در این نوشته میخوایم یه کم دقیقتر دربارهی مشکلاتی که تقسیم ثابت سهام در استارتاپها بوجود میاره صحبت کنیم و سناریوهای متفاوت رو بررسی کنیم. اگر شما هم از کسانی هستید که به حوزهی استارتاپها و کسب و کارها علاقه منده حتمن مثالهای زیر براتون آشنا خواهد بود. و چه بسا تیمهایی رو میشناسید که بر سر این مدل تقسیم سنتی سهام به مشکل خوردهاند. برای یادآوری از متنهای گذشته به طور خلاصه بگم که مشکل اصلی این نوع تقسیم بندی از دید آقای مویر این است که مبنای این تقسیمبندی ثابت بر اساس پیشبینی ایجاد یک ارزش(از ایده تا روابط و غیره) در آینده است. و چون معمولن هیچ چیز قابل پیش بینی نیست اساس این روش(تقسیم ثابت سهام) کارایی لازم را ندارد. با این خلاصه بریم برای بررسی چند سناریو متداول در استارتاپها و شرکتهای تازه تاسیس.
سناریوی اول:
علیرضا یک ایده برای استارتاپ دارد. او از سینا که برنامهنویس است برای کار دعوت میکند. علیرضا فکر میکند چون ایده را او داده است پس باید ۹۰ درصد شرکت برای او باشد(تقسیم ثابت). برش کیک(سهام دینامیک) مانعی برای این گونه زیادهخواهیهای غیرمنصفانه در استارتاپها است.
سناریوی دوم:
پیمان به عنوان یک فرد حرفه ای در بازاریابی، شرکتی را تاسیس میکند. پیمان، کیارش را به عنوان برنامه نویس استخدام میکند و به او ۵۰ درصد از سهام را ارائه می کند(تقسیم ثابت سهام). پیمان میخواهد که فرد جدیدی را استخدام کند و برای همین ۱۰ درصد سهام برای فرد جدید در نظر دارد. آیا این ۱۰ درصد باید از سهم پیمان یا کیارش یا هر دو کسر شود؟
سناریوی سوم:
هلیا بعنوان یک برنامه نویس، یک ایده برای یک نرمافزار ورزشی دارد. مریم به عنوان یک بازاریاب، این ایده را پسندیده و موافقت کرده که هروقت نرمافزار حاضر شد آن را به یکی از روابط تجاری خود بفروشد. آنها سهم ثابت ۶۰ درصد برای هلیا و ۴۰ درصد برای مریم را موافقت میکنند. هلیا شغل خود را ترک میکند و برای یک سال و به طور تمام وقت روی نرمافزار کار میکند تا برای فروش آماده شود. مریم پس از مدتی دیگر تمایل به همکاری ندارد چون وارد شرکت دیگری شده و حقوق خوبی میگیرد، اما هنوز می خواهد ۴۰ درصد از سهام را داشته باشد چون ۵ میلیون تومان برای پیشبرد پروژه در ابتدا هزینه کرده است. این اختلاف بوجود آمده چه جوری باید حل شود؟
سناریوی چهارم:
داریوش، بردیا را استخدام کرده و به او قول ۲۵ درصد از سهام را در انتهای سال اول میدهد(به شرطی که بردیا به تمامی اهداف تعیین شده برسد). بردیا سخت کار می کند، کار خود را انجام داده و به اهداف می رسد. داریوش، بردیا را بی دلیل یک هفته قبل از اولین روز واگذاری سهام اخراج میکند.
سناریوی پنجم:
دانیال، سعید را برای توسعه یک وبسایت استخدام میکند و در ازای آن ۳۵ درصد سهام به او میدهد(تقسیم ثابت) دانیال برای بازاریابی حسابی کار میکند. در حالیکه سعید بصورت نیمه وقت روی وبسایت کار میکند. او به سعید ۳۰ میلیون تومان در یک دورهی ۶ ماهه پرداخت میکند که تمام پس انداز اوست. سعید وبسایت را تمام کرده اما پول بیشتری قبل از تحویل نهایی طلب میکند. برش کیک به سعید اجازه گرو گرفتن وبسایت دانیال را نمیدهد.
سناریوی ششم:
امین و فرامرز شرکتی را راه اندازی کرده و سهام را بصورت ثابت و ۵۰-۵۰ تقسیم می کنند. در سال اول، آنها موفقیت زیادی بدست آورده و به سودآوری میرسند. امین در تصادفی فوت میکند و همسرش مریم، ۵۰ درصد سهام او را به ارث میبرد. اکنون فرامرز باید تمام کار را به تنهایی انجام دهد. آیا او باید تمامی سود خود را بصورت ۵۰-۵۰ با مریم تقسیم کند؟ برش کیک راه حلی اخلاقی مطرح میکند که مریم هم آنرا درک خواهد کرد.
سناریوی هفتم:
من و شما وارد کسب وکاری میشویم و سهام را بصورت ۵۰-۵۰ تقسیم می کنیم. شما تمام کار را انجام داده اما من مالک نیمی از شرکت هستم. یا در قبال انجام مسولیتهای خودم کوتاهی میکنم...حالا چکار کنیم؟. اگر من کاری نکنم و نخواهم حق شما را بدهم،در این صورت مدل برش کیک به شما در این زمینه کمک خواهد کرد.
برای اینکه مدل برش کیک را بررسی دقیق کنیم لازم داشتیم که اول به طور دقیق مشکلات تقسیم ثابت سهام را بررسی کنیم. در قسمت بعد مدل برش کیک را از زاویهی دیگری بررسی میکنیم تا هر چه زودتر به قسمت نحوهی دقیق تقسیم سهام برسیم. ممنون که با من همراه هستین.
منبع: slicing pie, how to fund your startup without funds- Mike Moyer
میتونین من رو در اینستاگرام هم دنبال کنید.