آرد یکی از بیشترین میزان مواد صادراتی را از ایران به عراق دارد. اگر شما نیز به دنبال صادرات این ماده پرسود و ارزشمند به عراق هستید و به دنبال لیست خریداران این ماده هستید؛ کافیست در گوگل عبارت : شرکت تسهیل تجارت را سرچ کنید و از طریق شماره های موجود در وبسایت با ما در تماس باشید تا همکاران ما لیست خریداران عراقی آرد را به طور رایگان در اختیار شما قرار دهند.
بازار آرد در عراق بدون درک نقش دولت قابلتحلیل نیست. وزارت التجارة (M.O.T) از طریق شبکه شرکتهای دولتی، بزرگترین خریدار و توزیعکننده آرد در سراسر کشور است. دولت بهصورت سالانه سهم قابلتوجهی از نیاز نانواییها و خانوارها را از طریق خرید خارجی و واردات مستقیم تأمین میکند. این آردها معمولاً در قالب برنامه سبد غذایی (البطاقة التموينية) بین مردم توزیع میشود و استانداردهای سختگیرانه خود را دارد؛ از جمله میزان گلوتن، درصد خاکستر، کیفیت گندم مصرفی و ویژگیهای آسیاب.
به همین دلیل تأمینکنندگان ایرانی میتوانند بخش مهمی از بازار را هدف قرار دهند، اما تنها در صورتی که استانداردهای وزارت تجارت، آنالیز کامل، بستهبندی رسمی و اسناد معتبر COA و COI را ارائه کنند.
این شرکت مهمترین بازوی عملیاتی وزارت تجارت برای خرید و آسیاب گندم و همچنین توزیع آرد یارانهای است. قراردادهای بزرگ و مناقصات دولتی مربوط به تأمین آرد معمولاً از طریق این شرکت انجام میشود.
G.T.C.P مستقیماً با واردکنندگان و آسیابهای بزرگ قرارداد میبندد و بر کیفیت، نوع گندم، درصد پروتئین و سایر استانداردها نظارت کامل دارد. ورود به این بخش سخت اما بسیار پرسود است.
این آسیابها بخشی از گندم و آرد تخصیصی دولت را فرآوری کرده و در اختیار نانواییهای مشمول طرح قرار میدهند.
خرید آنها معمولاً در قالب قراردادهای دولتی و سهمیهبندی منطقهای است. صادرکنندگان میتوانند از طریق تأمین مواد اولیه یا مشارکت با این آسیابها، وارد زنجیره توزیع شوند.
این ادارات زیر نظر وزارت تجارت فعالیت میکنند و وظیفه بررسی نیاز استانها، تعیین سهمیه، ذخیرهسازی و توزیع آرد یارانهای را بهعهده دارند.
آنها معمولاً با انبارهای مرزی، گمرکها و مراکز توزیع کار میکنند و در موارد کمبود، اقدام به خریدهای تکمیلی از بخش خصوصی نیز میکنند.
گرچه نانواییها خود مصرفکنندهاند، اما در بخش یارانهای بهعنوان خریدار مستقیم از دولت شناخته میشوند. آنها آرد را با قیمت یارانهای دریافت میکنند، اما در صورت کمبود، به خرید آزاد از بازار نیز رو میآورند.
صادرکنندگان آرد ایرانی در استانهایی که کمبود تأمین وجود دارد، امکان فروش مستقیم به این نانواییها را دارند.
این شرکتها حمل، ذخیره، توزیع و لجستیک آرد دولتی را مدیریت میکنند. در برخی دورهها، این شرکتها خرید مستقیم نیز انجام دادهاند. همکاری با این بخشها معمولاً با انعقاد قراردادهای بلندمدت امکانپذیر است.
بخش شیرینیپزی و قنادی در عراق طی سالهای اخیر بهصورت چشمگیری رشد کرده و حالا یکی از مصرفکنندگان مهم انواع آردهای تخصصی محسوب میشود. برخلاف نانواییهای سنتی که آرد نانوایی عمومی دریافت میکنند، فعالان این حوزه به آردهایی با ویژگیهای خاص نیاز دارند؛ از جمله قدرت گلوتن کنترلشده، درصد پروتئین مشخص، سفیدی بالا، استحکام خمیر و یکدست بودن بافت. به همین دلیل آردهای ویژه ایرانی—مثل آرد کیک، آرد قنادی، آرد گندم قوی و آرد چندمنظوره پرقدرت—در بسیاری از شهرهای عراق مشتری ثابت دارند.
در شهرهای بزرگ مانند بغداد، بصره، اربیل و سلیمانیه، قنادیها مصرفکننده اصلی آردهای ویژه هستند.
این مجموعهها معمولاً به دنبال آرد با پروتئین متوسط و گلوتن پایینتامتوسط برای کیک و شیرینیهای حجیم هستند. کیفیت آرد در ظاهر محصول نقش مستقیم دارد، بنابراین این گروه معمولاً از آرد ایرانی با آنالیز ثابت استقبال میکند.
این بخش صنعتی به آردی نیاز دارد که ثبات تولید داشته باشد؛ یعنی رنگ، پروتئین، میزان رطوبت و خاکستر در هر بچ یکسان باشد.
کارخانهها معمولاً آرد موردنیاز را در تناژهای بالا خریداری میکنند و ترجیح میدهند تأمینکنندهای انتخاب کنند که توان عرضه مستمر و ارائه آنالیز قابل استناد داشته باشد. استانداردهای بخش صنعتی سختتر است و معمولاً قراردادهای بلندمدت بسته میشود.
این گروه در بسیاری از شهرها پراکنده است و مصرف متوسطی از آرد ویژه دارد.
آرد مناسب برای این بخش باید قدرت کشش مناسب، توان نگهداری گاز و رنگ سفید قابلقبول داشته باشد. این واحدها به دلیل مصرف مداوم، معمولاً به دنبال آردهایی هستند که با قیمت مناسب، کیفیت ثابت و حمل سریع از مرزها (خصوصاً مهران و پرویزخان) همراه باشند.
بازار عراق در نگاه اول فقط به دنبال «آرد ایرانی» است، اما در واقع خریداران حرفهای و عمدهفروشان این کشور برندها را از هم تفکیک میکنند. تفاوت در ثبات آنالیز، کیفیت گندم، سفیدی آرد، درصد پروتئین، و حتی نوع بستهبندی باعث شده چند برند ایرانی در عراق شناختهشدهتر و خوشنامتر باشند. محبوبیت این برندها اتفاقی نیست؛ خریدار عراقی برای محصولی که مستقیماً در کیفیت نان، شیرینی یا تولید صنعتی اثر دارد، ریسک نمیکند و سراغ برندهایی میرود که «ثبات» و «قابلیت اعتماد» دارند.
چند عامل کلیدی باعث شده آرد ایرانی جایگاه تثبیتشدهای در بازار داشته باشد. نخست اینکه آسیابهای معتبر در ایران از گندم باکیفیت داخلی یا ترکیبی از گندم روسی و قزاقی استفاده میکنند که پروتئین مناسب و خاکستر استاندارد دارد. دوم اینکه ثبات آنالیز—یعنی یکسان ماندن کیفیت در هر بچ تولید—برای خریداران عراقی اهمیت حیاتی دارد و برندهای معتبر ایرانی این ویژگی را حفظ کردهاند.
همچنین نزدیکی جغرافیایی ایران به عراق، کاهش زمان حمل، قیمت رقابتی و امکان تأمین مستمر باعث شده تجار، عمدهفروشان و نانواییها به این برندها اعتماد کنند.
در بازار عراق، چند نام بیشتر از بقیه شنیده میشود. این برندها معمولاً محصولشان را بهصورت پاکت ۴۰ کیلویی، ۵۰ کیلویی یا جامبو بگ عرضه میکنند و برای رستورانها، نانواییها، قنادیها و کارخانهها قابل استفادهاند.
این آردها به دلیل قدرت گلوتن مناسب، سفیدی بالا و ثبات در پخت نان و شیرینی در عراق مشتری ثابت دارند. نانواییهای سنتی عراق بهخصوص در بغداد و نجف از این گروه استقبال میکنند.
کارخانههای تولید کیک، کلوچه و نانهای حجیم در عراق معمولاً از آردهای پروتئینبالای ایرانی استفاده میکنند. برندهای غرب و شمالغرب ایران در این حوزه بیشتر شناخته شدهاند.
این آردها به دلیل رطوبت پایین، رنگ روشن و بافت یکنواخت، بیشتر توسط قنادیهای بصره، اربیل و سلیمانیه خریداری میشوند. ثبات کیفیت و بستهبندی شیک در محبوبیت آن نقش دارد.
برخی آسیابها محصول صادراتی با نام تجاری خاص عرضه میکنند که در عراق جا افتاده است. این برندها معمولاً روی بستهبندی، چاپ عربی، و ارائه آنالیز رسمی COA بیشتر سرمایهگذاری میکنند و همین باعث میشود در بازار از رقبا جلوتر باشند.
بازار آرد عراق بازاری بزرگ و پُرتقاضاست، اما ورود به آن فقط با داشتن محصول کافی نیست. خریداران چه دولتی، چه خصوصی روی کیفیت و ثبات آنالیز وسواس دارند و کوچکترین ناهماهنگی میتواند قرارداد را لغو کند یا محموله را در مرز متوقف نگه دارد.
مهمترین چالشها و حساسیتهای کیفی آرد صادراتی به عراق
ثبات آنالیز در هر بچ تولید
خریداران عراقی انتظار دارند درصد پروتئین، گلوتن، خاکستر و رطوبت در تمام بارهای یک قرارداد یکسان باشد. اگر یک پالت یا یک تریلر کیفیت متفاوتی داشته باشد، کل محموله زیر سوال میرود.
استانداردهای سختگیرانه اقلیم کردستان و جنوب عراق
استانهایی مثل اربیل و سلیمانیه سختگیری بیشتری روی سفیدی آرد و قدرت خمیر دارند، در حالی که استانهای جنوب عراق به پروتئین و استحکام بیشتر توجه میکنند. صادرکننده باید محصول را دقیق مطابق نیاز همان استان آماده کند.
حساسیت روی نوع گندم مصرفی (داخلی، روسی، قزاقی)
برخی خریداران فقط آرد تهیهشده از گندم داخلی را میپذیرند و برخی دیگر به دنبال آرد مخلوط (Blend) هستند. انتخاب نوع گندم مستقیماً روی نتیجه پخت تأثیر میگذارد.
بستهبندی استاندارد برای حمل طولانیمدت
آرد در مسیر عراق چندینبار جابهجا میشود. هرگونه ضعف در دوخت، استحکام کیسه یا کیفیت چاپ باعث کسر وزن، نشت آرد یا برگشتخوردن محموله میشود. بسیاری از خریداران کیسههای ۴۰ یا ۵۰ کیلویی با چاپ عربی و تاریخ تولید روشن میخواهند.
تفاوت استانداردهای عراق با استانداردهای ملی ایران
درصد مجاز خاکستر، رطوبت و حتی حداقل پروتئین آرد موردنیاز عراق معمولاً با استاندارد ایران تطابق کامل ندارد. محموله باید دقیقاً مطابق استاندارد کشور مقصد تولید شود.
نیاز به ارائه مدارک آزمایشگاهی رسمی (COA و COI)
بدون آنالیز معتبر و تاییدیه آزمایشگاهی، واردات آرد در بسیاری از گمرکهای عراق پذیرفته نمیشود. خریداران خصوصی هم معمولاً قبل از هر خرید بزرگ، COA جدید میخواهند.
ریسک برگشت یا توقف محموله در مرز
اگر کیفیت یا بستهبندی مطابق سفارش نباشد، محموله ممکن است در مرز پرویزخان، باشماق یا مهران متوقف شود. توقف چندروزه آرد زیر گرما یا رطوبت، کیفیت را سریعاً کاهش میدهد.
رسوب یا کپکزدگی در مسیر حمل اگر رطوبت بالا باشد
آرد محصول حساسی است؛ رطوبت بالاتر از استاندارد عراق میتواند باعث فساد، بوی نامطبوع یا کاهش کیفیت خمیر شود. این مشکل معمولاً در فصل گرم بسیار دیده میشود.
رقابت قیمتی شدید بین تأمینکنندگان ایرانی و ترکیهای
با وجود محبوبیت آرد ایرانی، برخی بازارهای عراق به دلیل قیمت رقابتی ترکیه، تأمینکننده را فقط با نسبت قیمت/کیفیت انتخاب میکنند. اگر کیفیت آرد ایرانی ثابت نباشد، رقبا جایگزین میشوند.
الزام به تحویل سریع و پیوسته
خریداران صنعتی و نانواییهای بزرگ به تأمین مستمر نیاز دارند. اگر صادرکننده نتواند بار را پیدرپی و بدون وقفه تحویل دهد، قرارداد از دست میرود.
بازار آرد عراق مثل یک سیستم زنده عمل میکند؛ هر بخش از آن نیاز، حساسیت و منطق خرید خودش را دارد. از خریداران دولتی که بزرگترین حجم تقاضا را تشکیل میدهند تا نانواییهای سنتی، کارخانههای صنعتی، قنادیها، عمدهفروشان و خریداران اقلیم کردستان، همه بر یک چیز توافق دارند: کیفیت و ثبات آرد ایرانی. همین دو عامل باعث شده صادرکنندهای که بتواند محصول استاندارد، بستهبندی مناسب، آنالیز دقیق و تحویل منظم ارائه کند، جایگاه پایداری در این بازار پیدا کند.
چالشهایی مانند تفاوت استانداردها، رقابت ترکیه، حساسیت روی نوع گندم و لزوم ارائه COA، واقعیتهای میدان تجارتاند؛ اما در کنار این چالشها، فرصتها هم گستردهاند. نزدیکی جغرافیایی ایران، هزینه حملونقل کمتر، شناخت خریداران از برندهای ایرانی و نیاز دائمی عراق به تأمین آرد باکیفیت، فضایی فراهم کرده که اگر با برنامهریزی و شناخت خریداران وارد آن شوی، به یک بازار طولانیمدت و قابلاعتماد تبدیل میشود.
مسیر صادرات آرد به عراق مسیری ساده نیست، اما برای صادرکننده حرفهای، یکی از سودآورترین و پایدارترین حوزههای تجارت با عراق به حساب میآید.
