سعید مقدسی
مشاور و مربی در حوزه مدیریت پروژه چابک
بر طبق سند راهنمای اسکرام (Scrum Guide) وظیفه اصلی استاد اسکرام، اطمینان از درک درست و اجرای صحیح چارچوب اسکرام در سازمان می باشد.این مهم با بررسی پایبندی تیم از تئوری ها،شیوه ها و عملکردهای اسکرام صورت می پذیرد.استاد اسکرام یک رهبر خادم (Servant-Leader) برای تیم اسکرام به شمار می رود.همچنین استاد اسکرام به کسانیکه خارج از تیم اسکرام هستند کمک می کند تا تعاملات مفید با تیم را از تعاملات بی ثمر ، تمیز دهند.کمک به تغییر تعاملات با تیم اسکرام با هدف افزایش بر ارزش خلق شده ، از مهمترین وظایف استاد اسکرام به شمار می آید.نقش استاداسکرام دارای تنوع و گستردگی بسیار بالایی است.یک استاد اسکرام خبره ، از این تنوع و گستردگی به خوبی آگاه بوده و زمان بکارگیری هریک را با توجه به موقعیت و شرایط وابسته به آن ، به درستی می داند.همه اینها در راستای کمک به افراد سازمان در درک روح اسکرام خلاصه می شود.
استاد اسکرام به صورت زیر عمل می کند:
1-رهبری خدمتگزار (Servant Leader) که تمرکزش بر روی نیازهای اعضای تیم و افرادی است که برای مشتریان ارزش ایجاد می کنند با هدف رسیدن به نتایجی که در راستای ارزشهای سازمان ، اصول و اهداف کسب و کار است.
2-یک تسهیلگر (Facilitator) که با آماده کردن همه چیز و ارائه مرزهای مشخص به تعاملات تیم کمک به سزایی می کند.
3-یک مربی (Coach) که افراد را با تمرکز بر رفتار و طرز تفکر، تیم ها را با تمرکز بر بهبود مستمر (Continuous Improvement) و سازمان را با تمرکز بر همکاری با تیم اسکرام ، مربیگری می کند.
4-یک مدیر (Manager) که مسوول مدیریت موانع (Impediments)، حذف ضایعات (Waste)، مدیریت فرایندها ، مدیریت سلامت تیم ، مرزهای خودسازمان دهی (Self-Organizing) و مدیریت فرهنگ آن است.
5-یک مرشد (Mentor) که دانش اجایل و تجربیات آن را به تیم اسکرام انتقال می دهد.
6-یک معلم (Teacher) که از بکارگیری و درک اسکرام و روشهای مشابه آن ، اطمینان حاصل پیدا می کند.
7-کسی که با حذف موانع ببا درنظر گرفتن توانمندی های تیم های خودسازمان ده ، به پیشرفت تیم برای حل مسایل غامض ،کمک می کند.
8-یک عامل تغییر (Change Agent) برای فعال کردن فرهنگی که در آن تیم های اسکرام شکوفا گردند.
1-یک کاتب (Scribe).کسی که موظف است از رویدادهای اسکرام نوت بردای نماید، کسی که موظف است تا برنامه اسپرینت(Sprint Plan) ، برنامه روزانه(Daily Plan) ، خلاصه نتایج از مباحث و تعهداتی که در جلسات گذشته نگر (Retrospective) مورد توافق قرار می گیرد را ثبت نماید.
2-یک منشی (Secretary) که وظیفه برنامه ریزی برای رویدادهای تیم اسکرام را بر عهده داشته ، همچنین وظیفه به روز رسانی تقویم کاری تیم اسکرام (اعم از مرخصی ها ، تعطیلات و ..( را برعهده دارد.
3-یک پلیس اسکرام (Scrum Police) که با دقت قوانین اسکرام را بدون همدلی و همدردی با وضعیت و شرایط تیم اسکرام ، دنبال می کند.با این رویکرد که اگر بر طبق راهنمای اسکرام (Scrum Guide) عمل نمی کنید پس اشتباه می کنید.
4-رییس تیم (Team Boss) که به اشتباه به او رهبر خادم (Servant Leader) اطلاق می شود اما فی الواقع رییس تیم بوده و وظیفه استخدام و اخراج اعضای تیم را برعهده دارد.رییسی که اگر کسی لیاقتش را داشته باشد، می تواند حقوقش را زیاد نماید.
5-یک سرپرست (Admin)، کسی که اگر شما به ابزار خاصی نیاز داشته باشید و یا بخواهید در جیرا (JIRA) و یا TFS تغییری ایجاد نمایید ، مثل یک دوست خوب نه تنها به شما کمک می کند بلکه همه فرایندهای مربوط به آن را به خوبی می داند.
6-یک رییس که تیم اسکرام گزارش به روز شده ای از جلسات روزانه اسکرام (Daily Scrum) را به وی می دهند و استاد اسکرام با داشتن اطلاعات مکفی گزارشی از عملکرد تیم را روسای بالاتر سازمان می دهد.
7-یک قهرمان فوق العاده(Super Hero).کسی که موانع و مشکلات را قبل از رخداد ، حل و فصل می کند.حل این موانع برای تیم نیست بلکه برای تقویت موقعیت او به عنوان یک قهرمان است.
8- یک سرایدار که وظیفه تهیه قهوه و چای برای اعضای تیم را دارد. البته تهیه قهوه برای اعضای تیم ، نه تنها هیج مشکلی ندارد بلکه به روحیه همکاری تیمی کمک بسزایی می کند.اما اگر دغدغه شما ،تهیه قهوه برای اعضای تیم باشد،هدف اصلی خود را به عنوان استاد اسکرام گم خواهید کرد.
