ریزش موی ارثی یا همان آلوپسی آندروژنیک، داستانی تلخ برای میلیونها زن و مرد در سراسر جهان است. سالهاست که بازار درمان ریزش مو تحت سلطه دو دارو بوده است: ماینوکسیدیل و فیناستراید. اما هر دوی این داروها محدودیتها و عوارض خاص خود را دارند.
در این میان، نامی جدید در محافل علمی و تخصصی پوست و مو شنیده میشود که نویدبخش یک انقلاب تازه است: کلاسکترون (Clascoterone). اما این دارو چیست، چگونه کار میکند و آیا واقعاً میتواند جایگزین یا مکمل قدرتمندی برای درمانهای فعلی باشد؟
کلاسکترون یک داروی آنتیآندروژن موضعی است. برای اینکه اهمیت این جمله را درک کنیم، باید ابتدا متهم اصلی ریزش مو را بشناسیم: هورمونی به نام دیهیدروتستوسترون (DHT).
در افرادی که مستعد ریزش مو هستند، DHT به گیرندههای موجود در ریشه مو (فولیکول) متصل میشود و باعث میشود موها به مرور نازکتر، کوتاهتر و در نهایت ناپدید شوند.
کلاسکترون چه میکند؟ این دارو دقیقاً شبیه به یک "محافظ" عمل میکند. کلاسکترون روی پوست سر مالیده میشود و با اتصال به گیرندههای آندروژن در ریشه مو، اجازه نمیدهد DHT به این گیرندهها متصل شود. به زبان ساده، جای پارک DHT را اشغال میکند تا DHT نتواند مو را تخریب کند.
این مهمترین بخش ماجراست. شاید بپرسید: «مگر فیناستراید هم همین کار را نمیکند؟» پاسخ هم بله است و هم خیر.
فیناستراید (قرص خوراکی): این دارو آنزیمی را در کل بدن مهار میکند که تستوسترون را به DHT تبدیل میکند. یعنی سطح DHT را در کل خون و بدن پایین میآورد. به همین دلیل است که برخی مصرفکنندگان دچار عوارض جانبی جنسی (مانند کاهش میل جنسی یا اختلال نعوظ) میشوند. همچنین زنان معمولاً (به جز در شرایط خاص) مجاز به مصرف آن نیستند.
کلاسکترون (محلول/کرم موضعی): این دارو سطح تولید DHT در بدن را تغییر نمیدهد. بلکه فقط در همان نقطهای که استفاده میشود (پوست سر)، جلوی عملکرد DHT را میگیرد. وقتی کلاسکترون جذب خون میشود، به سرعت به مادهای غیرفعال تبدیل میشود. همچنین برخلاف فیناستراید، کلاسکترون پتانسیل بالایی برای درمان ریزش موی زنان نیز دارد.
نتیجه: کلاسکترون پتانسیل این را دارد که اثربخشی مشابه فیناستراید داشته باشد، اما بدون عوارض جانبی سیستمیک و جنسی.
ماینوکسیدیل: یک گشادکننده عروق است و فاز رشد مو را طولانی میکند، اما کاری به علت اصلی ریزش (هورمونها) ندارد. مثل این است که به گیاهی که ریشهاش بیمار است، کود بدهید؛ رشد میکند اما بیماریاش درمان نمیشود.
کلاسکترون: مستقیماً به علت هورمونی حمله میکند.
نتیجه: این دو دارو رقیب نیستند، بلکه میتوانند بهترین دوستان هم باشند. استفاده همزمان آنها (یکی برای تحریک رشد و دیگری برای حذف عامل مخرب) میتواند نتایج فوقالعادهای داشته باشد.
در آزمایشات بالینی فاز ۲ و ۳، کلاسکترون نتایج امیدوارکنندهای نشان داده است:
افزایش تعداد موها: در مقایسه با دارونما، تعداد تار موها در ناحیه مورد نظر به وضوح افزایش یافته است.
ضخیم شدن موها: قطر موها افزایش پیدا کرده است.
عوارض جانبی: شایعترین عوارض محدود به واکنشهای پوستی موضعی مثل قرمزی یا خارش خفیف بوده و هیچ عارضه جدی جنسی گزارش نشده است.
اما با وجود تمام هیجانات، باید واقعبین باشیم. این دارو نیز نقاط ضعف خودش را دارد. از جمله:
نظم و تداوم: مثل ماینوکسیدیل، کلاسکترون هم باید احتمالاً روزی دو بار استفاده شود. قطع دارو باعث میشود اثرات محافظتی از بین رفته و ریزش مو دوباره شروع شود.
هزینه: به عنوان یک داروی جدید و انحصاری، انتظار میرود قیمت آن (به ویژه در سالهای اول عرضه) بسیار بالاتر از ماینوکسیدیل و فیناستراید باشد.
زمان: ما هنوز دادههای ۱۰ ساله از مصرف این دارو نداریم تا ببینیم آیا اثر آن در درازمدت حفظ میشود یا خیر.
کلاسکترون بدون شک یکی از جذابترین پیشرفتها در علم تریکولوژی (مو شناسی) در دو دهه اخیر است. این دارو حفرهای بزرگ در درمان ریزش مو را پر میکند: یک آنتیآندروژن موضعی قدرتمند بدون عوارض سیستمیک.
برای کسانی که:
از عوارض فیناستراید میترسند.
ماینوکسیدیل برایشان به تنهایی کافی نبوده است.
خانمهایی که گزینههای درمانی محدودی دارند.
کلاسکترون میتواند یک تغییر دهنده بازی باشد. هرچند تا زمان تائید نهایی و تولید انبوه، باید کمی بیشتر صبر کرد، اما آینده درمان ریزش مو روشنتر از قبل به نظر میرسد.
