شش کلاه تفکر یک تکنیک قدرتمند برای تصمیم گیری است که شامل دیدگاه های مختلف می شود، این روش به شما اجازه می دهد تا ایده هایتان را از 6 جهت مختلف ارزیابی کنید، یعنی وقتی ایده ای دارید هر بار یک کلاه بر سر خود بگذارید، شخصیت آن کلاه را تصور کنید و از دید او به ایده خود نگاه کنید و ایده خود را بررسی کنید.
هر کلاه نقش متفاوتی دارد و یک موضوع را از زوایای خاص خود بررسی می کند، هر کلاه رنگ متفاوتی دارد که نشان دهنده یک طرز فکر خاص است.
کلاه آبی :
کلاه آبی بر کنترل یک فرآیند متمرکز است، شما این کلاه را هنگام رهبری یک جلسه تیمی یا برگزاری یک رویداد بر سر می گذارید، شما مسئول کنترل پروسه و تسهیل گر آن هستید. کلاه آبی ها از خود سوالاتی می پرسند.
ما با چه مشکلاتی روبرو هستیم؟
نتیجه مطلوب چیست؟
حل این مشکل چه دستاوردی خواهد داشت؟
موثرترین روش رسیدگی چیست؟
کلاه آبی فرآیند تفکر را در طول جلسات گروهی مدیریت می کند و به هماهنگی بیشتر بین الگوهای فکری سایر کلاه ها می پردازد. آنها پس از تعریف مشکل، جریان، پذیرش و اجرای ایده ها را توسط
تنظیم یک دستور کار
تعریف فرآیندها واهدافی که فرآیند تفکر را به جلو می برد
جمع آوری تمام ایده ها، نظرات و اطلاعات ارائه شده توسط سایر کلاه های متفکر
و ساخت یک برنامه عملیاتی برای حل مشکل می پردازد.
کلاه سفید:
متفکران کلاه سفید بر داده های موجود و واقعیت تمرکز دارند، این شامل داده هایی مثل آمار و ارقام است، آنها همه چیز را برای تجزیه تحلیل روندهای گذشته و یادگیری از آنها استفاده می کنند، آنها از خود می پرسند:
در حال حاضر چه اطلاعاتی در دسترس است؟
چه چیزی نیاز داریم و کمبود چه چیزی حس می شود؟
چگونه می خواهیم اطلاعات مورد نیاز یا گمشده را به دست بیاوریم؟
دقت کنید وقتی کلاه سفید بر سر دارید، در حالت ایده آفرینی نیستید، اگرچه میتوانید ایده هایی که دیگران پیشنهاد می کنند گزارش دهید.
کلاه زرد:
حضور کلاه زردا لذت بخش است زیرا آنها همیشه خوش بین هستند، آنها فواید یک تصمیم را سریع می بینند و وقتی همه چیز تیره و تار است و تسلیم شدن جز گزینه های موجود است، آنها شما را وادار به ادامه می کنند، آنها اغلب از خود می پرسند:
بهترین راه برای نزدیک شدن به این موضوع چیست؟
چه نتایج مثبتی می تواند به همراه داشته باشد؟
چگونه می توانیم آن را عملی کنیم؟
مزایا بلند مدت آن چیست؟
کلاه زردها خوش بینی لازم را برای ادامه راه فراهم می کنند.و معتقد اند هیچ ایده ای آنقدر دور از ذهن نیست که شایستگی مثبت اندیشی را نداشته باشد.
کلاه قرمز:
متفکران کلاه قرمزی همه به صورت شهودی و احساسی به قضیه نگاه می کنندريال آنها سوالاتی از خود می پرسند:
این چه احساسی به من می دهد؟
این چه احساسی در افراد دیگر ایجاد می کند؟
تصور من در مورد این چیست؟
آنها فقط باید مواظب باشند که تعصبات از پیش تعیین شده نظرات آنها را هدایت نکند، احساسات متفکر کلاه قرمزی می تواند راه حل هایی را آشکار کند که یک رویکرد کاملا منطقی هرگز آن را کشف نمی کرد.
کلاه سیاه:
همانطور که از نام آنها پیداست، با رویکرد نقادانه به تصمیم نگاه می کنند، آنها محتاط هستند و به دنبال دلایلی میگردند که چرا ممکن است چیزی کار نکند و از خود می پرسند:
آیا این واقعا کار می کند؟
چگونه احتمال شکست وجود دارد؟
چگونه می توانیم این را از نظر مالی توجیه کنیم؟
در حالی که به نظر نمی رسد این فرد الهام بخش باشد، اما آنها ممکن است پروژه شما را نجات دهند، زیرا نقاط ضعفی را شناسایی می کنند که باید زودتر کشف می شد.
کلاه سبز:
کلاه سبزها در ابداع راه حل های خلاقانه برای یک مشکل عالی هستند. آنها برای یافتن راه حل از چارچوب خارج می شوند و از شکستن قوانین و سنت ها نمی ترسند، آنها از خود می پرسند:
آیا می توانیم این کار را به روش دیگری انجام دهیم؟
چگونه می توانم خارج از چارچوب در مورد این موضوع فکر کنم؟
چگونه می توانم دیدگاه منحصر به فردی داشته باشم؟
نتیجه گیری:
پس کلاه آبی جلسه را آغاز و هدایت می کند تا اطمینان حاصل شود که همه در مسیر خود باقی می مانند
هر کلاه یکی یکی انتخاب می شود و تیم فقط از منظر آن کلاه مشکل را بررسی می کند. به طور مثال زمانی که تفکر کلاه سبز اتفاقا می افتد، کلاه آبی اطمینان حاصل می کند که هیچ دیدگاه منفی (کلاه سیاه) یا احساسی (کلاه قرمز) وارد نشود.
از نظر توالی کلاه، همیشه به هدفی که می خواهیم برسیم بستگی دارد و همیشه از هر کلاهی استفاده نمی کنیم.
به طور مثال زمای که در حال طوفان فکری برای عرضه محصول هستیم (brain storm) معمولا رویکرد زیر را پیش می گیریم:
آبی : برای تعریف هدف جلسه و شروع آن
سبز: برای الهام بخشیدن به خلاقیت مورد نیاز برای فکر کردن به روشی جدید
قرمز: برای در نظر گرفتن اینکه چه احساساتی الهام بخش خواهند بود
سخن آخر:
روش شش کلاه تفکر به تیم ها این امکان را می دهد که عمیقا راجع به مشکلات فکر کنند، به خاطر داشته باشید این نوع تفکرات مربوط به نو آوری و اکتشاف هستند نه منیت و نظرات فردی.
