دیابت چیست و برای پیشگیری از دیابت باید چه کارهایی نکرد؟ گروهی از بیماری‌ها را که طی آن بدن انسولین کافی نمی‌سازد یا نمی‌تواند از انسولین تولید شده به درستی استفاده کند، دیابت می‌نامند.
در این بیماری بدن نمی‌تواند قند را از خون به سلول‌ها برساند. به همین دلیل، سطح قند خون افزایش می‌یابد. گلوکز، نوعی قند است که در خون یافت می‌شود و یکی از منابع اصلی انرژی بدن است. اگر انسولین بدن کم باشد یا بدن نتواند از انسولین خود استفاده کند، قند در خون انباشته می‌شود. این مسئله، مشکلاتی جدی را ایجاد می‌کند.
متاسفانه، آمار جهانی سیر فزاینده میزان شیوع و بروز دیابت نوع ۲ را نشان می‌دهد. اما بسیاری از متخصصان معتقدند که این نوع دیابت قابل پیشگیری است.
دیابت یا بیماری قند یا Diabetes Mellitus یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم می‌شود، بنابراین انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد.
نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است. در دیابت سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد از این‌رو میزان قند خون افزایش یافته که به‌آن هایپرگلیسمی می‌گویند.
دیابت را به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند:
عدم کنترل دیابت (قند خون بالا و یا پایین) در طولانی مدت، می‌تواند اثرات جبران ناپذیری را بر روی اعضای مختلف بدن داشته باشد. این عوارض به دو دسته عوارض بلند مدت و عوارض کوتاه مدت تقسیم می‌شود که شرح هر کدام به قرار زیر است:
مدیرعامل انجمن دیابت کشور در دی‌ماه ۱۳۹۷ خبر داد: «پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در ایران به بیماری دیابت مبتلا هستند و هشت میلیون نفر نیز علایم این بیماری را دارند.»
به گزارش ایرنا، کامران نیکوسخن افزود: «۸۰ درصد موارد بیماری دیابت قابل پیشگیری است اما به دلیل نبود آموزش و اطلاع‌رسانی ناکافی این بیماری رو به افزایش است و بسیاری از بیماران از دیابت خود بی‌خبرند.»
برپایه مطالعات متعدد، افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت هستند، شواهد اوليه بر اين حقايق استوار شده‌اند كه بيشتر بيماران ديابت نوع ۲ «بيش از ۸۰%» چاق هستند و در جوامع با شيوع بالای ديابت نوع ۲ چاقی شايعتر است.
۱- كتواسيدوز يا كمای ديابتیی: يك اختلال مربوط به سوخت و ساز است كه در اثر افزايش ميزان قند خون همراه با استون ايجاد می‌شود كه سبب گيجی، سستی و بیحالی، احساس تشنگی شديد، خستگی و تنگی نفس شده و همچنين در بعضی موارد با اغماء همراه است كه در صورت عدم درمان ممكن است منجر به مرگ فرد شود.
۲- کمای هایپر اوسمولار: كه در افراد ديابتی نوع ۲ در صورتيكه قند خون افزايش پيدا كند می‌تواند در نهايت به كمای هايپر اوسمولار يا كمای غير اسيدوز بيانجامد.
۳- هیپو گلیسمی: اگر ميزان قند خون از ۶۰ ميلی‌گرم درصد كمتر شود، خطر هيپوگليسمی انسان را تهديد می‌كند، ولی اكثر متخصصان معتقدند زمانی بايد از هيپوگليسمی سخن به ميان آورد كه ميزان قند خون به كمتر از ۴۰ ميلی‌گرم درصد برسد.
اگر فردی دچار هيپوگليسمی شود ولی به موقع و به طور صحيحی درمان نشود، ميزان قند خون(گلوكز) او كاهش يافته در نتيجه دچار گيجی و سرانجام بيهوشی می‌شود و ممكن است نهايتاً به او تشنج نيز دست بدهد. از نشانه‌های هيپوگليسمی می‌توان به گرسنگی فراوان، رنگ پريدگی، پوست مرطوب و سرد، طپش قلب، لرزش، بي‌قراری، سردرد، دل‌درد، اختلال بينايی، سست شدن زانوها و سرانجام كاهش قدرت تمركز اشاره كرد.
۴- هايپرگليسمی: اصولاً هنگامی قند خون افزايش می‌يابد كه بين نياز و وجود انسولين در بدن نسبت مناسبی برقرار نباشد. مواردی كه ممكن است به هايپرگليسمی منجر شود شامل فعاليت بدنی كم، فراموشی تزريق انسولين يا مصرف دارو، بيماری‌ها و پر خوری
در صورتی كه عوارض زودرس ديابت سريع درمان نشود فرد ديابتی به كمای ديابتی دچار می‌شود. در ديابتی‌های نوع ۱ كه انسولين تزريق می‌كنند دچار كمای ديابتی و نهايتاً كتواسيدوز می‌شوند و در ديابتی‌های نوع ۲ دچار كمای ديابتی هايپر اوسمولار (كمای غير اسيدوز) می‌شوند.
۱- عارضة چشمی: که ممكن است به نابينايی كامل ختم شود.
۲- نفروپاتی(بيماری كليه): كه ممكن است باعث از كارافتادگی كامل كليه‌ها شود.
۳- نوروپاتی(آسيب ديدگی اعصاب): در صورت همراه شدن با مشكلات گردش خون ممكن است موجب ايجاد زخم در پاها و نيز قانقاريا شود كه در نهايت به قطع عضو می‌انجامد.
۴- بيماری قلبی- عروقیی: كه بر روی قلب و رگهای خونی اثر می‌گذارد و يا ممكن است به سكته‌های قلبی (منجر به حملة قلبی) سكتة مغزی (يكی از علل اساسی ناتوانی و مرگ در افراد ديابتی) منجر شود.
برای فهم بهتر مطلب من از روش معکوس استفاده کرده و به شما می‌گویم چه کارهایی بکنید و چه خوراکی‌هایی بخورید، قطعا به دیابت مبتلا خواهید شد. مصرف غذا‌های فرآوری شده با ابتلا به چاقی، بیماری‌های قلبی و دیابت رابطه مستقیم دارد. افراط در مصرف غذا‌های فرآوری شده که حاوی مواد افزودنی است، خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. برای همین اگر آغوش خود را برای دیابت باز کرده‌اید، اصلا به خوردن غذا‌هایی سالم، طبیعی و ارگانیک فکر نکنید.
با استناد به مطالعاتی که در زمینه دیابت انجام شده، مصرف بیش از حد برنج ریسک ابتلا به دیابت را بالا می‌برد. خطرناک‌ترین خوراکی برای افراد دیابتی افراط در مصرف برنج سفید است. پس اگر می‌خواهید مبتلا شوید، با خیال راحت و بی حساب و کتاب برنج بخورید.
یکی دیگر از خوراکی های مضر انواع سس‌ها خصوصا سس گوجه فرنگی است. اکثر افراد نمی‌توانند سس گوجه فرنگی را کنار بگذارند اما باید به یاد داشته باشند که سس گوجه فرنگی حاوی قند تصفیه شده و سدیم بالایی است، به همین دلیل اگر می‌خواهید به سرعت به سمت دیابت بدوید، سس گوجه و انواع دیگر سس‌های صنعتی را از سبد غذایی‌تان حذف نکنید.
کافی میکس نوشیدنی بسیار خوشمزه‌ای است اما شکل ترکیبی آن تاثیر بدی بر وضعیت افراد دیابتی می‌گذارد. منظور از کافی میکس، پودر قهوه ترکیب شده با موادی مانند شیرین کننده‌ها، شکر و شیرخشک است. این نوع از قهوه در فهرست بدترین خوراکی‌ها برای افراد دیابتی قرار می‌گیرد.
هر خوراکی که از آرد سفید تهیه شده باشد برای افراد دیابتی ضرر دارد. نان سفید می‌تواند در کنترل گلوکوز اختلال ایجاد کرده و تاثیر بدی بر بیماران دیابتی بگذارد. بنابراین افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف نان سفید بسیار محتاط باشند، اما اگر شما خواهان درگیر شدن با این بیماری هستید احتیاط نکنید.
سیب زمینی سرخ کرده یکی از خوراکی‌های خوشمزه و محبوب است. این خوراکی بسیار چرب است و مصرف مداوم آن به چاقی و اضافه وزن منجر می‌شود که مقدمه‌ای است برای دسته و پنجه نرم کردن با دیابت! پس اگر لذت مصرف مداوم سیب زمینی سرخ شده را به افتادن در دام چاقی و دیابت ترجیح می‌دهید، پرهیز نکنید.
انواع بیسکویت و شیرینی به دلیل داشتن قند بالا، برای افراد دیابتی مضرند، دونات و نان‌های شیرین نیز در این گروه قرار می‌گیرند، این خوراکی‌های خوشمزه برای افراد دیابتی بسیار خطرناک است. اما برای کسانی که صرفا به دنبال لذت خوردن این شیرینی‌های لذیذ و دلباخته‌ی چاقی و دیابت هستند احتیاط لازم نیست!
اکثر افرادی که در زندگی به دیابت مبتلا می‌شوند، علاوه بر اینکه کم تحرک هستند و فعالیت بدنی کمی دارند از اضافه وزن و چاقی نیز رنج می‌برند. بنابراین شما هم با نشستن، لم دادن، استفاده مداوم از وسیله نقلیه شخصی، ورزش نکردن و موارد مشابه به راحتی دچار مشکلی به نام دیابت شوید.
پیشنهاد می‌کنم اگر قصد دارید مبتلا به دیابت شوید، هرگز نزدیک باشگاه‌ها و زمین‌های بازی نشوید!
کم تحرکی بدنی، چاقی و رژیم غذایی نامناسب و استعداد ژنتیک یا سابقه خانوادگی از مهمترین عوامل خطرزا در ابتلا به دیابت به‌شمار میروند. بیشتر مطالعات، اثر مداخلات رفتاری یا اصلاح شیوه زندگی از طریق افزایش فعالیت بدنی و آموزش رژیم غذایی مناسب را در پیشگیری اولیه از دیابت اثبات کرده‌اند.
تحرک بدنی در ایرانی ها بسیار کم است، ٩٦ درصد زنان و ٨٤ درصد مردان و در مجموع ٩٠ درصد ایرانی‌ها بسیار کم تحرک هستند، یعنی ایرانیان امروزی شیفته ابتلا به دیابت هستند!
برای مثال اگر در یک کلاس ورزشی آنلاین ثبت نام کنید و حداقل هفته‌ای دو جلسه تمرینات هوازی، قدرتی یا کششی انجام بدهید، ریسک ابتلا به دیابت را کاهش داده‌اید! بنابراین اگر می‌خواهید دچار دیابت شوید در مجموعه‌های ورزشی، زمین‌های بازی و... قدم نگذارید.
با ایجاد چند تغییر کوچک در سبک زندگی می‌توان از بروز مشکلات جدی دیابت مثل تخریب اعصاب، کلیه‌ها و قلب جلوگیری کرد، تغییر سبک زندگی می‌تواند یک قدم بزرگ به سمت پیشگیری از دیابت باشد. همچنین اگر در معرض خطر بالایی از ابتلا به دیابت هستید، مثلاً اگر اضافه وزن زیادی دارید یا سابقه خانوادگی دیابت دارید، خیلی مهم است که پیشگیری از دیابت را به اولویت زندگیتان تبدیل کنید...
- از طریق این لینک سوالات خود را با من در میان بگذارید.
- همچنین می‌توانید مطالب من را در صفحه اینستاگرام دنبال کنید.
© این نوشته اختصاصاً برای وب‌سایت حسن موسوی نوشته شده و نشر آن فقط با ذکر نام نویسنده، و با حفظ لینک صفحه مجاز است.
