رسوب گرفتگی در دیگ آب گرم و دیگ بخار، امر شایعی است که به وسیله برخی از املاح موجود در آب در سیستم‌های گرمایشی ایجاد می‌شود.
با توجه به مشکلاتی که رسوب می‌تواند در عملکرد بویلر ها به وجود می آورند در ادامه این مقاله قصد داریم، توضیحات بیشتری از رسوب، مضرات آن، نحوه شکل‌گیری و روش‌های پیشگیری از آن ارائه کنیم.
زمانیکه آب به عنوان یک سیال حرارتی استفاده می شود املاح و سختی موجود در آب بر اثر شوک دما جدا شده و بر روی سطو ح نشست می نماید این رسوبات از مهمترین عوامل فرمایش و خوردگی در تاسیسات حرارتی و برودتی هستند .
آب تغذیه دیگ بخار و آب گرم باید عاری از سختی باشد گاهی به سبب کوتاهی و یا بهره برداری نادرست از سختی گیر و یا عدم احیا به موقع املاح وارد آب تغذیه دیگ می شود . رسوب ایجاد شده در دیگ های بخار و آب گرم باعث ایجاد عایق حرارت و کاهش راندمان ، افزایش دمای دودکش و سوخت می گردد
برخی از مضراتی که می‌تواند در اثر رسوب گرفتگی در بویلرها ایجاد شود، به شرح زیر است:
• مشکل رسوب گرفتگی، باعث کاهش راندمان و عملکرد انتقال حرارت و گرمای تولید شده در بویلر می‌شود که این خود می‌تواند منجر به متوقف شدن مکرر فرآیند سیستم گرمایشی شود.
• لایه رسوب ایجاد شده در بویلر و اتصالات لوله‌ها، یک مقاومت حرارتی ایجاد می‌کند که باعث کاهش مقدار انتقال حرارت از گازهای دودکش داغ به آب یا بخار جاری در داخل لوله‌های دیگ آبگرم و دیگ بخار می‌شود.
• این رسوبات تشکیل شده در بویلر، میزان خرابی آن و منابع کویل دار، کنترلرها و سیستم‌های حفاظتی دیگ‌های آبگرم و بخار را افزایش می‌دهند.
• و در نهایت، مشکل رسوب، هزینه تعمیر و نگهداری بویلر را به طور جدی افزایش داده و میزان کارایی آن را کاهش می‌دهد.
بنابراین، ازجمله اقداماتی که به صورت مرتب لازم است توسط اپراتور انجام گیرد، استفاده از فیلترشنی یا سختی گیر برای جداسازی املاح آب و گل‌ولای موجود در آن و همچنین بررسی بویلر و پاک نمودن سطح آن از رسوبات ناشی از این املاح است.
آبی که در داخل بویلر جریان دارد به سبب داشتن املاح و مواد معدنی سرشار از نمک‌ها، کلسیم، منیزیم و اکسیدهای آهن، در اثر افزایش دمای صورت گرفته در بویلر، املاح آن جدا شده و تبدیل به رسوبات جامد می‌شوند؛ در واقع این مواد و املاح به دلیل نداشتن حلالیت، شروع به ته‌نشین شدن در کف بویلر می‌کنند. در نتیجه به مرور زمان و با تجمع این مواد روی هم، رسوب نیز شکل گرفته و سبب ایجاد مشکلاتی برای بویلرها می‌شود.
نوع دیگر تشکیل رسوب در بویلر، از طریق سوزانده شدن سوخت‌هایی است که از کیفیت و مرغوبیت مناسبی برخوردار نیستند و در نتیجه با داشتن درصد ناخالصی زیاد به ایجاد تشکیل لایه رسوب در دیگ آبگرم و بخار کمک می‌کنند .
در ادامه مطلب، اقداماتی را که می‌توانید برای جلوگیری از به وجود آمدن رسوب گرفتگی در دیگ آبگرم، بخار انجام دهید را بررسی می‌کنیم.
* سعی کنید املاح و مواد معدنی مازادی که در آب وجود دارد را با اضافه کردن آهک یا کربنات کلسیم به آن، جدا کنید. همچنین در این مورد می‌توانید از فیلترشنی و سختی گیر برای تصفیه آب از املاح آن نیز استفاده کنید.
* از مواد سلیس، کربنات‌های رسوب‌دهنده و موادی که خاصیت اسیدی ایجاد می‌کنند دوری کنید.
* رسیدگی مرتب به بویلرها و تمیز نمودن سطح آن‌ها نیز عامل مهم دیگری است که از ضخیم شدن لایه رسوب جلوگیری می‌کند.
منبع: دلایل رسوب گرفتگی دیگ های آب گرم و دیگ های بخار | تهویه دانان
