زانو بزرگترین مصلی بدن و یکی از مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود. زمانی که شما با تمامی قسمت‌های آن آشنایی داشته باشید می‌توانید در صورت بروز مشکل در اولین مرحله منشا اصلی آن را پیدا نمایید.
شرکت تجهیزات پزشکی برجیس در این مطلب به شما کمک می‌کند تا به صورت کامل با اندام زانو آشنا شوید.
زانو مفصلی است لولایی شکل که قابلیت خم شدن، باز شدن و همچنین چرخش جزئی را دارا می‌باشد. این مفصل که بزرگترین مفصل بدن محسوب می‌شود در طی فعالیت‌های روزانه درصد بالایی از وزن تودهٔ بدن را متحمل می‌شود.
قابلیت خم شدن این مفصل، به فرد این امکان را می‌دهد تا بتواند به‌راحتی حرکت کند. به‌طورکلی ساختار زانو از استخوان‌ها، غضروف و مینیسک زانو، رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات مرتبط با زانو تشکیل می‌شود.
زانو از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل‌شده است. قسمت پایینی استخوان ران در بالا و قسمت بالایی استخوان درشت‌نی در پایین، مهم‌ترین استخوان‌های تشکیل‌دهنده زانو هستند. مفصل زانو بین استخوان‌های ران و درشت‌نی می‌باشد.
استخوان محکم و مثلث شکل کشکک در قسمت فوقانی این مفصل به استخوان ران چسبیده است و استخوان نازک‌نی به استخوان درشت‌نی متصل می‌باشد. ساختار زانو به‌طورکلی متشکل از استخوان‌ها، غضروف و مینیسک زانو، رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات مرتبط با زانو است. استخوان‌های ران، درشت‌نی و کشکک ران پا را به ساق پا متصل می‌کنند.
در این بخش از آشنایی بااندام زانو و بخش‌های مختلف آن به معرفی سه نوع مفصل اصلی و مهم می‌پردازیم که به آن‌ها مفصل رشته‌ای، مفصل غضروفی و مفصل سینوویال می‌گویند.
لازم است بدانید که مفاصل رشته‌ای موجب حرکت نخواهند شد. اتصال استخوان توسط بافت همبند محکم غضروف و استخوان به هم‌شکل گرفته و در نواحی مشخصی با جمجمه و لگن به هم وصل شده‌اند که شامل مفاصل استخوان زند زیرین و زند زبرین، استخوان‌های مابین درشت‌نی و نازک‌نی و همچنین قسمت‌هایی که دنده‌ها به مفاصل استخوان متصل شده‌اند، می‌باشند.
تحرک در مفاصل غضروفی استخوان و غضروف‌های به هم متصل شده به نسبت غضروف‌های رشته‌ای بیشتر می‌باشند. به‌طور مثال می‌توان استخوان‌های دراز را از این نوع مفاصل دانست.
بیشترین تحرک بدن در مفصل سینوویال انجام می‌شود. این مفصل‌ها متشکل از یک کپسول متحرک با ساختار کلاژنی در اطراف تمام مفاصل می‌باشند. همه استخوان‌های متحرک از قبیل زانو و آرنج، مفاصل سینوویال می‌باشند.
عملکرد مایع سینوویال به این صورت است که در کیسه‌های کوچک قرار داشته و این امکان را فراهم می‌سازد تا استخوان‌ها بدون این‌که آسیبی به آن‌ها وارد شود چرخش داشته باشند.
رباط‌ها دارای ساختار بافتی بسیار قوی و منعطف هستند که مانند یک طناب، دو استخوان را به هم وصل می‌کنند. رباط‌های مختلفی در زانو وجود دارند که وظیفه اصلی آن حفظ پایداری و کنترل حرکت زانو می‌باشد. در ادامه به اصلی‌ترین رباط‌های زانو نیز اشاره خواهیم داشت.
این رباط در ناحیه مرکزی زانو قرار دارد و وظیفه آن کنترل چرخش استخوان درشت‌نی به سمت جلو است.
این رباط هم نیز در ناحیه مرکزی زانو بوده و مانند رباط ACL عملکرد آن کنترل حرکت استخوان درشت‌نی می‌باشد، تنها تفاوتی که در عملکرد این رباط وجود دارد این است که رباط PCL حرکت‌های رو به عقب استخوان درشت‌نی بر عهده دارد.
محل قرارگیری رباط MCL در قسمت بیرونی و کناری است و محل اتصال سر استخوان درشت‌نی به استخوان ران است.
عملکرد رباط LCL اتصال سر استخوان نازک‌نی به سر استخوان ران می‌باشد و در بخش کناری زانو به سمت عقب زانو قرار دارد. وظیفه این رباط حفظ پایداری قسمت بیرونی زانو نیز می‌باشد.
اصطلاح رباط صلیبی برای رباط‌هایی استفاده می‌شود که در داخل مفصل زانو قرار دارند و به‌صورت متقاطع با همدیگر تماس دارند و به شکل X یا ضربدر می‌باشند. این ساختار صلیبی شکل به‌وسیله دو رباط ACL و PCL ایجادشده است. درواقع عملکرد رباط صلیبی کنترل حرکت‌های زانو به عقب و جلو نیز می‌باشد.
نکته: نکته مهمی که در رابطهب ا زانو وجود دارد این است که ممکن است شما زمانی احساس زانو درد کنید و اینجاست که نمی‌توانید تشخیص دهید دقیقا کدام بخش از زانوی شما دچار مشکل شده است. در این حالت باید به پزشک مراجعه نمایید.
کیسه‌هایی در زانو قرار دارند که با مایعی به نام مایع سینوویال پر می‌شوند و اطراف استخوان‌های زانو را پر می‌کنند که به آن بورس زانو می‌گویند. گاهی ممکن است این کیسه‌ها در داخل حفره‌های زانو نیز قرار بگیرند.
لازم به ذکر است که این کیسه‌ها فقط مختص زانو نبوده در تمام قسمت‌های بدن نیز وجود دارند. عملکرد بورس به‌صورت است که بین عضله و استخوان قرار بگیرد و مانند یک بالشتک با کاهش نیروی اصطکاک بین استخوان و عضله، به سهولت درحرکت آن‌ها کمک کند.
مینیسک زانو یک بافت غضروفی ضخیم و مقاوم است که به شکل دوتکه روی استخوان درشت‌نی و وسط استخوان ران و درشت‌نی قرارگرفته است. این غضروف‌ها به شکل C بوده و وظیفه اصلی آن‌ها بهبود عملکرد حرکتی استخوان‌های زانو نیز می‌باشد.
پارکی مینیسک زانو یکی از بیماری‌های شایع است که باید در رابطه با آن دقت نمایید.
تاندون‌ها دارای ساختار بافتی محکمی می‌باشند که نقطه اتصال عضله به استخوان هستند. تعداد زیادی تاندون در استخوان وجود دارند که وظیفه آن‌ها کمک به عملکرد صحیح و استحکام زانو است.
آسیب‌پذیر تاندون‌ها، تاندون پاتلار و تاندون چهار سر ران می‌باشند. مشکلاتی که تاندون‌ها را تهدید می‌کنند شامل آسیب جزئی، پارگی و همچنین التهاب تاندون می‌باشد.
عضلاتی وجود دارند که اگرچه جزئی از ساختار زانو نیستند، اما نقش بسزایی در عملکرد و پایداری آن را دارند که این عضلات به شرح زیر می‌باشند:
این عضلات از چهار عضله تشکیل‌شده‌اند و محل قرارگیری آن در مقابل ران می‌باشد. وظیفه این عضلات باز شدن زان است و در هنگام برخاستن، راه رفتن و فعالیت‌های مختلف نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
این دسته از عضلات متشکل از سه عضله است که محل قرارگیری آن در پشت ران است و باعث خم شدن زانو می‌شوند.
عضلات گاستروکس از دو عضله تشکیل‌شده است که جایگاه آن در پشت ساق پا می‌باشد و وظیفه آن این است که به‌صورت هماهنگ با عضله همسترینگ در خم شدن زانو کمک کند.
در قسمت پایین اپیفیزیس از استخوان ران، دو برجستگی محدب شکل به نام Condilos قرار دارد که یکی جانبی و دیگری میانی می‌باشد.
همچنین دو کندیل داخلی و خارجی در قسمت انتهایی دیستال استخوان ران وجود دارد که محل قرارگیری آن در ناحیه زانو است. این استخوان در پایین از دو رویه مفصلی به نام کندایل تشکیل‌شده است.
در این مقاله از برجیس خوانیدم که….
زانو به عنوان یکی از مهم‌ترین مفاصل و اندام‌های بدن عمل می‌کند و در صورت آسیب دیدن می‌تواند مشکلات زیادی را در زندگی شما به وجود آورد. به همین دلیل بهتر است با اندام زانو خود آشنا شوید.
به عنوان آخرین نکته باید گفت که شما می‌توانید با داشتن دستگاه فیزیوتراپی خانگی و انجام تمرین‌های مخصوص آن، زانوی خود را در بهترین حالت خود نگه دارید.
