تا چند سال پیش، پرنده نگری یک سرگرمی از مد افتاده محسوب میشد. شاید وقتی به یک پرندهنگر معمولی فکر میکنید، مادربزرگی مهربانی را تصور میکنید که روی نیمکت پارک موردعلاقهاش نشسته است. در حال حاضر، همه چیز تغییر کرده است. پرندهنگرهای جوان همیشه وجود داشتهاند اما از زمان همهگیری کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۰، پرنده نگری از همیشه مرسومتر شده است. اگر تازهکار هستید و تجربه زیادی ندارید، این راهنما به شما کمک خواهد کرد. در این مقاله نکتههای خاص و کاربردی را ارائه میکنیم که به شما کمک میکنند پرندهنگر بهتری شوید. بنابراین همراه ما باشید.
قبل از اینکه به نکتهها بپردازیم، باید مشخص کنیم که درباره چه چیزی صحبت میکنیم. شاید فکر کنید احمقانه است که بپرسیم پرنده نگری چیست؛ زیرا از نام آن کاملا معلوم است. بدون شک حق با شما است. هدف اصلی پرنده نگری تماشای پرندگان است، ولی میتواند کمی پیچیدهتر از این باشد.
از نظر برخی افراد این کار فقط به معنای لذت بردن از طبیعت، آگاهی از پیرامون و توجه به پرندگان در فضای اطراف است. این رویکرد آسانگیر برای تماشای غذا خوردن پرندگان بسیار مناسب است و به طور کلی یک روش آرامشبخش عالی برای برقراری ارتباط با طبیعت و شناخت حیات وحش محلی است.
گروهی دیگر از پرنده نگرها این سرگرمی را کمی جدیتر میگیرند. آنها فهرستی دارند که شامل تمام پرندگانی است که در طول زندگی خود دیدهاند و شناسایی کردهاند. این افراد به سفرهای عجیب و غریب میروند و سعی میکنند یک گونه نادر را به فهرست خود اضافه کنند. این نوع پرنده نگری به شدت رقابتی است. بعضی از فهرستهای رکورددار شامل ۱۰ هزار گونه پرنده منحصر به فرد هستند.
مهم نیست چه نوع پرنده نگری میخواهید باشید، نقطه شروع همیشه یکسان است. با شناخت پرندگان محلی شروع کنید، کتابچههای راهنما را بخوانید و با گونههای مختلف پرندگان، آناتومی و علائمی که آنها را از هم متمایز میکنند آشنا شوید.
از پارکهای محلی یا مناطق حفاظتشده طبیعی دیدن کنید. چند فیدر مختلف در حیاط خانهتان بگذارید تا ببینید چه پرندههایی به شما سر میزنند. همچنین روی یک دوربین دوچشمی خوب سرمایهگذاری کنید. اگر با دقت به محیط اطرافتان توجه کنید، مطمئن باشید یک فهرست چشمگیر جمعآوری خواهید کرد.
اجازه دهید چند نکته مهم و کاربردی را بررسی کنیم که کمک میکنند پرنده نگر بهتری شوید.
یکی از ساده ترین ترفندها این است که وقتی دنبال پرندهها میگردید، پشتتان به خورشید باشد. وقتی نور خورشید به پر پرندهها میتابد باعث درخشش رنگ آنها میشود که اغلب با محیط پسزمینه تضاد دارد. این باعث میشود پرندهها را راحتتر تشخیص دهید.
از طرف دیگر، اگر وقتی رو به خورشید ایستادهاید به پرندگان نگاه کنید، گاهی تنها چیزی که میبینید شبحهای سیاه است. اگرچه در این حالت همچنان قادر به شناسایی آنها هستید، بال و پر و رنگها را به طور کامل نخواهید دید.
از آن جایی که شناسایی پرنده بیشتر به صورت بصری انجام می شود، قطعا در نور نامناسب چالشبرانگیزتر است. بنابراین، اگر دنبال بهترین نقطه خانهتان برای تماشای پرندگان هستید، موقعیت خورشید را در زمانی که قصد دارید این کار را انجام دهید، در نظر بگیرید. هنگام پیادهروی نیز در جهت مخالف خورشید حرکت کنید تا حداکثر نور را برای دیدن پرندهها داشته باشید.
از بین تمام تجهیزات پرنده نگری موجود در بازار، یکی از ابزارهایی که باید روی آن سرمایهگذاری کنید، یک جفت دوربین دوچشمی است. با کمک آن میتوانید پرنده را از راه دور پیدا و شناسایی کنید. اگر از دوربینتان به خوبی مراقبت کنید، چند سال دوام میآورد. دوربینهای دوچشمی معمولا گران هستند، ولی گزینههای مقرون به صرفهای نیز وجود دارند که تجربه پرنده نگری را متحول میکنند.
اگر مبتدی هستید با 8x42s شروع کنید. عدد اول قدرت بزرگنمایی و عدد دوم قطر عدسی شیئی است. شاید فکر کنید که عدد بالاتر بهتر است ولی بزرگنمایی بیشتر به این معنی است که ثابت نگه داشتن دوربین سختتر خواهد بود و میدان دید کوچکتری دارد.
لنزهای شیئی بزرگتر نیز بسیار سنگین هستند. در حالت ایدهآل، تجهیزات پرنده نگری باید به راحتی قابل حمل باشند. زیرا ممکن است ساعتها راه بروید یا آنها را برای مدت طولانی روی صورتتان نگه دارید. دوربینی بخرید که میدان دید وسیعی داشته باشد. میدان دید مقدار پهنه زمین یا آسمان برحسب فوت است که میتوانید از فاصله هزار یاردی ببینید.
هرچه میدان دید عریضتر باشد، نمای وسیعتری را خواهید دید. فراموش نکنید که میدان دید و قدرت بزرگنمایی معمولا معکوس هستند، یعنی میدان دید با افزایش ضریب بزرگنمایی کاهش مییابد. بنابراین مدلی با میدان دید متوسط انتخاب کنید.
دوربین دوچشمی شانتو مدل Shuntu ED 10x42 همه کاره و قابل اعتماد، اگر به دنبال دوربینی هستید که بتواند در هر موقعیتی به خوبی عمل کند. این دوچشمی رضایت شما را جلب خواهد کرد.
مناسب گردشگری و کوهنوردی، تماشای مناظر طبیعت، تماشای مسابقات ورزشی، پرنده نگری و حیات وحش، و سالنهای ورزشی، تئاتر یا سینما.
برای اطلاع از مقاله کرمچاله چیست؟ روی لینک کلیک کنید.
اگر میخواهید سفرتان هیجان بیشتری داشته باشد، فهرستی از گونههایی که امیدوارید در مقصد ببینید، تهیه کنید. فرض کنید قصد دارید هنگام سپیدهدم به یک مکان پرنده نگری معروف کنار یک دریاچه بروید. بهتر است روز قبل درباره پرندگانی که در آن منطقه زندگی میکنند یا از ماهیها تغذیه میکنند اطلاعات کسب کنید و ۳ یا ۴ گونه را به عنوان هدف انتخاب کنید.
مثلا کوت آمریکایی، حواصیل آبی بزرگ و الیکایی ماندابی را انتخاب میکنید. هر سه از گونههای رایج در تالابهای آمریکای شمالی هستند و احتمالا آنها را خواهید دید. عادتها، ظاهر و صدای پرندگان موردنظرتان را یاد بگیرید. از این اطلاعات برای ایجاد یک نقشه راه بهتر و افزایش احتمال دیدن آنها استفاده کنید.
شاید صرفا برای دیدن یک پرنده خاص به یک مکان سفر کنید! در دنیای پرنده نگری، به این تعقیب اختصاصی برای دیدن گونههای کمیاب پرندگان پرندهیابی (twitching) میگویند. اگرچه با ثابت نشستن یا بی هدف پرسه زدن هم میتوانید پرندهها را ببینید، وقتی چیزی را که دنبالش بودید پیدا میکنید، شادی و هیجان متفاوتی را تجربه خواهید کرد.
هیچ تضمینی وجود ندارد که پرنده موردنظرتان را ببینید ولی اگر این اتفاق بیفتد، احساس موفقیت خوشایندی وجودتان را فرا خواهد گرفت. اگر تمام موارد فهرست را ندیدید خیلی ناراحت نشوید. گاهی مشاهده غافلگیرکنندهای که اصلا پیشبینی نمیکردید بسیار هیجانانگیزتر است.
پرندگان موجوداتی سریع، دمدمی مزاج و نسبتا ترسو هستند. مراقب باشید که آنها را نترسانید تا فرصت مشاهده یا گرفتن عکس را از دست ندهید. حرکت، سر و صدا و نور آنها را میترساند. بنابراین، این موارد را به حداقل برسانید. تکنیک انجماد یک روش کارآمد برای پرنده نگری است. هر چند دقیقه یک بار بیحرکت بمانید و اطرافتان را بررسی کنید. میتوانید روی یک تکه چوب بنشینید تا راحتتر باشید.
خودکار و دفترچه همراه داشته باشید تا به محض دیدن پرندهها یادداشتبرداری کنید. دقت کنید که حتی ورقزدن دفترچه ممکن است پرندگان را بترساند. کارهای ضروری مثل تنظیم دوربین دوچشمی را تمرین کنید تا بتوانید آنها را سریع و بیصدا انجام دهید.
وقتی ثابت هستید، محیط را به طور کامل اسکن کنید. چند دقیقه در این حالت بمانید تا بدون ترساندن پرندهها محیط اطراف را ببینید. پرندگان محدوده آسایش متفاوتی دارند ولی بعضی از آنها اگر به حضورتان عادت کنند، نزدیکتر میشوند.
پرنده نگری یکی از معدود فعالیتهای در فضای باز است که در آن باید ساکت باشید و بهآرامی حرکت کنید. ایده این است که در بهترین موقعیت برای دیدن پرندهها قرار بگیرید ولی گفتنش از انجام دادنش آسانتر است.
ممکن است بهترین نقطه دید را شناسایی کنید ولی رسیدن به آنجا بدون اینکه پرندهها متوجه حضورتان شوند و فرار کنند، دشوار باشد. شاخهها، علفهای خشک، گودالهای آب میتوانند مانعی بین شما و بهترین نقطه دید باشند. اگر برای رسیدن به بهترین نقطه دید مشکل دارید، کاری کنید پرنده جای خود را تغییر دهد. بهترین روش پیشینگ است.
پیشینگ به ایجاد صداهایی گفته میشود که پرندگان را جذب میکند. وقتی پرندهها این صداها را میشنوند، به سمت منبع آن میچرخند یا حتی به آن نزدیک میشوند.
دو راه برای پیشینگ وجود دارد. یکی از آنها گفتن کلمه «پیش» است که باعث میشود هوا از بین دندانهای به همفشردهتان دمیده شود. روش دوم این است که پشت دستتان را ببوسید تا صدایی زیر و نازک ایجاد کنید.
مراقب باشید که پرندهها را نترسانید یا عصبی نکنید. بحثهای زیادی در جامعه پرنده نگری درباره اصول اخلاقی استفاده از صدا برای جذب پرندگان وجود دارد. به طور کلی، توصیه میشود که کمتر از این روش استفاده کنید. مثلا، استفاده از آواز ضبطشده باعث جذب پرندههای آوازخوان میشود، ولی ممکن است فکر کنند که پرندههای غریبه وارد قلمروشان شدهاند و دچار استرس شوند.
همان طور که قبلا گفتیم، بسیاری از پرنده نگرها فهرستی از تمام گونههایی که مشاهده کردهاند دارند. فهرستبندی یک روش عالی برای افزایش دانش و به خاطر سپردن تجربههای پرنده نگری است. برای شروع فهرست، با یادگیری درباره پرندههای منطقهای که در آن زندگی میکنید شروع کنید. شاید در کمال تعجب متوجه شوید که بعضی از آنها را قبلا دیدهاید ولی نام رسمیشان را نمیدانید.
اگر مبتدی هستید، میتوانید از حیاط خانهتان شروع کنید و استفاده از راهنمای میدانی، منابع آنلاین و دوربین دوچشمی را تمرین کنید. از گونهها، تاریخ، مکان و افکارتان یادداشتبرداری کنید. همان طورکه فهرستتان بزرگ میشود، تجربههای قبلیتان را مرور کنید و آنها را با سایر دوستداران پرندگان به اشتراک بگذارید. اضافه کردن گونه جدید به فهرست همیشه هیجانانگیز است!
یک زمان ایدهآل مشخص برای تماشای پرندهها وجود ندارد. پاسخ به این سوال که پرندگان چه زمانی بیشتر فعال هستند بستگی به نوع پرنده دارد. پرندگان آوازخوان مثل سینهسرخ و توکای سیاه هنگام سحر بیشتر فعال هستند، زیرا هوای آرام صبحگاهی باعث میشود جفتهای بالقوه صدای آنها را به ویژه در فصل تولید مثل بشنوند. پرندههای حشرهخوار نیز سحرخیز هستند، زیرا گرمای خورشید حشرات را از خاک بیرون میکشد.
همچنین ممکن است متوجه شوید که بعضی از آنها هنگام غروب دوباره فعال میشوند. این گروه از پرندهها پگاهرو (کرپوسکولار) هستند و هنگام طلوع و غروب خورشید بیشترین فعالیت را دارند. کرکسها، عقابها و شاهینها اواخر صبح و بعدازظهر پرواز میکنند. زیرا به جای صرف انرژی برای بال زدن، از جریانهای هوای گرمشده توسط خورشید برای پرواز استفاده میکنند.
بدون شک، پرنده نگری در شب سختتر است. با این حال، دیدن جغدها، شبگردها، حواصیلهای شب و گونههای دیگر ارزشش را دارد. بنابراین هر زمانی که دوست داشتید پرنده نگری کنید یا با توجه به گونهای که میخواهید ببینید، برنامهریزی کنید.
نکته دیگری که باید در نظر بگیرید فصل است. بعضی از پرندههایی که در منطقه شما زندگی نمیکنند ممکن است یک یا دو بار در سال در طول مهاجرت سالانه خود از آن عبور کنند. فیدرها ممکن است در زمستان که غذا کمیاب است شلوغتر باشند و در بهار احتمالا میتوانید جوجههای جوان را ببینید. پرنده نگری واقعا سرگرمی برای تمام فصول است!
پرنده نگری معمولا شامل شناسایی پرندگان است ولی چطور میتوان یک پرنده را شناسایی کرد؟ حتی با وجود دید عالی و نور کامل، شناسایی همیشه آسان نیست. گونههای زیادی در یک منطقه زندگی میکنند و بعضی از آنها ممکن است به طرز عجیبی شبیه یکدیگر به نظر برسند. همان طور که پیشرفت میکنید و با گونههای بیشتری آشنا میشوید، شناسایی آسانتر میشود.
حجم اطلاعات موجود در منابع پرندهشناسی بسیار زیاد است. بنابراین، بهتر است فقط به چهار مورد توجه کنید: (۱) زیستگاه، (۲) رفتار، (۳) اندازه و شکل و (۴) رنگ و طرح. اگر تازهکار هستید، اطلاعات زیستگاه و رفتار بسیار مفید خواهد بود. مثلا اگر در کالیفرنیا یک پرنده آبی ببینید، احتمالا جیجاق آبی نیست. زیرا این گونه در ساحل غربی زندگی نمیکند.
گونههای موجود در منطقه را بر اساس زمان سال محدود کنید. سپس رفتار تغذیه و لانهسازی آنها را در نظر بگیرید تا مکانی را که به احتمال زیاد آنها را خواهید دید، پیدا کنید. اگر از قبل بدانید که احتمال دارید چه چیزی ببینید، شناسایی آسانتر میشود.
در نهایت، با اندازه، شکل، رنگها و طرحها آشنا شوید تا هر چیزی را که میبینید به راحتی تشخیص دهید. برای هر یک از مراحل، نکتههای کلیدی یا توضیحهای یک جملهای بنویسید. همچنین برنامههایی وجود دارند که با استفاده از آنها میتوانید تصاویر پرنده مرجع را برای تجسم آسان ضمیمه کنید.
تماشای پرندگان وحشی ممکن است بیضرر به نظر برسد، ولی صرف حضور انسان در مجاورت پرندگان ممکن است باعث تغییر رفتار آنها شود. این امر به ویژه در مناطق محبوبی که بازدیدکنندگان زیادی در طول شبانهروز دارند، صادق است.
بنابراین تمام علاقهمندان به تماشای پرندگان باید از اصول اخلاقی استاندارد پرنده نگری پیروی کنند. این اصول برای به حداقل رساندن تاثیر انسان بر پرندگان و محیط طبیعی آنها تنظیم شدهاند.
تا جای ممکن نامحسوس باشید تا باعث ایجاد استرس، اضطراب و آسیب در پرندگان نشوید. این شامل رعایت سکوت و فاصله مناسب است. همچنین هیچ اثری از فعالیتهای انسانی، از جمله اضافه مواد غذایی، پلاستیک یا سایر زبالهها از خود باقی نگذارید.
فعالیتهایی که رفتار طبیعی پرندگان را تغییر میدهند نیز مجاز نیستند، از جمله غذا دادن و استفاده از نورهای قوی در شب. رعایت این اصول همچنین احترام به پرنده نگرهای دیگری است که میخواهند پرندگان را در حالت طبیعی خود مشاهده کنند.
ما در درجه اول موجودات بصری هستیم و بنابراین چشم غیرمسلح یا دوربین دوچشمی را ترجیح میدهیم. با این حال، خیلی از مواقع فقط صدای پرندهها را میشنویم. بعضی از پرندگان بسیار خجالتی هستند یا به سختی دیده میشوند. با یاد گرفتن صدای گونههای مختلف، وارد دنیای جدیدی از پرنده نگری خواهید شد.
یاد گرفتن صدای پرندهها کمی دشوار است ولی باعث میشود ارزش این موجودات شگفتانگیز را بیشتر درک کنید. خوشبختانه فناوری مدرن یادگیری صدای پرندگان را بسیار آسانتر و در دسترستر کرده است.
بسیاری از انجمنهای پرندهشناسی و گروههای تحقیقاتی مانند انجمن ملی Audubon منابع صوتی آنلاین و اپلیکیشنهایی برای استفاده عموم دارند. همچنین میتوانید ویدیوهای آواز خواندن پرندگان خاص را تماشا کنید.
با گوشدادن به صدای پرندگان محل زندگیتان، مثلا در حیاط خانه یا هنگام پیادهروی، شروع کنید. این یک تمرین عالی برای یادگیری تمایز بین صداهای پرندگان مختلف است. هر چقدر صداهای بیشتری را بشناسید، در تشخیص پرندگان با گوش بهتر میشوید.
تجهیزات زیادی برای تماشای پرندگان وجود دارد، ولی اما اولین چیزی که باید بخرید لباس مناسب است. اگر چه پرندگان همان طیف رنگی را که ما میبینیم تجربه نمیکنند، به راحتی کنتراست را تشخیص میدهند. لباسهای رنگ روشن، از جمله لباسهای سفید، از محیط متمایز میشوند و حرکات را محسوستر میکنند. در عوض، از رنگهای تیرهتر و خاکیتر استفاده کنید. خاکستری، سبز و قهوهای مات گزینههای خوبی هستند.
همچنین، باید جنس لباس را در نظر بگیرید. از پارچههایی که خش خش میکنند یا به راحتی به شاخهها گیر میکنند اجتناب کنید. از اکسسوریهایی که ممکن است هنگام حرکت صدا ایجاد کنند نیز استفاده نکنید.
حتما گزارش هواشناسی را بررسی کنید. در هوای بارانی و برفی به کت بارانی، لباس گرم و چکمههای لاستیکی نیاز دارید. اگر تا تاریک شدن هوا بیرون هستید، حتما چراغ قوه همراه داشته باشید ولی آن را سمت پرندهها نگیرید.
برای اینکه سفری دلپذیر و امن داشته باشید، حتما تجهیزات لازم را از قبل آماده کنید. یک کوله پشتی جمعوجور و سبک با چند جیب وسایلتان را سالم نگه میدارد و جلوی حرکتتان را نمیگیرد.
وسایل اولیه پرنده نگری شامل یک جفت دوربین دوچشمی، دفترچه یادداشت، مداد و کتابچه راهنما است. اگر قصد دارید مدت زیادی را در فضای باز بگذرانید، حتما ضد آفتاب، کلاه، آب و خوراکی همراه داشته باشید. گزارش هواشناسی را نیز بررسی کنید تا آمادگی لازم برای آفتاب سوزان یا باران داشته باشید. در مناطق وسیع و وحشی، حتما یک دستگاه GPS همراه داشته باشید.
یک دوربین عکاسی هم ببرید. لازم نیست یک مدل گران با لنز حرفهای داشته باشید. حتی با دوربین معمولی هم میتوانید عکسهای فوقالعاده بگیرید و خاطراتتان را ثبت کنید. همچنین اگر در لحظه نتوانستید پرنده را شناسایی کنید، نگاه کردن به عکسها فرصتی دوباره در اختیارتان میگذارد. فقط مطمئن شوید که فلاش را خاموش کردهاید تا پرندهها را دچار استرس نکنید.
مخفیگاه پرندگان سازههایی هستند که به طور خاص برای فعالیتهای پرنده نگری ساخته شدهاند. ظاهر بیرونی آنها طوری طراحی شده است که با محیط ترکیب شوند و دیدی بدون مانع از بیرون فراهم کنند. در این مخفیگاهها از دید پرندهها پنهان هستید و میتوانید رفتار طبیعی آنها تماشا کنید. همچنین سرپناه خوبی در برابر آفتاب یا باران هستند.
مخفیگاههای نزدیک را با جستجوی آنلاین پیدا کنید. یک جفت دوربین دوچشمی و یک فلاسک چای یا قهوه همراه داشته باشید تا از زیبایی حیات وحش بیشتر لذت ببرید. از آنجایی که دیده یا شنیده نمیشوید، با خیال راحت کتابچه راهنما را ورق بزنید. به افراد دیگری که در مخفیگاه هستند احترام بگذارید و زباله نریزید.
اگر مبتدی هستید، به نقاط شناختهشده پرنده نگری بروید. پرندهها معمولا در این مناطق پرسه میزنند و شانس دیدن آنها زیاد است. این مناطق معمولا جایی هستند که آب، غذا یا سرپناه برای یک یا چند گونه وجود دارد. حاشیه جنگل، مناطق پردرخت، دریاچهها، برکهها، دلتاها و تالابها معمولا نقاط محبوب انواع مختلف پرندگان هستند.
با گیاهان بومی میوهدار یا نهاندانه آشنا شوید تا آنها را در جنگل تشخیص دهید. سنجد آمریکایی، افرا، گیلاس، بلوط و بلکبری وحشی گیاهانی هستند که پرندهها را جذب میکنند.
سادهترین راه برای پیدا کردن نقاط معروف پرنده نگری مراجعه به وبسایت eBird.org است. با کمک دادههای جمعآوریشده توسط هزاران علاقهمند و محقق میتوانید بهترین نقاط را پیدا کنید. گونههایی که معمولا در یک نقطه خاص مشاهده میشوند نیز فهرست شدهاند.
برای اطلاع از مقاله ماه چطور بوجود آمده است؟ روی لینک کلیک کنید.
ضربالمثل کبوتر با کبوتر، باز با باز کاملا درست است. پرندگانی که عادتهای غذایی یا نوع سرپناه یکسانی دارند معمولا در جایی که منابع موردنیازشان فراوان است جمع میشوند. به همین دلیل، یکی از بهترین و سادهترین ترفندهای پرنده نگری دنبال کردن دسته پرندگان است.
در طول زمستان، پرندگان آوازخوان به دستههای گونههای دیگر میپیوندند تا خطر شکار شدن را به حداقل برسانند و راحتتر غذا پیدا کنند. هر چه باشد، تعداد بیشتر به معنی امنیت بیشتر است.
دنبال کردن صدای یک پرنده آوازخوان ممکن است شما را به منطقهای پر از پرندگان مختلف برساند. مثلا اگر صدای یک جوجه چرخریسک را دنبال کنید، ممکن است به جمعیت بزرگی از چرخریسکها، دارکوبها، و چکاوکها برسید.
اگرچه نکات بالا زیاد به نظر میرسند، رعایت کردن آنها کار سادهای است. مهمترین چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که تا زمانی که از اصول اخلاقی پیروی کنید و امنیت خود و پرندگان را به خطر نیندازید، هیچ راه درست یا غلطی برای تماشای پرندهها وجود ندارد. حتی اگر از پشت پنجره غذا خوردن گنجشکها را نگاه میکنید، عضوی از دنبالکنندگان پرنده نگری هستید. امیدواریم با کمک این نکات پرندهای را که دنبال آن هستید پیدا کنید.
اگر شما هم نیاز به خرید دوربین دوچشمی داشتید می توانید با مراجعه به سایت موسسه طبیعت آسمان شب با بهترین قیمت و کیفیت خرید دوربین دوچشمی را انجام دهید.
برای دانلود مقاله ۱۵ نکته کاربردی پرنده نگری برای سال ۲۰۲۴ روی لینک کلیک کنید.
منبع: سایت موسسه طبیعت آسمان شب و ۱۵ نکته کاربردی پرنده نگری برای سال ۲۰۲۴