اختلال شنوایی یا کم شنوایی یک بیماری جدی و خاص است که بخش بزرگی از زندگی فرد را از نظر روانی و فیزیولوژیکی تحت تأثیر قرار میدهد. در ادامه به انواع، علل، علائم و درمان کم شنوایی خواهیم پرداخت. اما قبل از هر چیز لازم است شما را با ساختار گوش داخلی آشنا کنیم تا وظایف و تاثیر آن بر دیگر سیستمهای بدن راحت‌تر درک شود.
ساختار گوش داخلی و وظایف آن
گوش داخلی شامل سه بخش است:
بخش حلزون
مجراهای نیم دایره
دهلیز؛ این بخش دارای گیرندههای شنوایی و تعادلی است: 1.گیرندههای شنوایی در بخش حلزونی قرار دارند و امواج صوتی را به پیام عصبی تبدیل میکنند. 2. گیرندههای تعادلی در مجراهای نیم دایره و دهلیز قرار گرفته و در حس تعادل نقش دارند.
انواع کم شنوایی
کم شنوایی حسی عصبی: آسیب به گوش داخلی یا عصب شنوایی باعث بروز این نوع میشود. شایعترین علت آن آسیب به سلولهای مویی است.
کم شنوایی هدایتی یا انتقالی: آسیب به گوش میانی یا خارجی که مانع رسیدن امواج صوتی به گوش داخلی شود، باعث بروز این نوع میگردد. شایعترین نوع در کودکان است.
کم شنوایی مختلط یا ترکیبی: ترکیبی از دو نوع بالا.
کاهش شنوایی یک طرفه: فقط یک گوش را درگیر میکند و میتواند ناشی از آسیب عصب شنوایی، عفونت گوش میانی یا تومور باشد.
علائم کم شنوایی
نشنیدن گفتار و صداهای دیگر
مشکل در درک کلمات در برابر صدای پس زمینه یا در میان جمعیت
مشکل در شنیدن حروف صامت
نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو
اجتناب از مکالمات و روابط اجتماعی
اختلالات تعادلی
تاثیر کم شنوایی بر تعادل
گوشها با سایر سیستمهای بدن کار میکنند تا به درک جایگاه در فضا، احساس تعادل ثابت، ایستادن قائم و کنترل راه رفتن کمک کنند. اختلال شنوایی میتواند باعث بیثباتی، گیجی، سرگیجه و مشکلات روحی و روانی شود. در مجموع، کم شنوایی یک اختلال جدی است که ابعاد مختلف زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. آگاهی از انواع، علل و علائم آن و مراجعه به متخصص برای تشخیص و درمان به موقع، میتواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.
روش‌های درمان کم شنوایی یا اختلال شنوایی
درمان کم شنوایی به نوع و شدت اختلال بستگی دارد؛ روش‌های درمانی شامل گزینه‌های غیرجراحی و جراحی هستند که به شرح زیر می‌باشند:
1. درمان‌های غیرجراحی
اولین کاری که متخصص گوش،حلق و بینی در صورت بروز مشکل تعادل انجام میدهد تعیین علت بیماری است. در صورتی که اختلال شنوایی در نتیجه استفاده از نوعی دارو به وجود آمده باشد، پزشک، داروی متفاوتی را پیشنهاد میکند یا برای انجام آزمایشات تعادلی و توانبخشی سرگیجه به متخصص شنوایی شناس ارجاع میدهد.
سمعک‌ها: این دستگاه‌ها با تقویت صداها به افراد کمک میکنند تا بهتر بشنوند. سمعک‌ها انواع مختلفی دارند و انتخاب مناسب باید با مشورت کارشناس شنوایی انجام شود.
کاشت حلزون گوش: برای افرادی که به کم شنوایی شدید یا بسیار شدید مبتلا هستند و سمعک‌ها برایشان مؤثر نیستند، کاشت حلزون گزینه‌ای مناسب است. این روش به تبدیل امواج صوتی به سیگنال‌های الکتریکی و ارسال آن‌ها به عصب شنوایی کمک میکند.
روش‌های درمانی بدون سمعک: برخی از روش‌ها مانند سلول‌درمانی، که شامل رساندن دارو به سلولهای آسیب‌دیده است، می‌توانند به بهبود شنوایی کمک کنند.
2. درمان‌های جراحی
در برخی موارد شدید بیماری منییر، ممکن است به جراحی اندام‌های دهلیزی نیاز باشد. برخی از افراد مبتلا به اختلال تعادل ناشی از اختلال شنوایی، ممکن است نتوانند سرگیجه خود را به طور کامل از بین ببرند و باید راه‌هایی برای کنار آمدن با آن پیدا کنند. متخصص توانبخشی میتواند به شما در تهیه یک برنامه درمانی فردی کمک کند. (منبع: کلینیک گوش تهران | tehranearclinic)
عمل جراحی ترمیمی: در مواردی که آسیب به پرده گوش یا استخوان‌های گوش وجود دارد، جراحی‌هایی مانند تمپانوپلاستی (ترمیم پرده گوش) یا اتواسکلروز (برداشتن زوائد استخوانی) ممکن است لازم باشد.
لوله‌گذاری گوش: در کودکانی که به عفونت‌های مکرر گوش مبتلا هستند، ممکن است لوله‌های تهویه در پرده گوش قرار داده شود تا مایعات تجمع‌یافته تخلیه شوند.
3. درمان‌های دارویی
داروهای ضد سرگیجه یا ضد تهوع: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی برای تسکین علائم مرتبط با اختلال شنوایی تجویز کند.
تغییرات رژیم غذایی: در شرایط خاصی مانند بیماری منییر، تغییر در رژیم غذایی و ترک سیگار ممکن است توصیه شود.
4. توانبخشی
توانبخشی شنوایی: این روش شامل آموزش و تمریناتی است که به بیماران کمک میکند تا با کم شنوایی خود سازگار شوند و مهارت‌های شنیداری خود را بهبود بخشند.
