فرسودگی شغلی امروزه در تعداد زیادی از کارمندان و افراد شاغل مشاهده می شود. علائم این سندرم زمانی آشکار می‌شود که توانایی‌های فرد برای تقاضاهای محیط کار کافی نباشد. در پست «چرا در شغلمان فرسوده می شویم»، بیان شد که فرسودگی شغلی واکنشی در برابر استرس شغلی طولانی مدت یا مزمن است که به تدریج ایجاد می گردد و با سه مشخصه می‌توان آن را شناخت: فرسودگی، بدبینی و احساس کاهش توانایی حرفه‌ای.
حدود چهار تا هفت درصد افراد شاغل در جامعه ممکن است فرسودگی شغلی را تجربه کنند. علائم این عارضه شامل فراموشی و مشکل در تمرکز، از دست دادن غرور کاری، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران، نا امیدی و حساس بودن نسبت به همکاران، تنش بی دلیل ماهیچه‌ها، درد، خستگی و بی خوابی می‌شود.
البته بین استرس شغلی و فرسودگی شغلی تفاوت وجود دارد. گاهی اوقات استرس در محل کار نتایج مثبتی دارد، اما استرس ناشی از فرسودگی شغلی معمولاً اثرات روحی و جسمی منفی دارد. نتایج بعضی مطالعات حاکی از آن است که استرس می‌تواند انگیزه افراد را تقویت کرده و نقش مؤثری در بهبود عملکرد ذهنی آنها داشته باشد، اما هیچ نکته مثبتی در مورد فرسودگی شغلی وجود ندارد.
در بررسی راهکارهای درمان فرسودگی شغلی، هم راهکارهای متمرکز بر فرد و هم راهکارهای سازمانی مورد نیاز است. در بررسی راهکارهای مبتنی بر فرد مواردی شامل ذهن آگاهی ، آموزش مدیریت استرس، آموزش مهارت های ارتباطی، برنامه‌های تمرینی و تلاش برای مراقبت از خود مورد توجه قرار می‌گیرند.
دکتر نانسی بریجست، استاد روان شناسی کار دانشگاه هاروارد و نویسنده کتاب هفت قدم تا آرامش شغلی، معتقد است با مطالعه و اجرای توصیه های زیر می توان از بروز فرسودگی شغلی جلوگیری کرد:
1- آگاهی از محدودیت ها: اگر اعتماد به نفس تان را از دست دهید به فردی مضطرب و ضعیف تبدیل خواهید شد. برای انجام دادن صحیح کارها و افزایش اعتماد به نفس، لیستی از کارهایی که در طول هفته باید انجام دهید تهیه و به ترتیب اولویت به آنها رسیدگی کنید.
2- درخواست کمک: وقتی خسته و کلافه هستید و کوهی از کار سرتان ریخته باید از دوستان و همکاران کمک بگیرید. نتیجه این کار حفظ اعتماد به نفس و آرامش شما است. لیستی از دوستان و همکاران نزدیک فراهم کنید تا در صورت لزوم با آنها تماس بگیرید.
3- خواب کافی: خواب آرام و کافی یکی از بهترین روش های از میان بردن فرسودگی شغلی است. اگر در طول روز چرت می زنید و خواب آلود هستید، به معنای این است که خواب شبانه تان کیفیت لازم را ندارد. برای بهبود کیفیت خواب می توان از تکنیک های تمدد اعصاب، تنفس عمیق و یوگا استفاده کرد.
هم چنین در پژوهشی دیگر راهکارهای کاربردی زیر برای برون رفت از فرسودگی شغلی پیشنهاد شده است:
+ كاهش و از بين بردن استرسهاي موجود در محيط كار؛
+ حمايت خانواده ،دوستان و همكاران از افراد مبتلا به فرسودگي شغلي؛
+ تغيير شرايط كاري نامساعد و نامطلوب؛
+ استفاده از روش مديريت زمان ؛
+ آموختن و استفاده از روشهاي كارآمد براي انجام كارها؛
+ استفاده از روشهاي خاص آرامش مانند آموزش نظامدار آرميدگي يا ريلكسيشن، مراقبه و مانند آن؛
+ تغيير طرز فكر نسبت به كار و زندگي(خوشبيني و استفاده از خودگويي‌‌هاي مثبت نسبت به خود و ديگران)؛
+ شناسايي محدوديت‌ها و پرهيز كردن از انجام كارهايي كه توان ذهني و جسمي لازم براي آنها را نداريم؛
+ توجه جدي به رفاه جسمي و رواني از قبيل تغذيه مناسب،ورزش و استراحت؛
+ توزيع كارها و كمك گرفتن از ديگران؛
+ شناخت و قبول تواناييها و ناتوانائيهاي خود (پذيرش خود)؛
+ پذيرش واقعيتها و رها كردن آرمان و آرزوهاي ناممكن؛
+ توسعه روابط دوستانه و صميمانه با ديگران؛
+ انعطاف‌پذيري در پذيرش ديدگاههاي ديگران؛
+ پرورش حس شوخ طبعي و خنديدن؛
+ استفاده از خدمات روانشناسي و مشاوره تخصصي در صورت حل نشدن مشكل.
+ مديران بايد امكاناتي را در سازمان فراهم كنند كه مهارت‌هاي افراد، بسته به موضوع كاري آنها افزايش يابد؛
+ مديران بايد افرادي را در سازمان به كار گمارند كه نه تنها علاقمند به آن باشند. بلكه از ويژگي‌هاي شخصيتي لازم براي انجام دادن درست وظايف شغلي برخوردار باشند؛
+ مديران بايد براي متصديان مشاغل گوناگون دوره‌هاي آموزشي مناسب تشكيل دهند؛
+ به كاركنان بفهمانند كه به ياد آنها هستند و براي اين كار از مناسبت‌ها بهترين استفاده را ببرند؛
+ مديران بايد شرايط خطر آفرين در سازمان را به حداقل برسانند؛
+ مديران بايد شبكه‌هاي ارتباطي را در سازمان بهبود ببخشند.
اگر چه برخي از افراد از لحاظ شخصيتي بيشتر مستعد ابتلا به اين عارضه هستند با اين حال، فرسودگي شغلي با اتخاذ شيوه‌ها و تدابير خاصي قابل اصلاح و برگشت‌پذير است و مي‌توان تدابيري را جهت درمان آن به كار برد. بنابراين كاركناني در سازمان ها و ادارات به خلاقيت مي‌رسند كه از نظر رواني احساس امنيت كنند و در ضمن مديران متخصص آنها را هدايت كنند. در بيشتر اداره‌هاي دولتي اين موضوع به فراموشي سپرده شده و نتيجه اين كه سيماي يك كارمند فردي خواب آلوده و پشت‌ميزنشين ترسيم مي‌شود كه مي‌خواهد ساعت كاري‌اش را پر كرده و حقوق آخر ماهش را دريافت كند و طبيعي است هر روز بيش از پیش، خلاقيت وي كشته مي‌شود.
ما در مجموعه تکچی | Techchi در سایت مون منتظر حضور شما هستیم:
صفحه مون رو در لینکدین دنبال کنین:
