‌تر باشید، می‌توانید بهتر به سوالات جواب دهید و مدیریت بهتری روی فضا داشته‌باشید. شاید انجام این کار برایتان خسته‌کننده باشد اما حقیق این است که تکرار باعث می‌شود تسلط بیشتری روی موضوع پیدا کنید و با سوالات بدون پیش‌زمینه و چالشی راحت‌تر برخورد کنید.
طوری نباشید که انگار به‌زور از دهانتان حرف بیرون می‌کشند و جلسه شبیه بازجویی باشد. حواستان باشد که شما هم باید حرف بزنید و با مصاحبه‌کنندگان ارتباط برقرار کنید. اما از آن ور بوم هم نیفتید که شما را به خاطر حرف زدن زیاد هی صحبت‌هایتان را قطع کنند و به شما اجازه ندهند حرف‌هایتان را کامل کنید.
اینجا جای بد گفتن از کارفرمای قبلی و محیط کار سابق نیست. اگر ایرادی در آن‌ها بود با دلیل و منطق توضیح دهید و بهتر است در این زمینه صداقت را رعایت کنید اما قرار هم نیست همه چیز را سر ان‌ها بشکنید و خودتان را خوب نشان دهید. اگر ایرادی در محیط کار قبلی وجود دارد با جملات مثبت و دقیقا بیان کنید که چه ایرادی بود.
عدم توجه به جزئیات می‌تواند نتیجه مصاحبه را تغییر دهد. اکثر
بدون اطلاع از وضعیت شرکت اصلا انتظار مصاحبه موفق نداشته‌باشید. بهتر است نام شرکت را در گوگل و شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و توییتر و لینکدین سرچ کنید. ببینید آیا صفحه‌ای در این کانال‌ها دارند یا خیر. اگر داشتند، حتما اطلاعاتی مثل محصولات/ سرویس‌ها را بخوانید و از آن‌ها مطلع باشید. برای اینکه دار مشکل نشوید، حتما نقشه و حالت درخت ذهنی برایش ایجاد کنید که راحت‌تر در ذهنتان بماند
از گول زدن مصاحبه‌کننده دست بردارید و به جای آن روی جواب‌های واقعی تمرکز کنید. اما برای اینکه صداقت به ضررتان تمام نشود، از روایت داستان و احساسی کردن ماجرا کمک بگیرید تا تاثیر بهتری روی فرد مقابل بگذارید. روی نقاط مثبت خود تمرکز کنید و با اعتمادبه‌نفس به بیان مسائل بپردازید. بلند و رسا شدن کردن به شما کمک می‌کند این کار را راحت‌تر انجام دهید.
بی‌علاقه به سوالات جواب ندهید و ذوق و شوق خود را برای گرفتن موقعیت شغلی با کلمات، لحن و نگاه‌تان بیان کنید. با این روش نشان می‌دهید که مشتاق هستید که این موقعیت شغلی در این شرکت را دریافت کنید و برایتان مهم است که در این شرکت فعالیت کنید.
یکی از نکات پرسیدن سوالات مناسب است. زمانی‌که از شما می‌پرسند آیا سوالی دارید که بخواهید بپرسید. ممکن است مصاحبه‌کننده به همه جنبه‌ها اشاره کرده‌باشد و هیچ نکته مبهمی در ذهنتان نمانده‌باشد. اما بهتر است حتما سوالی بپرسید. بهتر است در خانه به این مساله فکر کنید و چند سوال که تخصصی و مرتبط باشد، پیدا کنید.
آیا امکان ارتقا در این شرکت وجود دارد؟
فرد تا چه اندازه می‌تواند در تغییرات دخیل باشد؟
آموزش در کنار کار وجود دارد و آیا هزینه‌ای برای این کار در نظر دارید؟
این سوالاتی بود که در مصاحبه آخرم پرسیدم.
این روزها تنها مهارت نیست که اهمیت دارد و حضور در اجتماعات مختلف و داشتن شبکه‌های گوناگونی از افراد به شما کمک می‌کند که در مصاحبه موفق شوید. معرفی افراد گوناگون باعث می‌شود که تصویر مثبتی از شما در ذهن مصاحبه‌کننده شکل بگیرد و تمایل پیدا کند که با شما همکاری کند.
بنابراین، موقعیت‌های مختلف آشنایی با افراد را جدی بگیرید و از آن به‌عنوان چیزی یاد کنید که در موقعیت‌های مختلف به کارتان می‌آید. گاهی‌اوقات یک معرفی می‌تواند شما را در موقعیت جدید قرار دهد.
حتما درمورد حقوق خود اطلاع داشته‌باشید اما گفتن عدد دقیق ریسک بالایی دارد. مگر اینکه مطمئن باشید و با خودتان شرط کرده‌باشید که کمتر از مبلغ مشخصی را قبول نمی‌کنید. بهتر است قبل از رفتن به مصاحبه از دستمزدهایی که اطرافیان کسب می‌کنند مطلع باشید و اگر از شما خواستند عددی بگویید اما شک داشتید، بازه‌ای انتخاب کنید و بگویید می‌دانید که این مساله ممکن است با توجه به سابقه کار، شرکت، صنعت فعال و ... متفاوت باشد.
حتی می‌توانید درمورد حقوق مذاکره کنید و رقم را به سمت مبلغی که مدنظرتان است، ببرید. اما باید حواستان باشد که این کار را به شکلی ظریف انجام دهید که مطمئن باشید اشتباه نمی‌کنید و نتیجه برعکس نمی‌شود.
تحقیق در مورد حقوق بازار: قبل از مصاحبه، در مورد حقوق معمول برای موقعیت شغلی مورد نظر تحقیق کنید.
آماده‌سازی برای مذاکره: لیستی از مزایای خود را تهیه کرده و به آن‌ها اشاره کنید.
نکات مهم در مذاکره: با اعتماد به نفس مذاکره کنید، روی نقاط قوت خود تمرکز کنید و از بیان خواسته‌های خود نترسید.
برایتان از همه نکاتی که درمورد مصاحبه موفق می‌دانستم، گفتم. فقط یک نکته مهم را هرگز نباید فراموش کنید و آن این است که رد شدن در مصاحبه به معنی نالایق بودن شما نیست و هزاران دلیل برای انتخاب دخیل هستند و نباید بعد از جواب منفی شنیدن ناامید شوید و به خودتان صفت‌های ناشایست بدهید. تمرین و آمادگی است که می‌تواند نتیجه مصاحبه را از این رو به آن رو کند. پس آن را نادیده نگیرید.
بلکه زمانی را به تحلیل اختصاص دهید و کارهایتان را در قبل، حین و بعد از جلسه تحلیل کنید. ببینید چه اشتباهاتی مرتکب شدید که لازم است برای مصاحبه‌های بعدی از آن دست بکشید.
اگر شما هم نکته‌ای برای موفقیت در مصاحبه می‌دانید که مطمئن هستید می‌تواند روی نتیجه و نظر مصاحبه‌کننده تاثیر بگذارد، حتما برایمان بنویسید تا عزیزانی که درگیر این مساله هستند، از آن استفاده کنند.
