سلام تو این مقاله قصد دارم راجع به یک معیار کلیدی تو ارزیابی کسب و کارها صحبت کنم. در حال حاضر شغل من کارشناs سرمایه‌گذاری خطر پذیر (Venture Capital) هست و همیشه یکی از چالش‌های ما تو ارزیابی ایده‌ها جهت سرمایه گذاری این بوده و هست که سطح بلوغ این ایده کجاست؟ علت این که میخوایم راجع به این سطح بدونیم قوانینی هست که به ما اجازه سرمایه گذاری از یک سطحی پایین‌تر را نمیده. پس تعیین دقیق این سطح از اهمیت بالایی، هم برای سرمایه‌‌گذار هم سرمایه‌پذیر، برخوردار است.
تو این مقاله قصد دارم راجع به سطح TRL برای کسب و کارها صحبت کنم. پس اگر شما هم علاقه دارید که بدونید سطح کسب و کار شما کجاست و یا قصد سرمایه‌گذاری رو ایده‌ای را دارید و می‌خواهید با توجه به سطح بلوغ ایده این سرمایه‌گذاری انجام بشه، با من همراه باشد.
روش TRL (Technology Readiness Levels) یا روش سطوح آمادگی تکنولوژی، توسط NASA ابداع شد که تعیین کند چه زمانی یک ماهواره یا سفینه فضایی آماده پرتاب شدن است و معیاری برای تعیین زمان انجام یک ماموریت فضایی بوده است. پس با یک روش بسیار علمی و دقیق رو به رو هستیم. اما به طور قطع تعاریف NASA برای این معیار دارای پیچیدگی‌های بسیاری است اما اتحادیه اروپا تعاریف اختصاصی NASA را برای این معیار ساده سازی کرد به‌طوری که پیاده سازی این روش در تمام صنایع وجود دارد.
معیار TRL دارای 9 سطح‌بندی است که در ادامه تمامی این سطوح مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
قبل تر اشاره کردیم که این معیار دارای 9 سطح هست که معمولاً سطوح TRL را به یک دماسنج تشبیه می‌کنند که سطوح پایه‌ای دمای کمی دارند و هرچقدر که سطح بلوغ کسب و کار ارتقاء پیدا می‌کند دمای این دما سنج نیز افزایش می‌یابد.
سطح TRL 1- مطالعه اصول پایه و اساسی قواعد مربوط: اولین سطحی که با اون رو به رو هستیم آمادگی تکنولوژی در این مرحله است. تو این مرحله مطالعات علمی برای ویژگی‌های بنیادی تکنولوژی مورد بررسی ما شروع شده. تو این مرحله معیار خاصی برای تعیین ندارد و تنها می‌شود گفت که پژوهش‌گر وارد عمل می‌شود. هدف کلی از این بخش امکان‌سنجی و ارزیابی اولیه تکنولوژی است.
سطح 2 TRL- چهارچوب بندی مفهوم تکنولوژی و شیوه عملکرد: در این مرحله از مراحل بلوغ تکنولوژی ، با بررسی طرز کار، اصول اساسی و عملکرد دانش درحال پایش، تکنولوژی جدید به وجود می‌آید. در این مرحله، تکنولوژی خیلی به نظر و تفکر فردی بستگی داره. تقریباً میشه گفت که هیچ تحلیل یا آزمایشی که این تکنولوژی رو اثبات کند وجود نداره و در واقع میشه گفت مثال‌ها ، فرضیه‌ها هنوز محدود به مطالعات اولیه کاغذی است. پژوهش‌گر، اجزای اساسی و مهم تکنولوژی را شناخته و حتی جزئیات تکنولوژی تا حدود بسیار زیادی تعیین و عملکرد هر جز تکنولوژی پیش‌بینی شده. طراحی تکنولوژی تو این مرحله بر اساس مبانی نظری و تجربی شکل میگیره برای همینه که گفتم که خیلی زیاد به نظر و تفکر فردی و حتی تجربه‌های فرد بستگی داره.
خروجی این مرحله نقشه معماری کلی و نحوه عملکرد تکنولوژی خواهد بود.
سطح TRL 3- بیان تحلیلی و تجزیه‌گرایانه ویژگی‌های اصلی تکنولوژی: در این مرحله رسماً تحقیقات و توسعه تکنولوژی به‌صورت عملی آغاز می‌شود. این مرحله تاییدی بر فرضیات و مبانی نظری هست که قبلاً روی کاغذ بودند و این مرحله مشخص می‌کنه تا چه اندازه درست فکر می‌کردیم. به بیان دیگه هدف بررسی و ارزیابی اولیه‌ی عملکرد و کارایی فناوری است. در این مرحله، ممکن است از نمونه‌های ساده و محدودی از فناوری استفاده شود. اقدامات عملی که تو این مرحله صورت میگیره شامل دو بخش میشه:
اما روش کار در سطح TRL 3 پ به صورت زیر هست:
سطح TRL 4 - تایید نمونه تکنولوژی در آزمایشگاه: میدونیم که اجزای اصلی و فنی تکنولوژی با هم کارمی‌کنن اما قطعاً میزان دقت کار در مقایسه با نمونه نهایی کمتر است. در این مرحله، فناوری در محیطی مشابه به محیط عرضه قرار میگیره و آزمایش مفهومی آن انجام می‌شود. و در این سطحی که تکنولوژی قرار داره تنها کاربر متخصص هست که میتونه ازش استفاده بکنه همچنین چارچوب اصلی تکنولوژی اثبات شده و مستندات مربوطه جمع آوری شده است. تو این مرحله معیارهای سنجش اولیه تکنولوژی بدست میاد. هدف از این آزمایش، بررسی و ارزیابی عملکرد فناوری در شرایط واقعی بوده و ممکنه از نمونه‌های اولیه فناوری استفاده شده بشه.
سطح TRL 5 - تایید نمونه در محیط: تو این مرحله میزان دقت در عملیاتی کردن تکنولوژی بسیار افزایش پیدا می‌کنه. در محیط شبیه‌سازی شده آزمایشگاهی اجزا با دقت و صحت بالایی بررسی میشن و اجزای تکنولوژی به نحوی گردآوری می‌شوند که در محیط آزمایشگاهی امکان شبیه‌سازی و آزمایش بیشتر تکنولوژی فراهم باشه. با رسیدن به این مرحله می‌توان گفت که نمونه اولیه تکنولوژی تولید شده و فرآیندهای رسیدن به اون بازنگری شده است. اگر تکنولوژی شامل آثاری باشد در این مرحله است که آثار آن تجزیه و تحلیل می‌شود. هدف از این آزمایش، ارزیابی کارایی و کاربرد فناوری با طراحی نهایی است. در این مرحله، ممکنه تعدادی نمونه از فناوری تولید شود و در شرایط واقعی آزمایش بشه.
سطح TRL 6- آزمایش مدل اولیه در محیط شبیه‌سازی شده: نمونه به‌دست آمده در مرحله پنجم، در سطح ششم مورد اثبات قرار میگیره و تو این مرحله تکنولوژی پیشرفت چشمگیری داره دلیل این پیشرفت هم این هست که که آزمایشات در حال انجام سطح بیشتری از دقت و راستی‌آزمایی رو تجربه می‌کنن. برنامه تولید اولیه توسط کاربر نهایی و توسعه‌دهنده تدوین میشه.تو این مرحله به نقطه‌ای رسیدهیم که دیگه می‌تونیم فرآیند کنترل پروژه رو برای رسیدن به تکنولوژی پایه‌ریزی کنیم.
سطح TRL 7 - اثبات تجربی نمونه اولیه در یک محیط عملیاتی: نمونه اولیه تو محیط عملیاتی که از قبل طرح ریزی شده قرار میگیره. نتیجه این مرحله اثبات نمونه در محیط عملیاتی است. مقیاس‌گذاری، طراحی تولید و نقشه‌های طراحی همه در این سطح تکمیل میشه. تقریباً می‌توان گفت که در این مرحله به 60 درصد از تکنولوژی دست پیدا کرده‌ایم.
سطح TRL 8 - تکمیل روند حقیقی تکنولوژی و اثبات عملکرد آن از طریق تجربه و آزمایش: تو این سطح بلوغ تکنولوژی، به نقطه‌ای رسیدیم که تکنولوژی مورد آزمایش در شکل نهایی خود و تحت شرایط مورد انتظار، کار می‌کنه. وقتی به این مرحله برسیم نشون از اینه که در انتهای توسعه سیستم حقیقی هستیم. کنترل شرایط کامل شده است و نمودارها و داده های قابل اتکای تکنولوژی به طور کامل جمع‌آوری شدن. وهمچنین آزمون‌های توسعه و ارزیابی تکمیل شدن.
سطح TRL 9 - تایید نهایی و استفاده مداوم و موفقیت آمیز فناوری: تحت شرایط عملی، عملکرد نهایی تکنولوژی در سطح نهم به اثبات میرسه. ارزیابی‌های نهایی تکمیل میشه و برنامه‌های آموزش، پشتیبانی، نگهداری تکنولوژی پیاده‌سازی میشن. در نهایت عملکرد نهایی تکنولوژی در شکل نهایی‌اش و تحت شرایط عملی اثبات می‌شود.
این 9 سطح معیار TRL بود که تشریح شد اما اگر بخوام یه نظم بهتر به این سطوح بدم باید بگم که از TRL 1 تا TRL 3 بخش تحقیق و پژوهش تکنولوژی (research) ، ز TRL 4 تا TRL 6 بخش توسعه تکنولوژی (development) و TRL7 تا TRL 9 بخش گسترش تکنولوژی (deployement) هستند.
امیدوار هستم این مقاله برای شما مفید بوده باشه. خوش حال میشم نظرتون رو برای من کامنت کنید.
1. مقالات مرتبط سایت مرکز نوآوری تک
2. مقالات مرتبط سایت نانوپل
3. مقالات مرتبط سایت سرمایه‌گذاری جسورانه هدد
