من مهدی صالح‌زاده هستم و یکسالی هست که به عنوان مدیر محصول در استارتاپ دکتردکتر مشغول به کار شدم، برای مدیر محصول شدن خیلی تلاش کردم و سعی کردم تجربه‌های مختلف رو مطالعه کنم، منابع مختلف رو ببینم و... تقریبا منابع فارسی خیلی کمی درمورد اینکه مدیر محصول کی هست و مدیریت محصول چی هست وجود نداره، اینجا سعی دارم تجربیات خودم رو به عنوان کارآموز تازه‌کاری که در راه مدیرمحصول شدن رو به اشتراک بذارم. اینها صرفا تجربه و گزیده مطالبی هست که خوندم و هیچ جنبه علمی و... دیگه‌ای نداره. اول از همه بصورت مقدمه درمورد آشنایی با مدیریت محصول مختصری توضیح میدم.
"مدیرمحصول" به تازگی خیلی سرزبون‌ها افتاده و بخصوص در بین استارت‌آپ‌ها خیلی پرطرفدار شده و مدیرمحصول نقش کلیدی در بین اونهارو بازی می‌کنه؛ او مسئولیت موفقیت در تمام چرخه عمر محصول رو داره؛ واژه مدیریت نه به خاطر ذات مدیریت افراد بلکه بخاطر مسئولیتی که رو دوش مدیرمحصول هست گذاشته شده.
در دنیای تکنولوژی مدیر محصول نقش پررنگی برای تولید محصولی متناسب با بازار داره، او مسئول استراتژی، نقشه راه و تعریف ویژگی برای محصول است. همچنین میتونه شامل مسئولیت های بازاریابی، مارکتینگ محصول و پیش بینی و سود و زیان (P&L) باشه.
تعریف مدیر محصول در هر سازمانی متناسب به اون تعریف میشه و با توجه به نو بودن این نقش قرائت‌های مختلف و تفاسیر مختلفی ارائه میشه، ولی بطور خلاصه مدیر محصول کسی هست که سعی می‌کنه محصولی بسازه که کاربر دوس داشته باشه و این دوست‌داشتن محصول باعث بشه سازمان هم سود کنه.
مهم‌ترین فعالیتهای مدیرمحصول از استراتژیک تا تاکتیکی و شامل موارد زیر است:
مسئولیت‌های مدیر محصول چیست؟
همانطور که گفتیم اسم مدیرمحصول و همراه شدن کلمه مدیر در کنار محصول بیشتر به خاطر بار مسئولیت در لول مدیران دارن اینجوری نامیده میشه، این مسئولیت‌ها چیا هستن عموما؟
برخی از مسئولیت‌های اصلی مدیرمحصول هست که تو اکثر نقش‌های اونا مشترک دیده میشه، بیشتر اوقات مدیرمحصول مسئول درک نیازهای مشتری، تعریف و اولویت‌بندی ویژگی‌ها و سپس همکاری و تعامل با تیم فنی و برنامه‌نویسان برای ساخت اونها هست. تعریف استراتژی و تعیین نقشه‌راه (تو شروع کار) توسط مدیرمحصول انجام میشه، اغلب ارائه محصول به بازار هم به عنوان کار بیرونی مدیرمحصول هست.
مدیریت محصول میتونه شامل مسئولیت‌های بازاریابی محصول مثل برندینگ و تبلیغات، ارتباط با مشتری، راه‌اندازی محصولات جدید، روابط عمومی و رویداد‌ها هم بشه که با توجه به محصول گاها توسط یه نفر، دونفر یا گروهی از مدیران محصول که با هم از نزدیک در تعامل و همکاری هستند انجام میشه.
مسئولیت‌ها و کارهای مربوط به استراتژی و تعریف محصول:
مسئولیت‌ها و کارهای مربوط به بازاریابی محصول و ورود به بازار:
نقش مدیرمحصول چیست؟
همانطوری که گفتم مدیران محصول وظیفه هدایت و موفقیت یک محصول و همچنین هدایت تیم فنی و بهبود اون رو برعهده دارند. مدیرمحصول نقش مهم سازمانی (به خصوص در شرکت‌های فناوری) هستش که استراتژی، نقشه راه و ویژگی‌های یک محصول رو ایجاد می‌کنه؛ حتی با توجه فرهنگ و ساختار سازمانی وظایف مدیرمحصول میتونه شامل مسئولیت‌های بازاریابی، پیش‌بینی سود و زیان هم باشه.
مدیران محصول برای کمک به رهبری سازمان و تصمیم‌گیری، استراتژی محصول رو ارائه می‌کنند. اونها غالبا شرایط بازار و رقابت رو تجزیه و تحلیل می‌کنند، چشم‌انداز محصول رو تعریف و تفکیک می‌کنند و براساس تقاضای مشتری و بازار ارزش منحصر به فردی رو ارائه میدن. همچنین فعالیتهای بسیاری از استراتژیک تاکتیکی گرفته تا تعامل و رهبری برای تیم‌های فنی، و بازاریابی، فروش و پشتیبانی رو شامل میشه.
مدیرمحصول وظیفه تنظیم چشم‌انداز و استراتژی محصول رو داره، وظیفه اونها اینه که به وضوح ارزش تجاری رو برای تیم محصول بیان کنه تا هدف اصلی محصول یا عرضه محصول جدید رو درک کنند. مدیرمحصول بهترین کسی است که میتونه دلیل، زمان و "چرایی" محصول مورد نظر رو به ذینفعانش ارائه کنه و با همکاری تیم‌های فنی نحوه "چگونگی" رسیدن به هدف را تعریف کنند.
مدیران محصول باید آنچه که تیمشان تحویل میده و زمان‌بندی اجرای اون رو برنامه‌ریزی کنند؛ معمولا مدیرمحصول وظیفه تعیین فرآیند انتشار و هماهنگی کلیه فعالیتهای مورد نیاز برای ورود محصول به بازار رو داره، این شامل پر کردن شکاف‌های عملکردی موجود در شرکت و تراز کردن همه تیم‌های درگیر از جمله بازاریابی، فروش و پشتیبانی مشتری میشه.
همه شرکت‌ها ایده‌های بهتری رو میخوان اما معمولا مدیریت و اولویت‌بندی اونا خیلی سخته، مدیران محصولات صاحب فرآیند خلق ایده، اصلاح و تولید ایده‌های جدید هستن؛ اونها هستن که تعیین میکنن کدوم ایده‌ها تبدیل به ویژگی یا فیچر بشن تا استراتژی محصول رو به جلو حرکت بدن؛ این ینی باید ایده‌هایی رو انتخاب کنن که محصول رو به اهداف کلیدی برسونه، برای این کار اونا سعی میکنن که بصورت مداوم نظرات و بازخورد‌های و درخواست ذینفعان رو جمع کرده تا بتونن تو فرآیند برنامه‌ریزی محصولات دخیل کنند و بعد از اون مدیران محصول اون ایده‌ها رو با به مشتریان، شرکا و اعضای تیم داخلی ارائه میدن
مدیرمحصولات با رده‌بندی و اولویت‌بندی ویژگی‌ها برای اهداف و ابتکارات استراتژیک همواره تلاش می‌کنند تا بهترین خروجی رو برای مشتریان فراهم کنند و این خودش مستلزم اتخاذ تصمیمات دشواری هستش که ویژگی‌های جدید به مشتریان و تجارت ارائه میده. مدیرمحصول همچنین وظیفه تعیین الزامات و باید‌های مربوط به هر ویژگی و تجربه کاربر مورد نظر رو برعهده داره؛ معمولا مدیران محصول با تیم فنی همکاری و تعامل نزدیکی دارن تا مطمئن بشن که تیم‌ها تمام اطلاعات مورد نیاز خودشون برای ارائه محصول کامل به بازار رو دارن.
محصولات موفق وقتی ساخته میشن و مورد قبول مشتری قرار می‌گیرن که که گروهی از اعضای تیم متعهد، متمرکز و پرشور موقعیت‌های خودشون رو به بهترین شکل ممکن انجام بدن. این موضوع با یه مدیرمحصول قوی شروع میشه که احساس مسئولیت عمیق درمورد نقش خودش مدیریت اون چیزایی که بالا تعریف شده احساس کنه. وقتی اینها درست انجام بشه، مدیران محصول بهترین کار رو روی زمین دارن.
ممنون که از توجه‌تون به این یادداشت، شما هم اگه تجربه مشابهی در این زمینه دارید میتونید بامن به اشتراک بذارید. مهدی صالح‌زاده
