در نوجوانی هر هفته همراه پدرم به سالن والیبال میرفتم. در والیبال معمولاً برای اینکه افراد تازه وارد با فضای بازی آشنا شوند، آنها را در گوشه ای از زمین مستقر میکنند که توپ زیادی به آن نقطه نمیرسد و گاهی بازیکنان حریف از این نقاط برای جای خالی انداختن استفاده میکنند. من هم ابتدای یادگیری والیبال، جای خالی گیر بودم! بعد از چند هفته دیدم در هر بازی فقط 7-8 بار توپ به دست من میخورد. کم کم داشتم غر می زدم که چرا توپ به من نمیرسد، جای من را تغییر بدهید و در نقطه دیگری از زمین بایستم که توپ بیشتری روی سر من بیاید. آنجا بود که یکی از بازیکنان با سابقه و حرفه ای، جمله طلایی به من گفت: «قرار نیست توپ روی سر تو بیاید، تو باید بروی زیر توپ.»
چند شب پیش که بازی فوتبال ایران و سوریه را نگاه می کردم، وقتی طارمی گل چهارم ایران را به ثمر رساند، یاد این جمله افتادم و به کاربردش در رسیدن به موفقیت شغلی فکر کردم.
طارمی چه کرد که توانست این گل را بزند؟ یا شاید بتوان سوال را این گونه پرسید که بازیکنانی مثل کریستیانو رونالدو و لیونل مسی یا علی دایی (در گذشته) چگونه میتوانند گلهای زیادی به ثمر برسانند؟ آیا این اتفاقی است؟ چرا سایر بازیکنان این توانایی را ندارند؟
اگر بخواهیم از منظر کارشناسی فوتبال به ماجرا نگاه کنیم، دلایل متعددی در این میان نقش دارند ولی شاید بتوان گفت مهمترین عامل، شیوه تفکر و ذهنیت (Mindset) آن بازیکن است. اگر به بازیکنان شاخص در فوتبال و والیبال دقت کنیم، متوجه میشویم که این افراد به جای اینکه منتظر بمانند تا توپ به آنها برسد، خود را به توپ میرسانند؛ حتی فراتر از آن، سعی میکنند برای خود موقعیت و فرصت ایجاد کنند و در زمان مناسب در جای مناسبی باشند که بازیکنان دیگر بتوانند به آن ها پاس بدهند.
اگر بخواهم این مسئله را برای یک موقعیت شغلی مدل کنم، اینگونه می توان گفت:
1- محدوده خود را بشناس و بدان اجازه داری تا چه شعاعی را پوشش دهی (در فوتبال، دروازه بان مسئولیت محوطه جریمه را بر عهده دارد و وظیفه اصلی فورواردها، گل زدن است).
2- چابک و پویا باش و سعی کن خود را در مسیر توپ قرار دهی؛ نه اینکه یک جا بایستی و منتظر باشی توپ به تو برسد. آمادگی این را داشته باش که گاهی خارج از محدوده خود به سمت توپ شیرجه بروی (توپها در یک شغل میتوانند وظایف و مسئولیتهایی باشند که در هر لحظات ممکن است در نقاط مختلف وجود داشته باشد).
3- با این فرض کار کن که تمام مسئولیت آن محدوده و حتی هدفی که باید تیم به آن برسد، با توست. پس منتظر هم تیمی ها نباش که مسئولیت کارهای تو را بپذیرند ولی بدان برای برنده شدن در بازی باید بتوانی با هم تیمی های خود همکاری کنی و به هم یاری دهید (گاهی لازم است دروازه بان از محوطه جریمه خارج شود و پنالتی بزند یا یک فوروارد در دفاع کمک کند).