در این روزهای گرم و سوزان که کشورمان با بحران کمبود برق مواجه شده است، با قطع برق در شب هنگام فرصت مناسبی فراهم می‌شود تا بیشتر به آسمان بیکران شب توجه کنیم. یکی از مهم‌ترین مشکلات منجمان در سراسر دنیا از جمله کشور ما، مسئله آلودگی نوری است. منجمان برای غلبه بر این مشکل، چاره‌ای ندارند جز اینکه برای رصد آسمان به مناطق خارج از شهر و با آلودگی نوری کمتر عزیمت کنند که این مسئله نیز مشکلات خاصی از جمله، چالش امنیت فیزیکی و روانی رصدگاه، اتلاف زمان، افزایش هزینه‌ها، خطرات مسیر و . . . را به دنبال دارد. در این شب‌ها اگر کمی سر به هوا باشیم، می‌توانیم از حیاط یا تراس خانه، ستارگان بسیاری را به راحتی مشاهده کنیم که پیش از این در آلودگی نوری دیده نمی‌شدند. برای مثال این شب‌ها اگر حوالی ساعت ۲۲ رو به جنوب بایستیم، می‌توانیم مطابق تصویر شماره 2 به راحتی صورفلکی شناخته شده ترازو (میزان / Libra)، کژدم (عقرب / Scorpius) و کمان (قوس / Sagittarius) را مشاهده کنیم. حال اگر رو به شمال بایستیم، مطابق تصویر شماره 3 می‌توانیم صورفلکی خرس کوچک (دب اصغر / Ursa Minor)، خرس بزرگ (دب اکبر / Ursa Major)، اژدها (Draco) و قیفاووس (خانه وارونه / Cepheus) را مشاهده کنیم. اما اگر به رو سمت شرق بایستیم، مطابق تصویر شماره 4 صورفلکی قو (دجاجه / Cygnus)، چنگ رومی (شلیاق / Lyra) و عقاب (Aquila) را خواهیم دید که اگر پر نورترین ستارگان این سه صورت فلکی را به هم متصل کنیم، "مثلث تابستانه" تشکیل خواهد شد. در صورتی که کمی بیشتر به همین حوالی آسمان خیره شویم، صورت‌های فلکی کم نور تیر (Sagitta)، دلفین (Delphinus) و سپر (Scutum) را هم خواهیم یافت. و در پایان مطابق تصویر شماره 5 در سمت غرب می‌توانیم صورت فلکی در حال غروب شیر (اسد / Leo) و صورت‌های فلکی زن خوشه به دست (سنبله / Virgo) و گاوران (عوا / Bootes) را نظاره‌گر باشیم.
برای یافتن این صورت‌های فلکی، علاوه بر نرم افزارهایی همچون Starry Night یا Stellarium یا نقشه‌های تعاملی آسمان (Interactive Sky Chart) موجود در سایت heavens-above، می‌توانیم از برنامک‌های (اپلیکیشن) آسمان‌نما همچون Google Sky Map ، Stellarium یا Sky Safari نیز کمک بگیریم که پیشتر در مقاله‌ای نحوه تنظیمات و کار کردن با برنامک Google Sky Map را توضیح داده بودیم.
در کنار همه دل مشغولی‌ها و اضطراب‌های روزانه زندگی ماشینی‌مان؛ شب فرصت مغتنمی است برای آرامش. «وَجَعَلَ اللَّیلَ سَکنًا؛ و [اوست که] شب را مایه آرامش قرار داد». (انعام: 96) و آسمان پر ستاره و زیبای شب وسیله‌‌ای است برای دست یافتن به این آرامش. «إِنَّا زَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکوَاکبِ؛ ما آسمان این دنیا را به زیور اختران آراستیم». (صافات: 6). شاید به همین خاطر است که منجمان، "ز غوغای جهان فارغ" آرامش خود را حتی در سوسوی کم فروغ‌ترین ستارگان آسمان و یگانه خالق آنها می‌یابند؛ نه بر روی زمین و بین بندگانش . . .
آری آری، زندگی زیباست
زندگی؛ آتشگهی دیرنده پابرجاست
گر بیافروزیش، رقص شعله‌اش از هر کران پیداست
ورنه خاموش است و خاموشی، گناه ماست . . .
(سیاوش کسرایی)
نویسنده: سجاد صیادی
