چاقی یکی از بیماری‌هایی است که به طور مستقیم اثر سویی بر میزان سلامتی فرد مبتلا دارد. ابتلای به چاقی اضافه وزن خطر بروز بیماری‌های مزمن را در فرد چاق بالا می‌برد. برای مقابل با بیماری چاقی از قدیم‌الایام از رژیم درمانی، ورزش و دارو درمانی استفاده می‌شد.
زمانی که شاخص توده بدنی (bmi) فرد بین 25 الی 35 یعنی ابتلا به درجات خفیفی از اضافه وزن تا چاقی باشد، روش‌های متعارف مبارزه با چاقی کاربرد دارد. بالا رفتن وزن فرد کارایی این روش‌ها را کاهش می‌داد، از این رو نیاز به روشی سریع و کاربردی وجود داشت که هر دو مشکل را پوشش دهد. اعمال لاغری این دو هدف را پوشش می‌دادند. این اعمال جراحی از طرفی با کاهش حجم معده یا دستگاه گوارش مقدار غذایی ورودی یا جذب آن را تعدیل می‌کردند. از سویی دیگر این اعمال جراحی می‌توانند هورمون‌های تولید کننده اشتها یعنی گرلین و در نتیجه پرخوری فرد را کاهش دهند.
قبل از انجام عمل جراحی لاغری باید سلامت افراد متقاضی عمل تائید شود. در ابتدا جراح با گرفتن شرح حال و سابقه ابتلا به بیماری و اعمال جراحی، معاینات فیزیکی و درخواست آزمایش‌های مختلف در این زمینه می‌تواند ضمن تائید سلامتی فرد متقاضی عمل، روش مناسب جراحی لاغری را انتخاب کند. همچنین قبل از جراحی فرد باید یک رژیم غذایی متعادل و محدود شونده را رعایت کند. جدای از موارد یاد شده فرد متقاضی عمل باید مصرف نوشیدنی‌های الکلی و استعمال دخانیات را متوقف کند. همچنین فرد جراحی شونده پیش از عمل باید استفاده از داروهای مختلف به ویژه داروهای رقیق کننده خون را به جراح خود اطلاع دهد. معمولاً به مانند دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی در بازه‌ای قبل از عمل فرد باید مصرف این داروها را نیز متوقف کند.
اعمال جراحی لاغری هم به مانند هر عمل جراحی دیگری می‌تواند مخاطرات را برای فرد جراحی شونده به همراه داشته باشد. این مخاطرات معمولاً شامل واکنش به بیهوشی، سرگیجه، تهوع، افت فشار، عفونت و قرمزی پوست و درد محل جراحی می‌باشد. درد و ناراحتی گاها طوری است که در بیمارستان از داروهای مسکن به فرم تزریقی استفاده می‌شود. با اتمام بستری شدن در بیمارستان فرد جراحی راهی منزل می‌شود. در این دوران طبعاً روش برخورد با ناراحتی و دردهای بعد از عمل متفاوت می‌باشد.
معمولاً درد بعد از انجام جراحی لاغری را با استفاده از داروهای مسکن غیر افیونی و یا افیونی تسکین داد. این داروها در روزهای بعد از جراحی لاغری توسط پزشک جراح تجویز می‌شود؛ اما کنترل درد در اوایل بعد از جراحی بسیار مهم است. از این رو معمولاً با شروع دارو درمانی با تجویز داروهای ضد درد قوی‌تر و سپس کاهش دوز مصرفی یا استفاده از داروهای ملایم‌تر ادامه می‌یابد. همیشه باید شدت و نوع درد را به جراح اطلاع داد. گاهی بعضی دردها نشانه عوارض یا مخاطرات مهمی می‌باشند. گاها این عوارض یا مخاطرات مانند باز شدن بخیه یا بروز عفونت شدید ممکن است منجر به تکرار عمل جراحی شود.
داروهای مختلفی برای کنترل ناراحتی و درد بعد از اعمال جراحی وجود دارد که هرکدام ویژگی‌ها و خواص مخصوص به خود را دارند. در ادامه این داروها معرفی می‌شوند:
معمولاً مهم‌ترین داروی ضد درد غیر مخدری که پس از جراحی لاغری کاربرد دارد، استامینوفن، با نام تجاری تایلنول (تیلنول) می‌باشد. نکته مهم اینکه استامینوفن در دوزهای زیاد می‌تواند منجر به بروز صدمات کبدی در فرد شود. کاربرد داروهای غیر افیونی در کنترل درد خفیف تا متوسط می‌باشد.
گروه دیگر مورد کاربرد داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی می‌باشند. استفاده از این داروها زمانی مجاز است که یک جراح آن را برای فرد جراحی شده تجویز کرده باشد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا به اختصار گروه NSAID ها داروهای زیر را در بر می‌گیرند:
· ایبوپروفن
· ناپروکسن
· سلکوکسیب
· آسپرین 80 و 100
گاهی اوقات NSAID ها منجر به بروز زخم معده، سوراخ شدن و نشت مایعات و مواد غذایی از دستگاه گوارش می‌شوند. همچنین ممکن است برای کاهش اسید معده یا کاهش عوارض داروها، داروهای مهارکننده‌های پمپ پروتونی (مانند امپرازول یا پنتوپرازول) تجویز شود. معمولاً تشخیص و درمان زخم معده در دوره بعد از عمل دشوارتر است.
از این فرد باید زمانی که باید با پزشک خود تماس بگیرد که:
اگر خونریزی غیرطبیعی یا استفراغ را در خون مشاهده کرد.
اگر عوارض جانبی غیر قاب تحملی را تجربه کرد.
اگر با وجود استفاده از داروهای مسکن کافی، درد شدیدی کماکان وجود دارد.
کاربرد داروهای اپیوئیدی در کنترل دردهای شدیدی می‌باشد که معمولاً با داروهای مسکن غیر افیونی به خوبی سرکوب نمی‌شود. مواد افیونی به دلیل عوارض جانبی و ویژگی اعتیادآور باید با احتیاط و فقط در مواقع ضروری استفاده شوند. روش درست مصرف داروهای افیونی این است که آن‌ها را در کمترین دوز مؤثر و در کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده کنید.
مواد افیونی که بیشتر به کار گرفته می‌شوند داروهای زیر را در بر می‌گیرند:
§ هیدروکدون
§ مورفین
§ اکسی کدون
گاهی ترکیبی از داروهای افیونی و غیر افیونی به کار گرفته می‌شود. ترکیب غیر افیونی و مواد افیونی معمولاً شامل موارد زیر می‌باشد:
کدئین با استامینوفن
اکسی کدون با استامینوفن
مخاطرات داروهای افیونی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
📷 حالت تهوع
📷 یبوست
📷 سرگیجه
📷 به کار بردن دوزهای زیاد این داروها ممکن است ریتم تنفس را غیرطبیعی کند.
📷 استفاده طولانی‌مدت از داروهای افیونی می‌تواند منجر به وابستگی به این داروها بعد از عمل جراحی لاغری شود.
اعمال لاغری از جمله روش‌هایی است که کنترل و درمان بیماری چاقی و اضافه وزن را امکان‌پذیر می‌سازد. این اعمال جراحی ورای نتایج مفید ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. یکی از این مخاطرات بروز ناراحتی و درد در فرد جراحی شونده می‌باشد. به جز رعایت مراقبت‌های بعد از عمل جراحی، داروهای مختلفی دردهای بروز یافته در فرد را کاهش می‌دهند. داروهای غیر افیونی معمولاً دردهای خفیف یا متوسط و داروهای افیونی دردهای شدید را تسکین می‌دهند.
