بسیاری از افراد بلافاصله پس از تشخیص دیابت یا در فاز پیشدیابت، با نیتی خیرخواهانه قندانها را از روی میز جمع کرده و ظرفهای پر از توت خشک، خرما، کشمش و انجیر را جایگزین میکنند. تصور رایج و خطرناک این است که «اینها قند طبیعی هستند و آسیبی نمیرسانند.» اما بیایید با نگاهی علمی، این باور را بررسی کنیم.
واقعیت بدن شما بسیار صریح است: قند، قند است. پانکراس (لوزالمعده) شما تفاوت چندانی بین گلوکز حاصل از شکر سفید و گلوکز حاصل از عسل گون یا خرمای پیارم قائل نمیشود. اگرچه قندهای طبیعی حاوی ویتامین و آنتیاکسیدان هستند، اما همچنان "کربوهیدرات" محسوب میشوند و میتوانند قند خون را به شدت بالا ببرند.
نبایدها:
تلهی "سالم بودن": هرگز تصور نکنید چون عسل، شیره انگور یا خرما طبیعی هستند، میتوانید بدون حساب و کتاب آنها را مصرف کنید. یک قاشق غذاخوری عسل تقریباً ۱۷ گرم کربوهیدرات دارد که معادل بیش از ۳ حبه قند است.
خشکبارهای متراکم: وقتی میوهای مثل توت یا انجیر خشک میشود، آب خود را از دست داده و قند در آن "متراکم" میشود. خوردن مشتمشت توت خشک به جای قند در کنار چای، حجم عظیمی از قند را به صورت ناگهانی وارد خون میکند که بسیار خطرناکتر از خوردن یک عدد میوه تازه است.
بایدها:
تکنیک "ترمز کشیدن": اگر هوس شیرینی کرده اید، باید آن را «هوشمندانه» مصرف کنید. مصرف خرما یا میوه خشک را ترجیحا با یک منبع پروتئین یا چربی سالم (مثل گردو، چند دانه بادام درختی یا کمی پنیر) همراه کنید. چربی موجود در آجیل مثل یک ترمز عمل کرده، سرعت جذب قند در روده را کاهش میدهد و از شوک انسولینی جلوگیری میکند.
قانون جایگزینی دقیق: به جای حذف کامل، سهمها را بشناسید. اگر قرار است یک عدد خرما بخورید، باید بدانید که سهمیه قند آن وعده شما پر شده است و نباید در کنار آن نان یا برنج زیادی مصرف کنید.
کلام آخر: مدیریت دیابت جنگ با خوراکیها نیست، بلکه هنرِ ایجاد تعادل است. قندهای طبیعی ممنوع نیستند، اما در رژیم یک فرد دیابتی باید به عنوان «کالای لوکس و محدود» دیده شوند، نه یک خوراکی آزاد و نامحدود.
