قصد دارم این پست را با بیان تجربه شخصی خودم آغاز کنم.
پنج یا شش ساله بودم که روزی به خانهی یکی از دوستان مادرم رفتیم. دختر نوجوان آن خانواده به تازگی عروسکی خریده بود که حسابی چشم مرا گرفت؛ آن عروسک یک پو بود (شخصیت کارتونی) عروسکی کوچک و ساده که شبیهش را تا به حال نداشتم.
در خاطرم نیست که چه فکری کردم و یا چطور آن عروسک را در لباسم جا دادم تا به خانه خودمان بیاورم اما چیزی که به وضوح یادم است حس گناه و عذاب وجدان ناشی از برداشتن اموال دیگران بود. ابتدا سعی کردم قایمش کنم اما عذاب وجدان باعث شد با اشک و ناله به مادرم موضوع بگویم.
دزدی در کودکان مسئلهای است که خیلی از والدین با آن دست و پنجه نرم میکنند. فرقی ندارد کودک ۵ سالهتان عمدا سعی در آوردن اسباب بازی مورد علاقهاش از مغازه کرده است و یا فرزند ۱۴ سالهتان از مغازه لاک دزدیده باشد، در هر دو موقعیت وقتی والدین متوجه میشوند کودکشان دزدی کرده خوشحال نمیشوند و گاهی هضم آن برایشان سخت است.
یک بار رخ دادنِ دزدی در کودکان بدین معنا نیست که فرزند شما باقی عمرش محکوم به مجرم بودن است. یک واکنش درست از جانب شما میتواند راهکار مناسبی برای جلوگیری از تبدیل شدن دزدی به یک عادت باشد.
اگر کودکتان چیزی دزدید، سریع مداخله کنید. از راهبردهای مقتدرانه و با دیسیپلین استفاده کنید تا به کودک بیاموزید دزدی کار غلطی است و هنگام برداشتن چیزهایی که مال او نیست، مانعاش شوید. در ادامه مطلب به دلایل دزدی در کودکان و راهکارهای مناسب برای رفع آن پرداختهام.
اگر فرزندتان دزدی میکند، قبل از هرگونه اقدامی برای برخورد با این رفتار لازم است انگیزه پشت چنین رفتاری را شناسایی کنید. در اینجا تعدادی از دلایل رایج دزدی کودکان شرح داده شده.
در بین کودکانی که هنوز مدرسه نمیروند، برداشتن وسایل دیگران رایج است. در این سن، آنها درک درستی از اینکه دزدی چه تاثیری بر دیگران میگذارد و چطور میتواند آسیبزا باشد ندارند. امکان دارد کودکی چیزی از مغازه بردارد، تنها به دلیل اینکه اقتصاد را درک نمیکند.
این زمان بهترین موقع برای شروع آموزش کودکتان درباره همدلی است و اینکه چرا دزدی غلط است، بدین صورت آنها یاد میگیرند که به داراییهای دیگران احترام بگذارند. مرتبا در مورد اهمیت برنداشتن اموال دیگران صحبت کنید.
کودکان در سنین دبستان و راهنمایی اغلب با مسئله کنترل تکانه درگیر هستند. ممکن است کودک وسیلهای از مغازه برداشته و به سرعت آن را داخل جیباش بگذارد، بدون اینکه عواقب کارش را در نظر بگیرد. اگر از دلایل دزدی در کودکتان کنترل تکانه باشد، میتوانید خودتان یا با کمک روانشناس کودک روشهای کنترل تکانه را به او یاد دهید تا از دزدی جلوگیری کنید.
دلیل دزدی در نوجوانان دبیرستان میتواند این باشد که، فکر میکنند کاری «با حال» است. آنها ممکن است تحت فشار همسالانشان وسایلی از مغازه بدزدند یا از کیفی که بدون مراقباش در رختکن قرار دارد پول بردارند.
همچنین نوجوانان دزدی میکنند زیرا میخواهند چیزهایی داشته باشند که قادر به پرداخت هزینهاش نیستند. برخی دیگر با این کار سعی دارند علیه اقتدار منابع قدرت شورش کنند. اگر حین دزدی در این سن گیر بیافتند با قانون مواجه خواهند شد.
اختلالات رفتاری یا مشکلات سلامت روانِ پیش زمینهای میتوانند در رفتارهای مشکل آفرینی مانند دزدی دخیل باشند. کودکی که در حال دست و پنجه نرم کردن با طلاق والدیناش است، امکان دارد شروع کند به انجام چنین کارهایی. یکی از راههای کنار آمدن کودک با افسردگی نیز میتواند دزدی باشد.
وقتی کودک با خودش وسیلهای را از مدرسه آورد که ادعا کرد هدیه است یا مچشان را هنگام ارتکاب دزدی گرفتید، نحوه برخورد شما با این مشکل بر احتمال انجام دوباره دزدی موثر است. در اینجا راهکارهایی برای دزدی کودکان ذکر شده.
مکالمات مداوم در رابطه با صداقت و رو راستی میتواند پیشگیری مناسبی برای دروغ گفتن و دزدی کردن باشد. زمانی که کودکان واقعیت امر را میگویند جدیت گفتگو با آنها را کمتر کرده و هر وقت که درباره اشتباههایشان رو راست بودند آنها را تحسین و تشویق کنید.
شما با ابراز کردن اینکه آنها خود مسئولیت اموالشان را به عهده دارند، میتوانید مفهوم مالکیت را بهتر بهشان بیاموزید.
به عنوان مثال، درباره اهمیت خوب و ملایم رفتار کردن با اسباب بازیهایشان حرف بزنید؛ یا قانونی مثل، «قبل از قرض گرفتن چیزی اجازه بگیرید» وضع کنید. به آنها بگویید وقتی چیزی را قرض میگیرند مهم است که خوب از آن مراقبت کنند و آن را به صاحبش برگردانند.
اگر مچشان را هنگام دزدیدن گرفتید، اصرار ورزید که بیدرنگ وسیله دزدیده شده را برگردانند و از صاحب آن عذر بخواهند. ممکن است خوب باشد اگر به آنها در نوشتن نامه عذرخواهی یاری رسانید یا برای پس دادن کالای دزدی او را تا مغازه همراهی کنید.
کودکی که مدام اسباب بازیهای مورد علاقه خواهر و برادراش را بدون اجازه برمیدارد، میتواند به عنوان پیامد کارش او هم اسباببازی محبوباش را به آنها قرض دهد.
محروم کردن آنها از یک سری امتیازات هم پیامدی منطقی در برابر کارشان است. کودک بزرگتر با به عهده گرفتن مسئولیت بیشتری در کارهای خانه، خسارت یا مبلغی که باید به صاحب وسیله دزدی پس بدهد، میتواند با عواقب دزدی مواجه شود
دزدی میتواند عواقب قانونی، اجتماعی و عاطفی زیادی برای یک کودک به همراه داشته باشد که شامل اخراج شدن از مهدکودک یا پیشدبستانی و حتی پرداخت جریمه برای نوجوانان هم بشود.
اگر راهبردهای منضبطانه شما منجر به مهار شدن دزدی کودکاتان نمیشود، مهم است که یک قدم جلوتر بروید. اگر دزدی در کودکی به عادت تبدیل شد شاید بهتر باشد از روانشناس کودک یا متخصصین سلامت روان کمک بگیرید.
یک روانشناس قادر است دلایل ایجاد رفتار دزدی در کودکان را شناسایی کند. گاهی مشکلات سلامت روان یا اختلالات سلوک ریشه این مشکل هستند.
مطلب فوق ترجمهای بود از مقاله زیر: