تایپوخط
تایپوخط
خواندن ۴ دقیقه·۶ سال پیش

کجا از فونت سریف استفاده کنیم؟ کجا از سن‌سریف؟ (بخش دوم- در دیزاین ریسپانسیو یا واکنش‌گرا)

این مطلب را می توانید در وبسایت تایپوخط نیز در این لینک بخوانید:
اگر به حوزه‌هایی مانند فونت فارسی، تایپوگرافی، خط و خوشنویسی، دیزاین و طراحی گرافیک علاقه‌مند هستید می‌توانید تایپوخط را در توئیتر، اینستاگرام، تلگرام و فیسبوک دنبال کنید.
نویسنده: ایلِنه استرایزوِر
مترجم: رامین پهلوان حسینی


در دنیای امروز، سال‌هاست که حروف صرفاً در نسخه‌های چاپ‌شده خوانده نمی‌شوند، بلکه در انبوهی از دستگاه‌های دارای صفحه نمایش از جمله کامپیوترها، تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها و کتاب‌خوان‌های الکترونیکی حضور دارند. محتوا به انتخاب مخاطب در گستره [وسیعی] از رسانه‌ها دیده می‌شود. مردم از وبسایت‌ها در تبلت و گوشی‌های هوشمندشان بازدید می‌کنند و کتاب‌های الکترونیکی را هم در کامپیوتر و هم در دستگاه‌های موبایلشان می‌خوانند. این مجموعه [متنوع] از روش‌های انتشار، به پیچیدگی‌های کار دیزاینر یک بُعد [جدید] اضافه می‌کند.

تصویر ۱: تایپ‌فیس «مالابار ایتکست» (Malabar eText) به کار رفته در کتابخوان «نوک» برند بارنز اند نوبل
تصویر ۱: تایپ‌فیس «مالابار ایتکست» (Malabar eText) به کار رفته در کتابخوان «نوک» برند بارنز اند نوبل


دیزاین شما باید پاسخگوی محیط مشاهده هر کاربر باشد. شما نمی‌توانید تعیین کنید که یک کاربر چگونه و از کجا به آنچه دیزاین کرده‌اید دسترسی پیدا کند، ولی باید حداکثر تلاشتان را بکنید تا یکپارچگی آن حفظ شود. به عبارتی وقتی شما دیزاین می‌کنید باید پیش دستی کنید تا بهترین «تجربه تایپوگرافیک» را در دستگاه‌های مختلف خلق کنید. وب‌فونت‌هایی که به صورت پویا [بر روی دستگاه کاربر] دانلود می‌شوند (فونت‌های دینامیک)، می‌توانند این اطمینان را به شما بدهند که متن شما از یک دستگاه به دستگاه دیگر به درستی منتقل می‌شود. علاوه بر این، خیلی از این وب‌فونت‌ها به طور اختصاصی برای عملکرد بهینه در محیط‌های دیجیتال دیزاین و/ یا برای این محیط‌ها سازگار شده‌اند.

یکی دیگر از گزینه‌ها هنگام دیزاین متن با سایز کوچک بر روی رسانه‌هایی با رزولوشن بالا از جمله کتاب‌خوان‌ها و دستگاه‌های موبایل، فونت‌های «ایتکست» (e-Text) هستند. این فونت‌ها با عملکرد بالایشان طوری دیزاین شده‌اند تا وضوح، دقتِ [شکل حروف] و خوانایی کلی آن‌ها در اندازه‌های کوچک و برروی صفحات نمایش حفظ شود.

تصویر ۲: تایپ‌فیس «باسکرویل» (Baskerville) که در اصل برای چاپ دیزاین شده بوده است (سطر بالا) برای صفحات نمایش با رزولوشن بالا سازگار شده است (سطر پایین). فونتی که به دست آمده است (باسکرویل ایتکست- Baskerville eText) شامل تغییراتی در ارتفاق ایکس، وزن، کنتراست ضخامت استروک ها و فاصله گذاری می شود.
تصویر ۲: تایپ‌فیس «باسکرویل» (Baskerville) که در اصل برای چاپ دیزاین شده بوده است (سطر بالا) برای صفحات نمایش با رزولوشن بالا سازگار شده است (سطر پایین). فونتی که به دست آمده است (باسکرویل ایتکست- Baskerville eText) شامل تغییراتی در ارتفاق ایکس، وزن، کنتراست ضخامت استروک ها و فاصله گذاری می شود.


حال با توجه به اینکه خوانایی [حروف] و قابل خواندن بودن بودن محتوا در جلب توجه و درگیر کردن خواننده نقش کلیدی ایفا می‌کند، چه نوع تایپ‌فیسی گزینه بهتری است؟ سریف یا سن‌سریف؟ هرچند تایپ‌فیس‌های سن‌سریف در گذشته «تنها انتخاب» برای متن‌های فضای وب بوده‌اند، این موضوع دیگر یک اصل قطعی نیست. رزولوشن بالای بسیاری از رسانه‌های دیجیتال امروز، و همچنین تکنولوژی پیشرفته فونت، باعث شده است وضوح و خوانایی فونت‌ها بر روی رسانه‌های دارای صفحه نمایش افزایش یابد.

بنابراین هنگام انتخاب یک فونت برای استفاده برروی صفحه نمایش چه [مواردی] را باید در نظر گرفت؟ در یک کلمه: قابل خواندن بودن (Readability) و همچنین اقتضائات برند، مسائل زیبایی‌شناختی و لحن. اینکه فونت سریف باشد یا سن سریف، به ویژه وقتی که فونت به صورت اختصاصی برای رسانه‌های دارای صفحه نمایش دیزاین و بهینه‌سازی شده است، یک انتخاب درازمدت است. [بنابراین لازم است] قبل از آنکه انتخاب‌هایتان را محدود کنید، با در نظر گرفتن مخاطب، رسانه و اندازه‌ای که در اکثر مواقع متن با آن نمایش داده خواهد شد، تحقیقات‌تان را انجام دهید و انتخاب‌هایتان را در مراحل اولیه فرآیند دیزاین، بر روی هر بستر و دستگاه ممکن آزمایش کنید.

تصویر ۳: فونت های ایتکست امروزی می‌توانند با روش‌های انتشار متعددی منطبق شوند [و این امر] باعث می‌شود که هم فونت‌های سریف و هم فونت‌های سن‌سریف انتخاب‌های قابل اتکا برای متن باشند. تصاویر فوق (به ترتیب از بالا به پایین) تایپ‌فیس‌های «نئو هلوتیکا ایتکست» (Neue Helvetica® eText)، «آماسیس ایتکست» (Amasis™ eText) و «پالاتینو ایتکست» (Palatino® eText) هستند.
تصویر ۳: فونت های ایتکست امروزی می‌توانند با روش‌های انتشار متعددی منطبق شوند [و این امر] باعث می‌شود که هم فونت‌های سریف و هم فونت‌های سن‌سریف انتخاب‌های قابل اتکا برای متن باشند. تصاویر فوق (به ترتیب از بالا به پایین) تایپ‌فیس‌های «نئو هلوتیکا ایتکست» (Neue Helvetica® eText)، «آماسیس ایتکست» (Amasis™ eText) و «پالاتینو ایتکست» (Palatino® eText) هستند.



البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که حتی اگر بهترین تایپ‌فیس و اندازه تایپ را انتخاب کنید، اکثر کامپیوترها و بعضی از دستگاه‌ها[ی موبایل] به کاربر این امکان را می‌دهند که تنظیمات شما را لغو کند. با این وجود، هنوز هم این وظیفه دیزاینر است که برای مخاطب لذت‌بخش‌ترین تجربه خواندن را که در محیطِ دیجتالِ همواره در حال توسعۀ امروز امکان‌پذیر است، ایجاد کند.


درباره نویسنده

ایلِنه استرایزوِر (Ilene Strizver) بنیان‌گذار تایپ استودیو، مشاور، دیزاینر و نویسنده حوزه تایپوگرافی است که در همه جنبه‌های ارتباطات تایپوگرافیک تخصص دارد. او کارگاه‌های گورمِت تایپوگرافی (Gourmet Typography) را به صورت بین‌المللی برگزار کرده است. او هم چنین نویسنده کتاب «قواعد تایپ» است:

, ۴th edition, published by Wiley & Sons, IncType Rules! The designer's guide to professional typography




منبع

وبسایت فونتس دات کام

فونتسریفسان سریفتایپتایپوگرافی
تایپوخط وبسایتی است برای نشر دانش و فعالیت عملی کاربردی در حوزه فونت، تایپوگرافی، خط و خوشنویسی فارسی، با نیم‌نگاهی به مسائل کلی دیزاین و طراحی گرافیک. آدرس وبسایت: typokhat.com
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید