یکی از عوامل بسیار مهمی که سبب میشود انسان با قرار گرفتن در برخی از فضاها و مکانها احساس شادی کند و بیشترین لذت را از بودن و ماندن در آن محیط ببرد و یا بالعکس در فضاها و مکان هایی غمگین، افسرده و بیقرار شود؛ با اصل مهم انواع منبع نور و نورپردازی ارتباط دارد.
متن کوتاه زیر دعای فرعون در سیزده قرن پیش از میلاد بوده است:
چه زیباست منظره طلوع خورشید در افق آسمان،
ای خورشید زنده که سرچشمه حیاتی.
و با برخاستن از افق شرق…
همچنین زرتشت در شش قرن پیش از میلاد دینی را بر پایه نور و تاریکی بنیاد نهاد. او جهان را به دو بخش روشنایی و تاریکی، درستی و نادرستی، نیکی و بدی تقسیم کرد و در بخش روشنایی که اهورامزداست پاک دامنی، زیبایی و نیکی و در بخش تاریکی که اهریمن است کژخوئی، زشتی و پلیدی را قرارداد.
اما معلوم است که قرن ها پیش از فرعون و زرتشت و زمانی پیش از تولد نخستین انسان، پدیده “نور”، هستی را آفرید.
با کشف آتش, اولین شکل استفاده بشر از نور برای روشنایی اطرافش افروختن مشعل بود. از حدود ۴۰۰,۰۰۰ سال قبل از میلاد، انسان های اولیه با روشن کردن آتش از آن برای روشنایی غارها استفاده میکردند. زمانی از کرم های شب تاب هم حتی به عنوان منبع نور استفاده می شد. از دیگر اختراعات که بعدها شکل گرفت می توان به شمع ها و چراغ های شیشه ای و سفالی اشاره کرد.
نور طول موجی وسیع دارد چون با نور مرئی کار می‌‌کنیم اغلب تصاویر و محاسبات در این ناحیه از گستره الکترومغناطیسی انجام می‌‌گیرد. ناحیه نور مرئی بر حسب طول موج از حدود از ۴۰۰ نانومتر (آبی) تا ۷۰۰ نانومتر (قرمز) گسترده است. خواص نور و نحوه تولید سرعت نور در محیط‌های مختلف متفاوت است که بیشترین آن در خلاء و یا بطور تقریبی در هوا است.
نور برای ادراک بینایی ما انسان ها امری ضروری است، در واقع نور برای ما معنای زندگیست، نبود نور موجب میشود که دچار ضعف در بینایی شویم و از ادراک فضای اطراف‌مان عاجز خواهیم شد.
انواع نور بر اساس منبع تولیدکننده:
نور بر اساس منبع تولیدکننده‌اش به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم میشود:
نور طبیعی برای ساختمان از ملزومات است اما باید در استفاده از نور طبیعی در ساختمان، محل کار به نکاتی توجه کرد برای مثال باید توجه داشته باشیم که نور به حرارت تبدیل می شود و در صورتی که از این نکات غافل شویم فضای نامطلوبی خواهیم داشت.
منبع نور مصنوعی نیز ساخته درست بشر اند. منابعی مانند انواع لامپ ها مثل التهابی، قوسی، تابناکی و غیره که در همه ی زندگی ما انسانها نقش پر رنگی را بازی می کنند.
منبع نور نقطه ای: هر زمانی که منبع نور خیلی کوچک باشد یا فاصله از آن به حدی زیاد باشد که مثل یک نقطه دیده شود، آن منبع نور نقطه ای خواهد بود. مانند یک ستاره یا یک لامپ روشن در فاصله دور یا لامپ های التهابی.
منبع نور خطی: این منبع نور به مانند منبع نور نقطه ای ست، اما نور به صورت یک خط صاف یا منحنی یا شکسته است. به عنوان نمونه می توان به لامپ های فلورسنت اشاره کرد. ویژگی این منابع نور عرض کم نسبت به طول آنها است. کاربرد این منابع نور معمولا در نورپردازی نورهای مخفی، راهرو ها و سالن ها ست.
منبع نور مسطح: یکی از بهترین منبع های نوری در طبیعت هستند، که کاربرد زیادی نیز در نورپردازی دارند. مانند آسمان یا پنل های سقفی مسطح.
منبع نور کروی: مانند منبع نور نقطه ای هستند، با این تفاوت که نور آنها در سطح بیشتری نسبت به محیط پخش می شود. مانند خورشید و حباب های نوری.
