برای تمرکز حواس از روش های آسانتری نیز می توان استفاده کرد. برای این کار روش های زیر موثر است:
خط زدن برای افكار مزاحم
برای تقویت تمرکز حواس می توانید از کارت های کوچک استفاده کنید که آنها را به 3 قسمت تقسیم کرده اید. یک قسمت از این کارتها باید به زمان صبح، قسمت دوم به زمان بعد از ظهر و قسمت سوم نیز به شب اختصاص پیدا کند. هر زمان که تمرکز حواس خود را از دست دادید، با خودکار قرمز یک خط را بر روی قسمت مربوط بکشید. برای مثال اگر در زمان صبح دچار حواس پرتی شدید، خط قرمز را بر روی قسمت اول کارت بکشید. پس از مدتی کارتها را بررسی کنید و میزان حواس پرتی خود را بسنجید. به مرور زمان متوجه خواهید شد که ذهن شما از حواس پرتی فاصله گرفته است. با این کار راه زیادی را برای تمرکز حواس خود طی کرده اید.
استراحت مغز
اگر برای مغزتان زمان استراحت در نظر بگیرید، خون رسانی به این عضو بدن بهتر انجام می شود و مغز از یک موضوع خسته نمی شود. زمانی که مغز خسته می شود، از یادگیری فرار می کند و مدام به موضوعات غیرمرتبط سرک می کشد تا خستگی خود را از بین ببرد. حال اگر مدت زمان مشخصی را برای استراحت در نظر بگیرد، اکسیژن بیشتری به مغز می رسد و در نتیجه با تمرکز حواس بیشتری برای یادگیری و جذب مطالب جدید آماده می شود.
تغییر موضوع
موضوعات تکراری موجب خستگی مغز می شود. در یک پژوهشی که بر روی تعدادی از دانش آموزان صورت گرفته بود، نشان داد که دانش آموزانی که به طور مداوم کتاب های درسی خود را عوض می کنند، تمرکز حواس بیشتری دارند. آنها مجبور نبودند تا در طی یک روز تنها یک موضوع را یاد بگیرند. بلکه موضوعات متفاوتی را به طور منظم مطالعه می کردند. این کار به کنجکاو شدن ذهن می انجامد. زمانی که ذهن انسان کنجکاو شود، تمرکز حواس نیز بیشتر می شود.
جایزه و پاداش
از دیگر روش های تقویت تمرکز حواس، استفاده از جایزه و پاداش است. در این روش برای کارهای فکری که به تمرکز حواس زیادی نیاز دارند، جایزه در نظر بگیرید. البته زمانی که کار را با موفقیت انجام دادید، به خودتان جایزه بدهید. برای مثال در حال مطالعه یک کتاب هستید، با خودتان شرط ببنید که اگر مطالعه این کتاب به پایان رسید، در پایان برای قدم زدن به پارک می روید. این کار باعث می شود تا با تمرکز حواس بیشتری به مطالعه بپردازید.
طرح سؤال
قبل از اینکه کاری را آغاز کنید، از خودتان بپرسید که هدف از این کار چیست؟ برای مثال قصد مطالعه یک کتاب را دارید، ابتدا باید به این سوال پاسخ دهید که هدف شما چیست؟ آیا در پی یادگیری هستید و میخواهید مطالب جدیدی به اطلاعات شما اضافه شود؟ همچنین چه انتظاری از کتاب مزبور دارید؟ اگر در ذهن خود تعدادی سوال داشته باشید، هنگام مطالعه به طور خودکار ذهن شما بر روی مطالب کتاب متمرکز می شود تا بتواند پاسخ های سوالات را از لابه لای مطالب بیرون بکشد. در پایان کار نیز می توانید خود را ارزشیابی و به نقاط ضعف و قوت خود در دستیابی به تمرکز حواس را دسته بندی کنید.
تندخوانی
اگر به طور مداوم دچار حواس پرتی می شوید، بهتر است از روش تندخوانی استفاده کنید. با تندخوانی توجه و تمرکز شما بر روی مطالب کتاب معطوف می شود و ذهن فرصتی برای پرداختن به موضوعات پراکنده را پیدا نمی کند و به ناچار بر روی مطالب و اطلاعات کتاب متمرکز می شود.
جدیت در کار
زمانی که به کاری مشغول هستید، تمرکز حواس اهمیت زیادی دارد. حال اگر کار فکری باشد، تمرکز حواس اهمیت بیشتری پیدا می کند. در این صورت نباید جدیت در کار را فراموش کنید. باید بدانید که با قدم گذاشتن در کار، خودبخود به مراحل بالاتر هل داده می شوید. یک ضرب المثل چینی می گوید: «فتح ستارگانی که هزاران فرسنگ از ما دور هستند، با برداشتن قدم اول، امکان پذیر است».
برای کار خود مدت زمان مشخصی را در نظر بگیرد. در زمان مطالعه، برای خود زمان مشخص کنید. برای مثال تعداد صفحات کتاب مشخصی را در نظر بگیرد و با توجه به آن محدوده زمانی را تعیین کنید که در پایان این زمان باید صفحات کتاب را به طور کامل مطالعه کرده باشید. در این صورت تمرکز حواس شما بیشتر می شود و ذهن از پرداختن به موضوعات پراکنده باز می ماند.
داشتن علاقه و انگیزه برای کار
افرادی که با علاقه و انگیزه کاری را آغاز می کنند، تمرکز حواس بیشتری دارند. این افراد به دلیل علاقه ای که به یک کار دارند، هر چه پیشتر می روند، انگیزه بیشتری برای ادامه کار در آنها ایجاد می شود. مطالعه کردن و هر کاری که به تمرکز حواس نیاز دارد، مستلزم علاقه است. افرادی که بدون انگیزه یک کتاب را بدست می گیرند، ذهن آنها بر روی مطالب متمرکز نمی شود و مدام از روی مطالب فرار می کند. برای ایجاد علاقه، باید افکار منفی را از خود دور کنید و به هدف اصلی بیندیشید.
تعیین زمان و مکان کار
قبل از انجام هر کاری که به تمرکز حواس نیاز دارد، ابتدا بهتر است زمان و مکان آن را مشخص کنید. این کار به عادتهای شخصی افراد بستگی دارد. فردی که به شبها عادت کرده است، بهتر است زمان کار خود را در زمان شب تنظیم کند. همچنین برای مشخص کردن زمان کار نیز بهتر است به علایق شخصی توجه شود. مکانی که برای انجام کار انتخاب می شود، باید دنج و آرام باشد. مکان های شلوغ و پر رفت و آمد موجب درهم ریختگی ذهن و در نتیجه از دست رفتن تمرکز حواس می شود.
توانایی نه گفتن
ممکن است در زمان انجام کار اطرافیان از شما درخواستی داشته باشند. اگر قادر باشید به او نه بگویید، مطمئنا میزان زیادی از حواس پرتی خود کاسته اید. بخاطر داشته باشید زمانی که کاری را آغاز کرده اید، برای تقویت تمرکز حواس نیاز دارید تا به طور مداوم و تا پایان کار بر آن متمرکز شوید. حال اگر در میانه کار دیگران از شما درخواستی داشته باشند، باید بتوانید به آنها «نه» بگویید.
افکار منفی حواس را پراکنده و ذهن را مشغول موضوعات عبث می کند. این در حالی است که اگر احساس مثبت داشته باشید و کمتر به موضوعات درگیر کننده و منفی فکر کنید، تمرکز حواس بیشتر میسر می شود. احساسات منفی شامل ترس، بدگمانی، بی ارادگی و بدبینی است که موجب می شود تا تمرکز حواس کاهش یابد. حال اگر بتوانید این احساسات را از خود دور کنید، قادر هستید هر کاری را به نحو احسن انجام دهید. بنابراین تلاش کنید تا تفکر مثبت را در خود پرورش دهید. شادمانی در تمرکز حواس تاثیر زیادی دارد. در این زمینه مارکارت کوربت می نویسد: «انسان در بحر اندیشه های خوشایند، حافظه ای بهتر پیدا می کند و ذهن در حالت آرامی قرار می گیرد و میل به یادگیری را در خود به وجود می آورد».
ایجاد هماهنگی میان تخیل و اراده
افرادی که در زمان انجام یک کار خاص که به تمرکز حواس نیاز دارد، توانایی هماهنگی میان تخیل و اراده خود را ندارند، نمی توانند کار را بخوبی و به نحو احسن انجام دهند. برای مثال دانشجویانی که در زمان مطالعه با مشکل حواس پرتی مواجه می شوند، نمی توانند بین قوه تخیل و اراده خود ارتباط و هماهنگی ایجاد کنند. در نتیجه پس از مدت کوتاهی از مطالعه خسته می شوند و کتاب را به کناری می گذارند. این مشکل زمانی رخ می دهد که قوه تخیل از قوه اراده بیشتر باشد. زمانی که فرد با یک متن در مورد منطقه جغرافیایی مواجه می شود. تمام ذهنش به سمت خاطراتش در آن منطقه می رود و از هدف اصلی که همان یادگیری است، دور می شود. در این موارد فرد باید بر روی قوه اراده خود بیشتر کار کند و تخیلات را کمرنگ تر کند تا بتواند تمرکز حواس خود را برای مطالعه بدست آورد.
