چندین سال پیش برای نخستین بار شورای دبیران انجمن‌های علمی از سوی معاونت فرهنگی دانشگاه تشکیل شد و جرقه‌هایی برای همفکری بیشتر انجمن‌ها ایجاد شد. امسال این همفکری به اوج خود رسید، به صورتی که شاهد چندین برنامه مشترک و انتقال تجربه گسترده میان آنها بودیم. انجمن‌ها با دارا بودن شبکه نفوذ گسترده در میان دانشجوها و از سوی دیگر دسترسی به حلقه‌های ارتباطی با استادان، در سال گذشته زمینه‌ساز گفتوگوهای فعالی بوده‌اند که در دانشکده‌های مختلف و حتی انجمن علمی‌های میان‌رشته‌ای شاهد آن بودیم. در گفت‌وگو با دبیران تعدادی از انجمن‌علمی‌های فعال فعالیت‌های سال گذشته آنها را بررسی کرده‌ایم:
مسابقه کشوری آچاربه‌دست‌ها
انجمن علمی دانشکده مهندسی مکانیک به نام «محور» شناخته می‌شود و در دانشکده مکانیک به عنوان «محور فعالیت‌های دانشجویی» از آن یاد می‌شود. قبلا محور با برگزاری دوره‌های مختلف به سطح دانشگاه و کشور معرفی شده بود. از اهداف کلی دوره ۲۷ محور می‌توان به افزایش ارتباط‌ها و تعاملات صنعت و دانشگاه، حفظ نقاط قوت سابق، افزایش آشنایی دانشجوها با مهندسی مکانیک و حوزه‌های بین‌رشته‌ای و گسترش فضای نیروی انسانی پویا در دانشکده اشاره کرد. در انتهای دوره ۲۷ می‌توان گفت تیم ۹ نفره محور به بخش زیادی از این اهداف رسید و علاوه بر این موارد، جلسات فرهنگی دانشکده قوت بیشتری گرفت و منجر به حضور بیشتر استادان در بین دانشجوها و تعامل بیش از پیش بین آنها شد. برای اولین بار در تابستان ۹۸ رویداد صنعتی مسابقه ملی مکانیک برتر از سوی محور برگزار شد؛ مسابقه‌ای که فرایند آن یک سال پیش شروع شده بود.
رسانا دیگر فقط با اردویش شناخته نمی‌شود
رسانا به عنوان یک انجمن «علمی» در دانشگاه شناخته می‌شود ولی در واقع یک انجمن «علمی فرهنگی» است. بعد از اتفاقات سال ۹۴ مبنی بر لغو اردوهای سالانه انجمن، فعالیت‌های این گروه شکل دیگری گرفت و به سمت برگزاری رویدادهای علمی و صنعتی، تأکید بیشتر بر سمینار سالانه و برگزاری جلسات گفت‌وگوی متعدد پیش رفت. اگرچه با توجه به سیاست‌های معاونت فرهنگی در مورد انجمن‌های علمی، این گروه‌ها همواره مشغول پاسخ‌گویی به دو نهاد مافوق، یعنی معاونت فرهنگی و شورای استادان دانشکده هستند و هر کدام ساختار و محدودیت‌های خود را دارند ولی رسانا در کنار انجمن‌های علمی دیگر سعی کرده که با شرایط موجود کنار آمده و در انجام فعالیت‌های خود با محوریت پر کردن خلأهای ایجادشده در برنامه‌های دانشگاه بکوشد و فضایی بانشاط و در عین حال حرفه‌ای برای کارهای علمی-فرهنگی دانشجوها فراهم سازد. با در نظر گرفتن یک نشریه فعال و همچنین گروه خیریه، تقریبا فعالیتی در سال گذشته نبوده که رسانا در آن دستی بر آتش نداشته باشد.
ایستا با اساسنامه جدید
انجمن علمی عمران شریف (ایستا) برای بهبود عملکرد خود در تابستان ۹۸ با تدوین اساسنامه جدید و تعیین چشم‌انداز و به‌منظور رسیدن به اهداف خود از جمله افزایش مشارکت دانشجوها در فعالیت‌های انجمن، فعال کردن نشریه مجله عمران، فراهم کردن زمینه ارتباط با شرکت‌ها و موسسات خارج از دانشگاه و همچنین افزایش ارتباط با سایر انجمن‌های علمی فعالیت خود را آغاز کرد. ایستا در سال جاری با همکاری مجمع عمومی خود توانست با برگزاری سلسله‌جلسات سیویل‌تاک، بازدید‌های علمی، برگزاری دوره‌های آموزشی غیرحضوری، انتشار نشریه مجله عمران در چهار شماره، برگزاری جشن ورودی‌های ۹۸ و جشن یلدا و همچنین مسابقه برج تخم مرغی با حضور کودکان کار به بخشی از اهداف خود دست یابد. همچنین ایستا در سال ۹۹ قصد ادامه فعالیت‌های پیشین و برگزاری مرحله اول از سلسله مسابقات مهندسی عمران و جشن یاد استاد را داشت که با توجه به شیوع ویروس کرونا فعالیت‌های حضوری ایستا به حالت تعلیق درآمد. در فعالیت‌های غیرحضوری نیز ایستا با برگزاری گفتوگوهای مجازی در حوزه ارتباط با صنعت، برگزاری دوره‌های آموزشی غیرحضوری و طراحی و راه‌اندازی سایت ایستا به فعالیت‌های خود در این ایام ادامه می‌دهد.
انجمنی برای همه فصول
انجمن علمی دانشکده صنایع همواره یکی از نقاط امیدبخش دانشکده برای دانشجوهایش بوده که دغدغه رشد و پیشرفت بیشتر دانشجوها را داشته است اما چندوقتی بود که این تصویر از انجمن علمی صنایع در ذهن بچه‌های دانشکده رنگ باخته بود. امسال به همت دانشجوهای دغدغه‌مند تغییرات مثبتی در انجمن ایجاد شد؛ یکی از مهم‌ترین تغییرات این بود که در این دوره انجمن با طیف وسیعی از افراد با عقاید مختلف همکاری کرد و سعی شد انجمن، متعلق یا محدود به عده یا افرادی با تفکر خاص نباشد. پس از ماه‌های طولانی نشریه صنایع دوباره زنده شد و شماره جدید آن در حوزه‌ی «مدیریت مالی» انتشار یافت و سر و وضع تازه انجمن هم از نکات جذاب آن بود. در این دوره ارتباط دانشجوها با استادان به کمک انجمن افزایش پیدا کرد؛ از همکاری در پروژه‌های استادان گرفته تا جلسات دورهمی با استادان و بازدید‌های علمی. از اقدامات دیگر انجمن در این دوره می‌توان به برگزاری بزرگترین مسابقه مهندسی صنایع کشور(GameIn) به همت اعضای انجمن علمی در دانشگاه شریف اشاره کرد. همچنین در این دوره سعی شد ارتباط و فضای گفت‌وگوی دانشجوها با فارغ التحصیلان دانشکده افزایش پیدا کند و تبادل اطلاعات بیشتری صورت بگیرد که این اطلاعات هم در مورد بازار کار و هم در مورد اپلای برای دانشجوها مفید واقع می‌شود. دیگر اقدامات مفید در این دوره، همکاری انجمن علمی با شورای صنفی دانشکده برای بهبود آموزش بود. امسال نسبت به سال‌های قبل، ورودی‌ها بیشتر انجمن را می‌شناسند و با سپردن برگزاری برخی برنامه‌ها به ورودی‌ها، ارتباط بهتری نسبت به سال‌های گذشته با ورودی‌ها شکل گرفت.
حال خوب شیمی‌دان‌ها
تمام هدف انجمن علمی کاوش دانشکده شیمی در ابتدا کمک به برگزاری برنامه‌های متنوع، دادن انرژی مثبت به بچه‌ها و فعالیت برای دانشکده خوب بود. آنچه در این مسیر اهمیت دارد سخت‌کوشی، هدف‌گذاری و شناخت علایق بچه‌ها و پیشروی در جهت خواسته‌های آنهاست. کاوش در سال جاری برنامه‌های مختلفی در قالب پخش مستند، سخنرانی، کارگاه و … داشت. البته برنامه‌های دیگری هم در ذهن فعالین آن بود که با توجه به شیوع کرونا متوقف شد. یکی از مسائل بسیار مهم که کاوش تلاش کرد آن را به صورت جدی در نظر بگیرد، توجه به مفهوم گروه و رعایت اصولی تقسیم کار است. در نتیجه حوزه‌های مختلف فعالیت‌های انجمن مشخص و تفکیک و در همین راستا کمیته‌های متفاوتی تشکیل شد. با شیوع ویروس کرونا و خانه‌نشینی، نیاز به برنامه‌های متفاوت و ایجاد انگیزه و حس پویایی بیشتر از قبل در بین بچه‌ها احساس می‌شد؛ در نتیجه بررسی ایده‌ها و کارهایی در این زمینه در دستور کار کاوش قرار گرفت. ایده «دانشراه کاوش» نیز از همین‌جا شروع شد(برگزاری آموزش پایتون، آشنایی با مقدمات طراحی سایت و…)؛ ایده‌ای که فرصتی به بچه‌ها در مقاطع مختلف می‌دهد تا دانش خودشان را با دوستان‌شان به اشتراک بگذارند و درکنارش برایشان تجربه و خاطره‌ای ماندگار می‌شود.
رویداد همه‌چیز نیست
چندین سال است که انجمن علمی دانشکده کامپیوتر(SSC) توانسته حال‌وهوای دانشکده را تغییر دهد و برای دانشجوهای دانشکده فعالیت‌های متعددی علاوه بر روال عادی دانشگاه فراهم کند. سال گذشته شعار اکثر کاندیداهای انتخاباتی SSC، متوازن‌تر کردن فعالیت‌های انجمن و بیشتر کردن فعالیت‌های فرهنگی آن بود. فعالین این دوره نیز با این رویکرد به سرکار آمدند و توانستند در برنامه‌ریزی فعالیت‌های سالانه تغییر ایجاد کنند، برخی برنامه‌هایی که به نظر اهمیت کم‌تری داشتند حذف شده و انجمن به برخی حوزه‌های مهجورتر(مانند حوزه امنیت) ورود کرد، همچنین تلاش بسیاری برای بالاتر رفتن بار علمی رویدادها به خصوص رویدادهای بزرگتر انجمن مانند AIChallenge و DataDays انجام شد که از این تلاش‌ها می‌توان به ورود دانشجوهای ارشد به فعالیت‌های انجمن اشاره کرد. این تصمیمات از سوی ۴ کمیته علمی، فنی، صنعتی و فرهنگی گرفته شد که این کمیته‌ها اعضایی از خارج از شورای مرکزی نیز داشتند.
از اقدامات مهم دیگر این انجمن بالا بردن شفافیت تصمیم‌گیری‌ها بود، انجمن تلاش کرد با برگزاری چندین مجمع عمومی، عمومی کردن تمامی جلسات و پرسش و پاسخ در شبکه‌های اجتماعی شورای مرکزی را به دانشکده نزدیک‌تر کند. همچنین به دلیل شرکت تعداد بالای دانشجوها در فرآیند برگزاری رویدادها، خلق ارزش برای برگزارکنندگان رویداد کار مشکلی‌ست و گاهی اوقات باعث می‌شود اهمیت برگزاری رویداد از برگزارکنندگان بیشتر شود، در نتیجه انجمن امسال مسئولیت جدیدی در رویدادها و در شورای مرکزی خود به نام «مسئول انسانی» اضافه کرد که تلاش کند با بررسی رفتارهای برگزارکنندگان و نوع رویداد تصمیمات لازم را برای استفاده بیشتر آنها از رویداد گرفته شود.
سالانه انجمن علمی کامپیوتر حدودا ۲۰۰ عضو فعال دارد که بالغ بر ۴۰ نفر از آنها بیشتر از ۲۰۰ ساعت برای انجمن وقت گذاشته‌اند. تعداد مخاطبان سالانه رویدادهای انجمن حدود ۷۰۰۰ نفر است و برای آنها ۱۵ هزار نفر ساعت زمان صرف شده است.
یادداشت حمیدرضا هدایتی درباره انجمن‌های علمی و رویکرد آنها را در اینجا بخوانید.
