قلمدان سازی هنر دستی نفیس ایرانی: قلمدان وسیله‌ای برای نگهداری انواع ابزارهای نوشتن است و مورخان پیشینه قلمدان سازی در ایران را به عصر ساسانیان نسبت می‌دهند؛ البته کاربرد انواع قلمدان برای فعالیت‌های تحریری به دوران پس از اسلام برمی‌گردد.
در ابتدا قلمدان‌ها در ایران عمدتاً از جنس فلزهایی نظیر فولاد و برنج ساخته می‌شدند و با طلاکوبی و نقره‌کوبی تزئین می‌شدند. در دوران زندیان و قاجاریان به تدریج ساخت قلمدان‌های لاکی روغنی رایج گردید و بسیاری از هنرمندان ایرانی از هنرهای تشعیر، ترصیع و خطاطی برای آراستن ظاهر قلمدان‌ها استفاده می‌کردند.
جعبه قلمدان یک جعبه به شکل مستطیل است که در اندازه متوسط و بزرگ از نوعی مقوای ممتاز ساخته می‌شود. این جعبه دارای درپوشی است که به وسیله یک قلاب به جعبه وصل می‌شود و یا صورت آزادانه از هم قرار می‌گیرند.
در درون این جعبه قلمدان قلم‌ها و لوازم نگارش را قرار می‌دهند. در برخی از قلمدان‌ها بر روی درپوش آن‌ها نقش‌ونگاری طراحی شده است و جلوه خاصی به آن بخشیده است. برخی از آن‌ها هم در سطح بیرونی و هم در سطح درونی دارای نقش‌ونگار هستند.
قلمدان خاتم کاری که در فروشگاه آرامان عرضه شده است، محصولی نفیس و حاصل پیوند دو هنر قلمدان سازی و خاتم کاری است.هنر خاتم کاری بر روی چوب، فلزات و سفال انجام می‌شود.
سطح بالا و پایین این قلمدان مزین به نقوش درشت خاتم کاری است و اطراف آن نیز با نقوش ریز سنتی آراسته شده است. این قلمدان نفیس را می‌توانید بر روی میز تحریر یا میز کار در خانه و محل کار قرار دهید و زیبایی فضای پیرامون خود را دوچندان نمایید.
همچنین می‌توانید این صنایع دستی برای هدیه دادن به دوستان و عزیزان خود تهیه کرده و آن‌ها را سورپرایز کنید. این صنایع دستی لوکس، گزینه مناسبی به‌عنوان هدایای تبلیغاتی و سازمانی بوده و به‌عنوان هدیه روز معلم نیز بسیار محبوب و پرطرفدار است.
· برای ساخت قلمدان خاتم کاری ابتدا زیرساخت آن را با استفاده از چوب مرغوب راش تهیه می‌کنند، پس از آماده سازی در کارگاه توسط هنرمندان خاتم کاری نقوش موردنظر بر روی آن طراحی می‌شوند و پس از خشک شدن به بازار عرضه می‌شود.
· مهم‌ترین عامل مؤثر بر ساخت قلمدان مقوایی خوب استفاده از مقوای مرغوب است که موجب می‌شود فرآیندهای تزئینی نظیر نگارگری به‌خوبی روی آن انجام شوند و دوام و ماندگاری آن نیز افزایش یابد. برای تشخیص مقوای مرغوب می‌توانید به مقوای موردنظر ضربه بزنید؛ درصورتی‌که صدایی مشابه چوب از آن بلند شود نشان دهنده کیفیت مناسب آن است.
· یکی دیگر از هنرهای مورد استفاده در تزئین قلمدان‌ها خطاطی و خوشنویسی است. از گذشته تابه‌حال بسیاری از قلمدان‌ها را با خطاطی آیات قرآن و اشعار کهن ایرانی آراسته‌اند.
· از جمله وسایلی که می‌توان در انواع قلمدان‌ها نگهداری نمود می‌توان به خودکار، مداد، دوات، قلم نی، مقراض، سنگ فسان برای تیز کردن قلم تراش، قلم تراش و قط‌زن اشاره کرد.
· از دیگر انواع قلمدان که حاصل ترکیبی از هنرهای دستی ایرانی است می‌توان قلمدان تذهیب، قلمدان میناکاری، قلمدان نقره‌کوب، قلمدان فیروزه‌کوبی، قلمدان رزم، قلمدان منبت کاری و قلمدان خط نشان را نام برد.
گفتنی است که تعیین قیمت و ارزش برای آثار هنری و صنایع دستی نفیس بسیار مشکل است؛ چراکه این محصولات از ارزش معنوی شایان توجهی برخوردارند اما درحالت کلی می‌توان گفت که قیمت بازاری قلمدان به جنس زیرساخت، نوع هنر مورد استفاده در تزئین آن، کیفیت نقوش، اندازه و ابعاد و محل خرید آن بستگی دارد.
مطالعه بیشتر:
