صبح پیش از ساعت ۷، طبق عادت چشم باز کردم اما دلیلی برای بیرون پریدن از تخت وجود نداشت. چشمانم را دوباره بستم و به مرحله بازی فکر میکنم که تازه نصب کردم. چند سالی است monument valley را خریدم اما زمان کافی برای بازی نداشتم، حالا زمان کافی و اضافه برای همه چیز دارم. برای خوابیدن تا ساعت ۱۰ صبح، آماده کردن صبحانه، برای انتخاب این که ناهار چه غذایی بپزم و برای این که ساعتهای متوالی سرگرم اینستاگرام باشم.
نوتیفکیشن، صفحه گوشی را روشن کرد. بیحوصله گوشی را برداشتم. روی صفحه چیزی دیدم که خواب که هیچ، هوش از سرم پراند؛ ۵۸ درصد افزایش زمان استفاده از تلفن همراه، نسبت به هفته قبل. دقیقتر نگاه کردم! این عدد یعنی روزانه ۵ و نیم ساعت پای تلفن یله زده به مبل و تخت. گزارش را باز کردم بیش از نیمی از این عدد را چرخ زده بودم میان ویدیوهای چندثانیهای اینستاگرام. سعی کردم چند ویدیو را به یاد بیاورم. هیچ چیز نبود، حداقل هیچ چیز قابل تاملی نبود.
وقت خریدن، زمانهایی که فرصت کافی برای همه کارها نداری راحتتر از پیدا کردن زمان در بیکاریست. مدیریت زمانtime management هنگامی که پای کارهای زیاد در میان باشد سادهتر است. پس برای مدیریت زمان باید پای کاری را به روزم باز میکردم. اما چطور میشود وقتی کاری نداری سرت را شلوغ کنی؟ اولین جواب کلیشهای «کتاب بخون»، «فیلم ببین» و... است اما وقتی انگیزه کافی برای کاری وجود نداشته باشد محکوم به شکست خواهد بود. روز اول زود بیدار میشوی بعد از چند کار روزمره ساده، کتاب را دست میگیری و نیم ساعت بعد خودت را میان هزاران فکر لاابالی پیدا میکنی.
حتما باید راهی باشد؛ برای این که بتوانی زمان را -که با جمله پرزرقوبرق «وقت طلاست» از آن یاد میشود- در بیکاری هم مدیریت کنی. اگر میخواهید راهکارهای سادهای را برای مدیریت زمانهای آزاد خود بدانید نتیجه آزمون و خطا و جستوجوهایم را در این مطلب آوردهام. با من همراه باشید.
در تخت نمانید!
مهمترین عامل تنبلی، جای زیادی راحت است. اگر اوبلوموف خانه گرم و تخت نرم نداشت شاید از ارثیهاش امپراطوری میساخت. صبح بلافاصله بعد از بیدار شدن، تختتان را مرتب کنید. اگر امکانش را دارید جایی برای کار آماده کنید، جایی که از نشمین خانه جدا باشد. این «محل کار»ی که در خانه آماده میکنید الزاما به پرطمطراقی دفتر کار شرکتی نیست اما میتوانید مثل خانم «ملیسا فلمینگ» مدیر ارتباطات جهانی سازمان ملل متحد، به میز اتو بسنده کنید. اغلب آدمها، زمان، انرژی و تمرکز زیادی خرج آماده کردن شرایط میکنند اما در نهایت مصداق بارز «آفتابه لگن هفت دست» میشوند.
نظمی برای هر روز
نوشتن فهرستی از کارهای روزمره به شما کمک میکند به سرعت آنها را انجام دهید. نوشتن فهرستی ساده در حد مسواک صبح و کارهای سادهای از این دست. این فهرست فقط برای یادآوری کارها نیست. بلکه به شما کمک میکند اطلاعاتی برای بهتر انجام دادن کارها داشته باشید. این که چطور استراتژی چیده و برای انجام فعالیتها اقدام کنید تا انجام آن زمان کمتری از شما بگیرد. بعدها درباره Data entry و موارد استفادهاش صحبت میکنیم اما به صورت خلاصه همه افراد در هر جای جهان و در هر کاری باید جمعآوری اطلاعات را بلد باشند.
اپلیکیشن
در سالهای اخیر اپلیکیشنهایی برای ایجاد تمرکز ساخته شده است. این اپلیکشنها با روشهای مختلف به ایجاد تمرکز مستمر کمک میکند. در روزهای آینده فهرستی از این اپلیکیشنها منتشر خواهم کرد.
کلاس آنلاین سرگرمکننده
وقتی از کلاسهای آموزشی صحبت میشود همه یک جوان با یک من جزوه کاغذی را تصور میکنند. زمانتان، دارایی شماست و حق دارید از آن لذت ببرید و البته مدیریت زمان الزاما به معنی شکافتن هسته اتم نیست. اولین قدم استفاده از زمان برای کارهای سرگرمکننده و جذاب خواهد بود. اگر مستقیما خودتان را در آغوش کارهای مهم و سخت بندازید قطعا در کوتاهمدت خسته میشوید. بهترین روش شروع مدیریت زمان، ایجاد نظمی است که فرد فارغ از اجبار آن را بپذیرد.
کلاس صبح زود
کلاسهایی که زمان مشخصی دارند میتوانند شما را مجبور به ایجاد نظم (حتی حداقلی) کنند. کلاسهای ورزشی آنلاین که این روزها به علت شیوع کرونا گسترش یافتهاند بهترین انتخاب برای کلاسهای صبح خواهند بود. درباره این کلاسها دو نکته مهم را حتما در نظر داشته باشید. اول این که ترجیحا کلاسهایی را انتخاب کنید که بابت آن هزینه (مخصوصا هزینه سنگین) پرداخت کرده باشید و در وهله بعدی حتما هنگام ثبتنام از جَو به دور باشید و منطقی تصمیم بگیرید. مثلا اگر روزهای گذشته تا ساعت ۱۲ ظهر میخوابیدید، انتخاب ساعت ۷ صبح پروژه از قبل شکست خورده است. ابتدا از ساعتهای نزدیک به ساعت بدن خود (مثلا ۱۰) شروع کنید و بعد به مرور به زمان ایدهآل نزدیک شوید.
ایجاد زمان طلایی
اگر در مجموعههایی که دفتر کار جمعی (open office) دارند کار کرده باشید از زمان سکوت اطلاع دارید. در چنین مجموعههایی برای حفظ تمرکز کارکنان، ساعتهایی را مشخص میکنند که هیچکس اجازه صحبت کردن در دفتر را ندارد و سکوت کامل حاکم است. شما نیز حداقل به یک ساعت سکوت نیاز دارید. ساعتی که با تمرکز کافی بتوانید فعالیت خاصی را انجام دهید.
در این زمان حتما مباحث جدیتر را مطالعه کنید. مثلا میتوانید از فراگیری نرمافزارهای کاربردی مانند اکسل یا فتوشاپ کارتان را آغاز کنید. اگر تخصص خاصی دارید میتوانید این زمان را به یادگیری مهارتهای مربوط به حوزه تخصصی خود اختصاص دهید.
شبکه اجتماعی پدرـ مادردار!
همه ما قطعا در شبکههای اجتماعی مختلفی فعال هستیم. روزانه یا هفتگی به آنها سر میزنیم. استفاده از شبکههای اجتماعی نیز مانند همه امور زندگی تا زمانی که هدفمند نباشد صرفا هدر دادن زمان و انرژی است. پس یک شبکه اجتماعی را انتخاب و شاخههای اضافه را حذف کنید. این ابدا به معنی ماشینی شدن زندگی شما نیست. بلکه انتخاب گلی از باغ است. بخش زیادی از هدررفت زمان در شبکههای اجتماعی هنگام تغییر مداوم میان آنها اتفاق میافتد. یکی از شبکههایی که در آن فعال هستید را انتخاب کنید و سرگرمی و فعالیتهای خود را به آن محدود کنید. تمرکز در یک شبکه میتواند به شما تخصصی اضافه کند تا حس سودمندی کنید.
همچنین دنبال کردن افرادی که به نوعی به شما و حوزه فعالیتتان مربوطند نیز میتواند موثر باشد. اگر سرآشپزید دنبال کردن کسانی که انواع گیاههای محلی را معرفی میکنند برایتان مفید خواهد بود. این کار هم برای شما جذاب خواهد بود و هم میتواند شما را در آفرینش طعمی جدید یاری کند.
نامه اعمال
همیشه فهرستی از نیازهایتان آماده کنید و مدام به روز نگهش دارید. این رمز اصلی انگیزه شماست. فهرست را در محلی که جلو چشمتان باشد قرار دهید. حتما در این لیست اهداف بلند و کوتاه مدت را به تفکیک بنویسید. تعدد اهداف دور از دسترس و بلندمدت به مرور انگیزه شما را کاهش داده و دلسردتان میکند. بهترین راه، تقطیع هدفهای بلندمدت به هدفهای کوچکتر است. به عنوان نمونه: میخواهید نقاشی را در سطح بالا یاد بگیرید؟ اول با نقاشی ساده از میوه شروع کنید و هدف اول توانایی کشیدن میوهها با مداد سیاه تعیین کنید. هدفها را پشت هم قرار دهید تا در نهایت شما را به سوی نقاش معرکه بودن پیش ببرد.
کار قابل ستایش
حفظ انگیزه مهمترین نکتهی راه بهرهوری بهتر از زمان است. تا شما احساس پیشرفت نکنید نمیتوانید احساس رضایت و انگیزه را در خود پیدا کنید. خودانگیزشی بسیار تاثیرگذار است اما قدم زدن در خلا تا ابد ممکن نیست، تلاش کنید پیشرفت خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و بازخورد بگیرید. این کار از یک سو میتواند انگیزه شما را بالا ببرد و از سوی دیگر مشورتهای سازندهای را به شما هدیه میدهد که قطعا کارگشا است.
در نهایت باید یادآوری کنم همه این نکات زمانی کاربردی میشود که بدانید نیاز نیست همه موارد را همزمان رعایت کنید. همچنین باید در نظر داشته باشید هر یک از این مولفهها کاملا به شخصیت افراد وابسته است.