کاردیومگالی یا بزرگ‌شدن قلب یک تغییر ساختاری در قلب است، که در آن اندازه قلب از حالت طبیعی بزرگ‌تر می‌شود. این تغییر ممکن است به‌صورت اتّساع و گشاد شدن حفره‌های قلب یا ضخیم شدن ماهیچه‌های قلب (هایپرتروفی) ظاهر شود.
بزرگی قلب می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در برخی موارد، این بزرگی از دوران جنینی وجود دارد و به آن «بیماری قلب بزرگ مادرزادی» گفته می‌شود. این وضعیت ممکن است ناشی از نقص‌های مادرزادی قلبی، مانند نقص دیواره بین بطن‌ها یا اختلالات دریچه‌ای باشد.
بزرگ‌شدن قلب در ابتدا ممکن است بدون علامت باشد؛ اما اگر درمان نشود؛ می‌تواند علائمی مانند تنگی نفس، خستگی، تورم (ادم) و آریتمی‌های قلبی ایجاد کند. برای جلوگیری از عوارض جدی و خطرناک، تشخیص و درمان به‌موقع ضروری است. در واقع، کاردیومگالی به خودی خود کشنده نیست؛ اما می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلات ساختاری قلبی مانند نقایص مادرزادی یا نارسایی قلبی باشد. با تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب، می‌توان عوارض این بیماری را کنترل کرد.
همان‌طور که گفتیم، یکی از گونه‌های کاردیومگالی، بیماری قلب بزرگ مادرزادی است. به‌طورکلی نقایص مادرزادی قلب، در حدود 1 درصد از نوزادان متولد شده رخ می‌دهد. در این میان، بزرگ شدن مادرزادی قلب یا کاردیومگالی مادرزادی کمتر از 1 درصد موارد را شامل می‌شود و شیوع نسبتاً کمتری دارد. اکثر جوانان مبتلا به نقایص مادرزادی قلب، با درمان‌های مناسب می‌توانند، تا بزرگسالی زندگی کنند. در بسیاری از موارد، علت دقیق بروز بیماری قلبی مادرزادی ناشناخته باقی می‌ماند.
علائم کاردیومگالی ممکن است در برخی افراد ظاهر نشود؛ اما در بزرگسالان معمولاً شامل تنگی نفس به‌ویژه هنگام فعالیت بدنی، درد قفسه سینه، بیدار شدن با احساس تنگی نفس در طول شب، آریتمی، تورم شکم یا پاها به دلیل تجمع مایعات، خستگی مفرط، و سرگیجه است. در موارد شدیدتر، علائم هشداردهنده‌ای مانند درد قفسه سینه، مشکل در تنفس، درد در بازوها، گردن یا فک، و حتی غش کردن نیز ممکن است رخ دهد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.
تشخیص بزرگی قلب یا کاردیومگالی معمولاً با انجام معاینات فیزیکی و آزمایشات تکمیلی مانند رادیوگرافی قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام، اکوکاردیوگرافی، سی‌تی اسکن قلب، و ام‌آر‌آی قلب انجام می‌شود. این آزمایشات به بررسی دقیق اندازه و ساختار قلب، عملکرد آن، و وجود نقایص مادرزادی کمک می‌کنند. بسته به نتایج، درمان مناسب تجویز می‌شود.
درمان کاردیومگالی بستگی به شدت مشکل و علت زمینه‌ای دارد. درمان ممکن است شامل دارودرمانی، جراحی و مداخلات پزشکی، و تغییرات سبک زندگی باشد. دارودرمانی شامل مصرف دیورتیک‌ها برای کاهش بار مایعات بدن، مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین و مهارکننده‌های ACE برای کاهش فشار خون، مسدودکننده‌های بتا برای کنترل ضربان قلب، و داروهای ضد آریتمی برای تنظیم ضربان قلب است. در موارد شدیدتر، جراحی اصلاح نقایص قلبی، کاشت دستگاه‌های کمکی قلبی، یا حتی پیوند قلب ممکن است ضروری باشد.
برای کنترل کاردیومگالی، رعایت یک سبک زندگی سالم شامل کنترل وزن، فشار خون، ترک سیگار و الکل، و مدیریت استرس بسیار مهم است. اگرچه این وضعیت ممکن است به‌طور کامل قابل درمان نباشد، اما با مدیریت صحیح و رعایت توصیه‌های پزشکی، می‌توان عوارض آن را کنترل کرد و از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری نمود.
در اکثر موارد، پزشکان ابتدا از درمان‌های دارویی و تغییر سبک زندگی برای مدیریت و کنترل این وضعیت استفاده می‌کنند. بیمار باید دستورات پزشک را به دقت رعایت نموده و تحت نظر منظم قرار گیرد. بنابراین، اگرچه کاردیومگالی به طور کامل قابل درمان قطعی نیست، اما با رعایت توصیه‌های پزشکی و پایبندی به سبک زندگی سالم، می‌توان عوارض ناشی از بزرگی قلب را کنترل و مدیریت کرد و از پیشرفت بیشتر آن جلوگیری نمود. در صورت مشاهده هرگونه علائم مرتبط با بزرگی قلب یا وجود عوامل خطر، مراجعه به کلینیک و متخصص قلبی ضروری است.
منبع: «دکتر علیرضا قویدل | doctorghavidel»
