آنالیز SWOT چیست؟

راه‌اندازی کسب‌و‌کار چندان آسان نیست. به مسائل زیادی باید توجه کنید. یکی از راه‌هایی که مطمئن شوید مسیر درستی را می‌روید این است که هر از گاهی بایستید و به چشم‌انداز پیش رویتان نگاه کنید. با آنالیز SWOT می‌توانید هم وضعیت فعلی کسب‌وکار و هم وضعیتی که در آینده خواهد داشت را بررسی کنید.

آنالیز SWOT چیست؟

استفاده از آنالیز SWOT هزینه‌ای ندارد و پیچیده نیست. SWOT مخفف کلمات زیر است:

S - Strengths : نقاط قوت

W - Weaknesses : نقاط ضعف

O - Opportunities : فرصت‌ها

T - Threats : تهدید‌ها

این آنالیز یک چکاپ اولیه از روندی است که در حال انجام آن هستید. با نتایج این آنالیز آینده را متصور می‌شوید و برای آن برنامه‌ریزی می‌کنید.

آنالیز SWOT نقاط مثبت و منفی کارتان را چه از درون و چه از بیرون به شما نشان می‌دهد. نقاط ضعف و نقاط قوت داخلی کار را به شما می‌دهد و فرصت‌ها و تهدیدهای محیط خارجی کار و تاثیر عوامل بیرونی را بر کار در اختیارتان می‌گذارد. نقاط ضعف و قوت بیشتر مربوط به حال است و فرصت‌ها و تهدید‌ها بیشتر مربوط به آینده. در اصل تقابلی است بین چطور پیش می‌رود و چطور پیش خواهد رفت. نقاط ضعف و قوت در دست خودتان است و به مرور می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید. برای مثال موارد زیر از نقاط قوت و ضعف به شمار می‌روند:

• میزان شهرت شرکت
• لیست مشتریان
• کارکنان
• دارایی شرکت
• محل شرکت

اما در مقابل این موارد، تهدیدها و فرصت‌ها مسائلی هستند که از کنترل شما خارجند و هرچقدر هم با برنامه پیش بروید ممکن است در نهایت نتایج مد نظرتان را نگیرید. برای مثال:

• قوانین و مقررات
• رقبا
• اقتصاد
• وضعیت بازار
• مسائل مالی

چطور آنالیز SWOT را پیاده‌سازی کنیم؟

آنالیز SWOT روش علمی‌ خاصی ندارد. هیچ روش عینی‌ای برای اندازه‌گیری چگونگی عملکرد شما وجود ندارد. این آنالیز به توانایی شما در مشاهده و بررسی عوامل داخلی و خارجی موثر بر کارتان متکی است. بیشتر از اینکه برنامه‌ریزی پیش بینی کننده باشد این دید را به شما می‌دهد که در اصل برای چه چیزی باید برنامه‌ریزی کنید.

با پرسش چند سوال از خود و اعضای تیمتان راحت‌تر می‌توانید این آنالیز را پیاده‌سازی کنید.

سوالاتی برای یافتن نقاط قوت:

این سوالات جنبه‌ی مثبت و داخلی دارند که نحوه عملکرد شما را نشان می‌دهد. آن‌ها خیلی سخت تغییر می‌کنند و حتما باید تحت کنترل شما باشند. از خودتان بپرسید:

• ما در چه چیزی خوب هستیم؟
• چه کاری را بهتر از هرکس دیگری انجام می‌دهیم؟
• مزیت رقابتی ما چیست؟
• چه کاری را انجام می‌دهیم که هیچ‌کس دیگری انجام نمی‌دهد؟
• چه منابعی را در اختیار داریم؟
• در بخش تجارت الکترونیک چه مزایایی داریم؟
• کارمندان ما چه مزیت‌هایی دارند؟
• شرکت ما چه دارایی ارزشمندی دارد؟
• مشتریان چه چیزی را درباره‌ی کار ما دوست دارند؟

سوالاتی برای یافتن نقاط ضعف:

این سوالات جنبه‌ی منفی و داخلی دارند که نحوه عملکرد شما را نشان می‌دهد. آن‌ها خیلی سخت تغییر می‌کنند و حتما باید تحت کنترل شما باشند. از خودتان بپرسید:

• ما در چه کاری بد هستیم؟
• رقبای ما چه کاری را بهتر از ما انجام می‌دهند؟
• مشتریان ما از چه مسائلی به ما شکایت می‌کنند؟
• تیم ما چه معایبی دارد؟
• چه عاملی ما را عقب نگه می‌دارد؟
• کمبود چه منابعی در کار وجود دارد؟
• چه چیزهایی را می‌توانیم بهبود دهیم؟

سوالاتی برای یافتن فرصت‌ها:

این سوالات درباره‌ی خارج کار است که می‌تواند تاثیر مثبتی بر نحوه‌ی عملکرد شما بگذارد. اغلب آن‌ها از کنترل شما خارجند اما می‌توانید آن‌ها را تحت تاثیر بگذارید. از خودتان بپرسید:

• چه تغییراتی به مرور می‌تواند کسب و کار شما را بهبود بخشد؟
• آیا بازار به شیوه‌ی مناسبی تغییر می‌کند؟
• آیا وضعیت اقتصادی فعلی، شغل ما را به سمت مثبتی هدایت می‌کند؟
• به سراغ چه فرصت‌هایی هنوز نرفته‌ایم؟
• چه فرصت‌هایی برایمان مهیا خواهد بود؟
• آیا هزینه‌ی مواد اولیه‌ی ما کاهش خواهد یافت؟
• آیا راهی برایمان هست که منابعی را که تابه‌حال نداشته‌ایم به دست آوریم؟

سوالاتی برای یافتن تهدیدها:

این سوالات درباره‌ی خارج کار است که می‌تواند تاثیر منفی‌ای بر نحوه عملکرد شما بگذارد. اغلب آن‌ها از کنترل شما خارجند اما می‌توانید با برنامه‌ریزی آن‌ها را تحت تاثیر بگذارید. از خودتان بپرسید:

• رقبای فعلی ما چه کسانی هستند؟
• چه محصولات جدیدی با ورود به بازار ممکن است تجارت الکترونیک ما را تهدید کند؟
• آیا اندازه‌ی بازار ما کاهش خواهد یافت؟
• آیا صنعت به گونه‌ای منفی تغییر خواهد کرد که بر کسب و کار ما تاثیر بگذارد؟
• آیا هزینه‌ی مواد اولیه‌ی ما زیاد خواهد شد؟
• آیا تقاضایی که موجب عرضه‌ی محصولاتمان شده کمتر خواهد شد؟
• آیا مقررات به نحوی تغییر خواهند کرد که کسب و کار ما را تهدید کنند؟
• آیا سازنده و تولیدکننده‌ی ما غیرقابل اعتماد خواهد بود؟

به پایان آمد این ویرگول، حکایت همچنان باقی

هرازگاهی نگاهی به عقب بیندازید و ببینید چه مسیری را طی کرده‌اید. هرازگاهی نگاهی به پیش‌رو هم بیاندازید تا ببینید به کجا خواهید رسید. به کمک پرسش‌های مطرح شده در این آنالیز، ارزیابی نسبتا دقیقی را از وضعیت کسب‌و‌کارتان داشته باشید.