آینه و پروانه | تحلیلی بر فیلم می دسامبر (May December)
فیلم می دسامبر محصول سال ۲۰۲۳ به کارگردانی تاد هینز. این فیلم آمریکایی، در مورد سرگذشت بازیگری به نام «الیزابت بری» با بازی «ناتالی پورتمن» است که قرار است نقش زنی با زندگی عجیب و جنجالی به نام «گریسی اترتون» را بازی کند. الیزابت برای پیدا کردن زوایای پنهان زندگی گریسی، سفری را آغاز میکند. او در این سفر با گریسی و افراد نزدیک زندگی او ملاقات کرده و به حقایق جالبی از زندگی او دست پیدا میکند.
گریسی ۶۰ ساله، گذشته‌ای عجیب و سخت را پشت‌سر گذاشته. او ۲۴ سال پیش، به خاطر رابطه با پسری ۱۳ ساله که حالا همسر اوست، در شهر خود بدنام و متهم به اغفال و کودک آزاری شده است.
او حالا با دیدار الیزابت که قصد دارد نقش جوانی‌اش را بازی کند، انگار با گذشتهٔ خود مواجه می‌شود. گریسی از کودکی، شرم از بدن یا بادی شیمینگ (Body shaming) دارد. او این شرم را حتی به دختران خود نیز منتقل کرده است؛ رفتارهایی که گویا ریشه در گذشتهٔ او دارد. هرچند که در انتهای فیلم اتفاق تجاوز در کودکی را انکار میکند؛ ولی رفتار و کلام متناقض او گویای آسیبی سخت در کودکی است. او که خود در کودکی آسیبی جدی دیده و جسم و روحش توسط برادرانش تحت کنترل بوده، حالا قصد دارد تمام مردان زندگی‌اش را کنترل کند.
فرد آسیب دیدهٔ بعدی این فیلم، جو (همسر گریس) است. او که در سن ۱۳ سالگی، با گریس وارد رابطه شده و حالا بعد از گذشت ۲۴ سال، در زندگی‌ای گرفتار شده که جرئت پایان دادن به آن را ندارد و حالا با دانشگاه رفتن بچه‌ها و ورود الیزابت به زندگی‌شان، می‌خواهد تصمیمی جدی برای ادامهٔ زندگی خود بگیرد. نشانه‌های تروما در جسم او قابل مشاهده است. او با شانه‌های آویزان راه می‌رود. کم‌حرف و در خود فرو رفته است. او کودکی نکرده و به‌صورت ناخواسته وارد یک زندگی شده و حالا با داشتن سی و اندی سال، یک پسر و دختر ۲۰ ساله دارد.
او از کرم‌های ابریشمی نگه‌داری میکند که قرار است روزی پروانه شوند. او برای سؤال: «قرار است با این پروانه‌ها چه کار کند.» جوابی ندارد. البته در انتهای فیلم و بعد از صحبت با گریس، به جواب می‌رسد و اولین پروانه را که در واقع نمادی از خود اوست، آزاد میکند.
ورود الیزابت به زندگی این دو، باعث می‌شود که تغییراتی در زندگی گریس و جو، ایجاد شود. او مانند آئینه‌ای گذشتهٔ گریس و آیندهٔ جو را به آن‌ها می‌نمایاند. الیزابت ۳۶ ساله‌ست و دقیقاً در سنی قرار دارد که گریس با جو وارد رابطه شده و حالا جو ۳۶ ساله است، همسن الیزابت و همسن ۲۴ سال پیش، گریس. سنی سرنوشت‌ساز برای او که می‌تواند برای تغییر زندگی الان خود تصمیم‌گیری کند... .
این فیلم دارای جنبه‌های روانشناسانهٔ زیادی است و پیشنهاد می‌کنم حتماً این فیلم را تماشا کنید.
سمانه خلجی
