در دوران مدرسه یادمون ندادند که تاریخ چقدر به دردمون خواهد خورد. خیلی‌هامون درس تاریخ رو دوست نداشتیم چون فقط باید یه سری اسم و تاریخ رو حفظ می‌کردیم و امتحان می‌دادیم و اصلا نمی‌فهمیدیم چرا باید تاریخ بخونیم، یا تو زندگی به چه دردمون می‌خوره. من هم همینطور بودم و هیچ علاقه‌ای به تاریخ نداشتم تا همین چند سال قبل که شروع کردم به فیلم دیدن و کلی فیلم درباره اتفاقات تاریخی دیدم. همیشه برای اینکه بفهمم ماجرای اصلی‌شون چی بوده می‌رفتم یه کم سرچ می‌کردم و همین شد باب آشنایی من با تاریخ و علاقه‌مند شدن به دونستن تاریخ.
با اینکه اطلاعات کمی درباره اتفاقات تاریخی دارم ولی با دیدن این فیلم‌ها به مرور متوجه یک الگو شدم که چقدر اتفاقات بوده که دوباره و چندباره در دوران‌های مختلف به شکل‌های مشابه تکرار شده و هر بار هم آدم‌ها درس نگرفتند و دوباره تکرارش کردند و یا اینکه چقدر همه چیز در تاریخ سرزمین‌های مختلف شبیه به هم بوده و هست. طبیعتا اولین سوالی که برام شکل گرفت این بود که اگه اتفاقات تاریخی انقدر شبیه به همه، پس چرا انقدر تکرار میشه؟ و جوابی که بهش رسیدم این بود که شاید چون خیلی‌هامون، مثل خود من در گذشته، تاریخ رو نمی‌خونیم و یا اگه می‌خونیم درس نمی‌گیریم. انگار همه فکر می‌کنند که تاریخ فقط یه سری زمان و مکان و اتفاقاته که یه جا ثبت شده و هر وقت لازم‌مون شد میریم سراغش!
نهایت معلومات تاریخی خیلی از ماها اینه که فلانی در چه سالی متولد شد و یا اینکه فلان جنگ در چه سالی بود. در حالی که اهمیت تاریخ به اطلاعات واقعی‌ای که به ما میده نیست بلکه در اون مفاهیم نانوشته و ناگفته‌ای هست که نشون میده آدم‌هایی درست مثل خود ما در دوران‌های مختلف چه کار کردند و چرا اون کارها رو کردند و چه بر سرشون اومده. تاریخ نشون میده که تحولات مختلف چرا و چطور رخ دادند و چطور میشه از وقوع مجددشون جلوگیری کرد چون تحولات تاریخی یک شبه رخ نمیدند و حاصل جریان‌های بلند مدت هستند. همینطور کمک می‌کنه که اشتباهات گذشته رو تکرار نکنیم و در مواجهه با مسائل، دیدی نقادانه داشته باشیم و اونها رو ساده نبینیم و ساده تعبیر نکنیم.
خیلی‌ها فکر می‌کنند تاریخ یعنی گذشته و نباید در گذشته زندگی کرد و باید به فکر آینده بود ولی همین گذشته است که مهمه چون مسیر راه آینده رو می‌سازه و یا هموار می‌کنه. تمام آنچه ما الان هستیم یعنی کل موجودیت فردی و جمعی ما هم حاصل و برآمده از گذشته است. جامعه‌ای که از تاریخ خودش بی‌اطلاع باشه درک درستی از هویت جمعی نداره که در بحران‌ها به کمکش بیاد و نذاره از هم فرو بپاشه. تاریخ به ما بینش بهتر و عمیق‌تری از دنیا و زندگی میده وقتی می‌بینیم قبل از ما انسان‌های زیادی همین راهو رفتن و همین تجربیات ما رو از سر گذروندن و ما اولین و یا تنهاترین انسان‌ها در مواجهه با اتفاقات زندگی نیستیم.
این جمله، با اختلاف، یکی از بهترین گفته‌ها در مورد گذشته و تاریخه:
Those who cannot remember the past are condemned to repeat it. ― George Santayana
خوشبختانه این روزا کلی پادکست خیلی خوب درباره تاریخ وجود داره که می‌تونیم کلی چیز ازشون یاد بگیریم. من خودم اینها رو تا حالا گوش دادم: رادیو تراژدی، راوکست، پاراگراف
لینک‌های من: اینستاگرام - وب‌سایت
