این لیل، این شب، این پرده سیاه رمزآلود، جمال و شکوهش ز کجاست؟ جاذبه‌اش به چیست؟ به کدامین جلوه، به کدامین صفت؟ سِر نهفته شب چیست که خداوند به پیامبرش می‌فرماید: 《يَاأَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ، قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا》"ای جامه به خود پیچیده! شب را جز اندکی به‌پا‌خیز"(۱). مگر لیل چه چیزی را داراست؟ آبرو و اعتبارش از چیست که به وقت حضورش، خداوند " گفتاری سنگین بر پیامبرش القا کند"؟( إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا)(۲). شب چه قدرت پنهانی دارد که تاب تحمل گفتار ثقیل وحی را دارد و حتی بار سنگین نزول قرآن را نیز می‌تواند تحمل کند؟ چرا "عبادت، گفتار و کلمه به وقت شب استوار‌تر و ماندگار‌تر است"؟(إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِيلًا)(۳).حتی قدر و سرنوشت نیز در حضور شب تعیین و امضا می‌شود.
چگونه روز و خورشید به شب حسادت نمی‌ورزند؟ شب به دستور پرودگارش خورشید را به پایین می‌کشاند و خود به خورشید اذن ورود و طلوع مجدّد می‌دهد. به راستی راز این پرده سیاهِ آراسته به چراغ‌ها چیست؟(وَلَقَدْ زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ...)(۴)
غرق شدن در شب، اوج بیداری و روشنایی است. بدون ادراک شب و تاریکی‌اش، درک روز و روشنایی‌اش، محال است. مسیر ورود به سفیدی از سیاهی است و روشنایی نور از تاریکی ظلمات می‌گذرد(...يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ...)(۵)
خیلی اوقات حتی بوم سیاهِ نقاشی شب از آسمانِ آبی روز جاذبه و حسنش بیشتر است. شاید این حسن و جمال از رمزآلود بودنش است. خداوند هم نزول وحی پر رمز و رازش را به شب موکول می‌کند. پشت هر ستاره نیز داستانی اسرارآمیز نهفته شده است. به راستی ز سیاهی رنگی بالاتر نیست. سیاهی شاه رنگ‌هاست.
شب خلوتگاه پروردگار با عباد المخلصین می‌باشد. میدان عاشقی در شب در اعلی‌ترین حد نمایش می‌شود. حتی من روسیاه نیز با شب عجین‌تر هستم و از روز بهتر با آن آمیخته می‌شوم. روی سیاهم در شب دیگر هویدا نیست. دیگر چیزی مزاحم کننده وجود ندارد. به وقت نیمه شب، جهان غرق در سکوت و تاریکی می‌شود. به راستی سکوت، رساترین اصوات و تاریکی، شفاف‌ترین تصاویر است.
مقدمه پرواز در آسمان روشن، فهم و تعمیق در شب است. هر که شب را شناخت، شناخت نور برایش میسّر می‌شود. خوش به حال به شب زنده داران مخلص و واقعی که کمال انقطاع از غیر را مهیّا کرده‌اند و فقط بر رب اللّیل دل بسته‌اند( وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا)(۶)
سلام بر شهر القیام، سلام بر ماه شب زنده‌داری
سلام بر شهر الصّیام
سلام بر شهر الرّمضان
شب دوم رمضان ۱۴۴۲
۲۵ فروردین ۱۴۰۰
پی‌نوشت:
