روزی گرم،پس از انجام اعمال دشوار و سنگین حج، ناگاه دستور توقف میرسد:همه باید بایستند. آنها که جلورفته اند برگردند و آنها که عقب مانده اند خود را برسانند. خطبه ای طویل و اصل مطلب:علی جانشین رسول خدا می شود!
بی شک، غدیر را میتوان یکی از تاثیرگذار ترین حوادث تاریخ اسلام دانست. وقوع این واقعه، پرده از حقایق بسیاری برداشت و آزمونی بزرگ برای امت پیامبر خدا بود. اما به راستی، چرا واقعه ی غدیر دچار فراموشی زودرس شد؟چرا تمامی سخنان غدیر نادیده گرفته شد در حالی که دو تا سه ماه بیشتر از این واقعه نگذشته بود؟
این سوال قطعا میتواند پاسخ های بسیاری داشته باشد که قصد داریم به یکی از این پاسخ ها بپردازیم:جهل!
افرادی که در ماجرای غدیر حضور داشته اند، به چند گروه تقسیم می شوند:
1.صحابه ی وفادار پیامبر:کسانی که با جان و دل، گوش به فرمان پیامبر داشتند و در آشکار و نهان،دلسوز و خیرخواه منافع و مصالح پیامبر و جامعه ی مسلمانان بودند
2.برخی سران قدرتمند قبایل(مانند قریش):اینان، اکثرا بدلیل مصالح سیاسی، ترس، اکراه و اجبار به اسلام گرویده بودند و بدنبال فرصتی برای تغییر دادن جهت حرکت کاروان اسلام بودند.
3.قبایل تازه مسلمان شده: اینان درکی عمیق از دین نداشتند و هنوز سنن جاهلانه و عقاید باطل در ذهنشان ریشه دار بود.
4.منافقان:اینان مانند سران قدرتمند، فقط بخاطر برخی مسائل اسلام آورده بودند و به دنبال نابود ساختن اسلام بودند.
5.برخی از مسلمانان که به موفقیت های امام علی رشک می ورزیدند یا برخی تعصبات قومی و عقاید جاهلی دوباره در آنان بروز و ظهور یافته بود و برخی زخم های کهنه، دوباره سر باز کرده بود.
واقعه ی غدیر، باعث فعال شدن بسیاری از شکاف های طبقاتی شد.. این شکافها، پس از رحلت پیامبر(ص)، نقشی تعیینکننده در حوادث تلخ بعدی، به ویژه ماجرای سقیفه و کنار گذاشتن امام علی(ع) ایفا کردند. درک این تقسیمبندی کلید فهم بسیاری از تنشهای آغازین تاریخ اسلام است.
تکلیف برخی از این گروه ها مانند گروه اول و گروه دوم و چهارم، بسیار روشن تر نسبت به سایر گروه هاست. اما سایر این گروه ها، بدلیل نداشتن درک عمیق از اسلام، پافشاری در باورداشت به تعصبات و باور های خرافی و جاهلی، باعث شدند که فراموشی غدیر، بسیار زودتر از زمان مورد انتظار، صورت بپذیرد. یا شاید بهتر است بگوییم:فراموشی عمدی!
گروه های سیاسی و فرقه های پس از پیامبر که در جهت مخالف امام علی و یاران ایشان قرار داشتند، با سوءاستفاده از جهالت،کینه های گذشته، باورهای جاهلانه ی به جا مانده از دوران پیش از اسلام و بسیاری از اختلافات گروهی، موفق شدند تا جامعه ی اسلامی را از جهت اصلی خود برگردانند و آسیب هایی عمیق به آن وارد کنند. و عاملی که باعث شد تا به راحتی بتوانند نیات شوم خود را پیاده کنند، دقیقا همین عوامل بالا بود!
سقیفه و حوادث مشابه آن(مانند عاشورا)رخ دادند چون:
توده ی مردم، به درجه ای از آگاهی و خرد نرسیده بودند که بتوانند عمق ولایت و اهمیت آن را درک کنند و حتی آن گروه که به این درک رسیده بودند نیز،گرفتار تعصبات قبیله ای و هیجانات انباشته شده و اختلافات بی ریشه و بی اساس شده بودند.
حال به نظر شما، چطور میشود این عوامل را برطرف ساخت و انسان ها را به سوی جهانی بدون تعصبات بی ریشه و جهالت رساند؟
