مجتبی شکوری در برنامهی کتابباز با تحلیلهای پرعمق و جاندارش به مردم معرفی شد. صحبتهای او درمورد موضوعات فلسفی و روانشناسی در عین سادگی آنقدر دلنشین بود که خیلی زود جای خود را در قلب مخاطبهایش پیدا کرد. محبوبیت او محدود به یک برنامهی تلویزیونی نماند و پادکست جذابش به نام رادیو راه توانست دل بیش از یک میلیون نفر را به دست بیاورد. چنین استقبال پرشوری در حیطهی سرگرمی دور از ذهن نیست، اما پادکستی که از کتابها، فلسفه، روانشناسی، عشق، خِرد زندگی، آگاهی و چنین مفاهیمی میگوید، شاخ غولی است که شکوری آن را شکسته! این شما و این معرفی چهار کتاب از کتابهایی که مجتبی شکوری در اپیزود ۱ از فصل اول رادیو راه معرفی کرده است.
اگر بخواهیم به کیفیت روابط عاطفی امروزی از یک تا ده نمره بدهیم، اغلب افراد در ابتدای رابطه توقع نمرهی ده را دارند، اما در بطن رابطه اگر نمره هفت یا هشت هم باشد، چیزی شبیه به معجزه رخ داده! این در حالی است که زوجهای خوب و متشخص بسیاری هستند که به رابطهی عاطفیشان نمرات ناامیدکنندهای میدهند. دکتر سو جانسون در این کتاب به سراغ درسهای روانشناسانه و سودمندی رفته که برای زوجها تاثیرگذار باشد و آنها بتوانند با استفاده از این کتاب مسائل عمیق رابطهشان را حل کنند.
یکی از مهمترین درسهای سو جانسون در این کتاب این است که به هیچ وجه قرار نیست یاد بگیرید که بهتر با هم بحث کنید یا هر آنچه در ذهن دارید را به بهترین شکل بگویید! قرار است که دوران کودکی را تجزیه و تحلیل کنید، عواطف و احساساتتان را به خوبی بشناسید و بعد بستری آرامشبخش و پر از عشق را برای یکدیگر بسازید. چنین کار معجزهواری نیازمند وقت، تمرین و ممارست است و محتوای این کتاب در پی آموزش قدم به قدم همین موضوع است.
دکتر سو جانسون علاوه بر درسها با داستانهای واقعی، تمرینها و توصیههای روانشناختی به زوجها کمک میکند تا دیالوگهای آزاردهنده و نقاط بحثبرانگیز را بشناسند، رابطهای امن و آرامشبخش بسازند، زخمهای گذشته را ببخشند، لحظات شاد مشترکشان را بیشتر کنند، عشقشان را زنده کنند و در نهایت کیفیت رابطهشان را بهبود بدهند.
محکم در آغوشم بگیر در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و مورد توجه زوجدرمانگرها و زوجها قرار گرفت. زوجهای بسیاری با توصیهی تراپیستشان این کتاب را خواندند و اتفاقا مخاطبهای بسیاری اذعان کردهاند که توصیهها و تمرینهای این کتاب که با تکیه بر التیام احساسات است، زندگی تقریبا از همپاشیدهشان را نجات داده است.
کتاب محکم در آغوشم بگیر علاوه بر زوجهایی که با یکدیگر چالش دارند، به افرادی که رابطهی عاشقانهای دارند و به دنبال بهبود کیفیت رابطهشان هستند هم کمک میکند. در واقع دایرهی مخاطبین این کتاب از جوانترین افرادی که عشقشان به شکست منجر شده تا افراد میانسالی که میخواهند شور و عشق ابتدای رابطهشان را دوباره تجربه کنند را دربرمیگیرد.
سیر عشق کتابی است که بیست و سه سال بعد از شیرجهی جسورانهی آلن دوباتن برای نوشتن «جستارهایی در باب عشق» (در سال ۱۹۹۳) به رشتهی تحریر درآمد. او این بار (در سال ۲۰۱۶) به سراغ موشکافی رابطهای عمیقتر و طولانیتر رفت و یک داستان فلسفی و روانشناسانه از زن و شوهری به نام ربیع و کرستن را نوشت. مجتبی شکوری در پادکست رادیو راه، خواندن این کتاب را نیز توصیه میکند.
ربیع و کرستن افرادی مستقل، فرهیخته و تحصیلکرده هستند و البته پیشینهی خانوادگی، فرهنگی، نژادی و... کاملا متفاوتی نسبت به هم دارند. تفاوتهای عمیقی که با هم دارند در ابتدا جذابیتی فرای تصور برایشان خلق میکند و همانطور که انتظار داریم با هم رابطهای پرشور و زیبا را شروع میکنند. طبق تصوری که از داستانهای رمانتیک داریم این دو شخصیت با هم ازدواج میکنند، اما این پایان ماجرا نیست، بلکه شروع ماجراهای چالشبرانگیز آنها است!
دوباتن در سیر عشق با دیدگاهی فلسفی، همدلانه و روانشناسانه رابطهی ربیع و کرستن را در طول سالیان بعد روایت میکند. نویسنده ماجراها، چالشها، خیانتها، حسادتها و دروغها را با ریزبینی و زیرکی خودش به مخاطب نشان میدهد و درست در جایی که تصور میشود رابطهشان به شکل غیرقابل بازگشتی گِلآلود شده و همگی در انتظار سوت پایان این ازدواج هستند، راهحل روانشناسانهی خروج از بحران پیش پایشان سبز میشود!
تصور میشود که سیر عشق روایتی رمانتیک باشد که دیدگاهی فلسفی و روانشناختی دارد، درحالیکه اینطور نیست! سیر عشق روایتی است از جریان داشتن عشق در میان فشارهای زندگی روزمره، درگیریهای مالی، پیچیدگی و ظرایف احساسات، دستوپازدنهای غیرمنطقی در برابر روزمرگی و بحران میانسالی.
اگرچه سیر عشق روایتی است از عشق، خیانت و مسئولیتپذیری اما در نهایت به درسهایی عمیق و پراهمیت از ارزشمند بودن رابطهی عاطفی و تلاش برای مرمت آن منجر میشود. به علاوه به نظر میرسد که یکی از حسرتهای دوباتن بهعنوان نویسندهی سیر عشق این است که ای کاش ربیع و کرستن میتوانستند در عالم واقعیت رمانی عاشقانه و فلسفی که شخصیتهای اصلی آن هستند را با هم بخوانند و از متلاشی شدن رابطهی عمیقشان جلوگیری کنند!
همه چیز درباره عشق یک کتاب خودیاری است. این کتاب را یک کنشگر اجتماعی به نام گلوری جین واتکینز (به نام مستعار بل هوکس) حدودا بیست و چهار سال قبل نوشت و همانطور که از اسم آن برمیآید نگاهی نو دربارهی عشق را به مخاطب هدیه میدهد.
بل هوکس در این کتاب تنها به عشق رمانتیک نپرداخته و به ابعادی از عشق نگاه کرده که معمولا از دید عاشقان دور میماند و رنجهای عاشقی را بر جانشان باقی میگذارد. او در این کتاب به سراغ عشق به خود، رویکرد فرهنگهای مختلف به عشق، تاثیر خودخواهی و خودشیفتگی و مصرفگرایی یا سادهزیستی بر عشق، تاثیر جامعه و رسانهها بر شکلگیری تصورات غیرواقعی و بیمنطق افراد از عشق رفته است و در طول کتاب دائما به مخاطب یادآوری میکند که مفاهیمی مثل عشق (و انواع مختلف آن) را باید متناسب با زندگی خود تعریف یا بازتعریف کند.
بل هوکس در این کتاب چیزی را به مخاطب دیکته نمیکند که عشق چه چیزی هست و چه چیزی نیست، بلکه او به مخاطب کمک میکند که دیدی چندجانبه نسبت به عشق پیدا کند و دیدگاه تکبعدی یا نگاهی کمسو نسبت به زوایا و ابعاد عشق را کنار بگذارد و به شگفتیهای عشق پی ببرد.
همه چیز درباره عشق کتابی طولانی نیست و با توجه به روان بودن متن آن، خیلی زود به آخر میرسد. این کتاب اولین بار در سال ۱۹۹۹ میلادی منتشر شد و در ۱۸۴ صفحه حرف خود را به مخاطب ارائه میدهد.
کتابی که این لیست عاشقانه کتابهای پیشنهادی مجتبی شکوری را تکمیل میکند، دربارهی ماهیت عشق رمانتیک از نقطهنظر زیستشناسی، شیمیایی و انسانشناسی است. همهی ما در جریان عاشقیمان تصور میکنیم که این احساس پرشور و لحظات پرحرارت تنها برای ما رخ داده و این تجربهی منحصربهفرد هیچ شباهتی به تجربهی دیگران ندارد. از نظر احساسی این تصور تا حدی درست است، اما از نظر زیستشناسی اینطور نیست!
هلن فیشر در ۹ فصل چرا عاشق میشویم به خوبی توضیح میدهد که احساسات، شور و حرارتی که در زمان عاشقی تجربه میکنیم در تمامی نوع انسان فارغ از سن، جنسیت، رنگ و نژاد رخ میدهد. به علاوه بخش عمدهای از احساسات و عواطف ما در هنگامهی عاشقی بیشباهت به دیگر پستانداران نیست، چراکه مغز و البته هورمونها نقشی کلیدی را در این میان ایفا میکنند. هلن فیشر در این کتاب به بررسی موضوع جذاب ماهیت زیستی و یکسان عشق رمانتیک پرداخته و با سرک کشیدن به وجوهی مثل جذبهی حیوانی، ماهیت شیمیایی عشق، تفاوت عشق با شور، دلبستگی و شهوت، تفاوت انسانها و حیوانات در عشق، احساسات مربوط به عشق از دست رفته و در نهایت دوام بخشیدن به عشق، این کتاب را سرشار از حقایقی انکارناشدنی کرده که پزشکی، زیستشناسی و شیمی آنها را تایید میکنند.
در این مقاله چهار کتاب را معرفی کردیم که با محوریت عشق نوشته شدهاند و از زوایای متفاوتی به این موضوع نگاه کردهاند. این کتابها را از میان کتابهایی انتخاب کردیم که در پادکست مجتبی شکوری (رادیو راه) معرفی شده بودند. امیدواریم از خواندن این کتابها لذت ببرید و برایتان مفید باشند.