دو عبارت "اقتصاد زیستی" و "اقتصاد زیست‌بنیان" در سال‌های اخیر به‌طور گسترده‌ای در ادبیات اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته و راجع به آنها بحث شده است. تعریف عبارت اقتصاد زیستی از نظر سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) تبدیل علوم زیستی به محصولات "جدید، بهبودیافته، رقابت‌پذیر و سازگار با محیط‌زیست" است و در آن بر توانایی نوآوری در تبدیل و استفاده موثر از منابع زیستی تاکید شده است. می‌توان گفت اقتصاد زیستی بر روش‌های تغییر و تبدیل مواد خام زیستی به محصولات با ارزش متمرکز است. اقتصاد زیستی می‌تواند همه فرآیندها و خدمات صنعتی از قبیل توسعه و تولید داروهای زیستی، مواد غذایی با ارزش بالا، مواد شیمیایی با پایه زیستی، لوازم آرایشی و بهداشتی، پلاستیک‌های زیستی و مواد کامپوزیت، خدمات معدن کاوی و استخراج، خدمات زیست‌محیطی همچون حذف آلاینده‌ها و تصفیه پسماندها و... را در بر گیرد. در سال‌های اخیر تامین غذای سالم و کافی، سلامت و بهداشت، مقابله با تغییرات نامطلوب آب و هوایی، حفظ تنوع زیستی و استقلال و امنیت انرژی اهمیت فعالیت‌های زیست فناورانه و سهم اقتصاد زیستی در اقتصاد کل کشورها را افزایش داده است. در ایران متاسفانه تاکنون توجه جدی به این بستر توسعه ای نشده است.
حسین واثقی دودران، از فناوران جوان استان و مدیرعامل شرکت کیان زیست یاخته ایرانیان که از سال 94 در حوزه اقتصاد زیستی فعالیت دارند در گفتگو با خبرگزاری فارس در اردبیل اظهار کرد:
اقتصاد زیستی را می‌توان نوآوری در استفاده موثر و تبدیل منابع زیستی به محصولات و خدمات نوین زیستی دانست. در کشور ما سیاست‌های کلی در زمینه توسعه همه ابعاد اقتصاد زیستی در حوزه‌های کشاورزی، انرژی، صنعت، سلامت و محیط‌زیست در سال 1383 با تدوین سند توسعه زیست فناوری و در سال 1390 با تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری بوده است.
دکتر واثقی با اشاره به سیاست گذاری های اقتصاد زیستی در اروپا ضمن اشاره به برنامه های چند کشور پیشرو اقتصاد زیستی گفت:
بر اساس برآوردهای شورای اقتصاد زیستی اروپا در حال حاضر گردش مالی این حوزه سالانه 1/7 میلیارد یورو است و از طرفی منجر به اشتغال حدود 22 میلیون نفر در سطح اروپا شده است. در آلمان از هر 10 شغل، یک شغل مربوط به کشاورزی و صنایع غذایی است. حدود 17 درصد از زمین های قابل کشت آلمان مربوط به اقتصاد زیستی است. همچنین مواد غذایی ارگانیک آلمان، بزرگترین بازار در اروپا با 5/8 میلیارد یورو گردش مالی در سال را داراست. آلمان با بیش از 500 شرکت بیوتکنولوژی، از چشم انداز اشتغال در حال رشد در میان شرکای اروپایی خود برخوردار است و حدود 30 هزار کارگر ماهر در حال حاضر در بخش بیوتکنولوژی تجاری آلمان مشغول به کار هستند.
وی افزود:
اتحادیه‌ی اروپا برای پیشبرد اقتصاد زیستی، پروژه‌ی (DataBio) داده‌های مشتق شده از اقتصاد زیستی را ارائه کرده است. این پروژه بر روی تولید مواد خام از بخش‌های کشاورزی، جنگل‌داری و ماهی‌گیری متمرکز شده است. در سال 2011 دولت سوئد به سفارش مرکز تحقیقاتی فورماس و آژانس انرژی سوئد یک استراتژی ملی برای نسل های آینده مبتنی بر اقتصاد زیستی و توسعه پایدار ایجاد کرد و در این راستا همکاری بین ذینفعان در حوزه اقتصاد زیستی در خارج و داخل سوئد ایجاد شد. سوئد در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر، پیش شرط های تسهیل کننده حرکت به سمت اقتصاد زیستی را دارا می باشد.
واثقی در ادامه برنامه های آینده نگری اروپا در این حوزه گفت:
اتحادیه اروپا در سال 2013 در پروژه اي با عنوانBIO-TIC مجموعه اي سه گانه از نقشه راه ها را منتشر کرده که دربرگیرنده نقشه راه بازار، نقشه راه فناوري و نقشه راه غیر فناورانه است. در نقشه راه بازار، 5 مورد کسب وکار زیست فناوري صنعتی در اروپا و پیش بینی بازار تا سال 2030 انجام گرفته و چشم اندازي از بازار بالقوه ارائه شده است. نقشه راه فناوري، با هدف ارایه اولویت هاي تحقیق و توسعه و شناسایی نیازهاي تحقیقاتی و موانع موجود در حوزه زیست فناوری این منطقه تدوین گردیده و نقشه راه غیر فناورانه نیز با هدف شناسایی مقررات و موانع غیر فناورانه در جهت انجام نوآوري هاي و موانع ورود به بازار این حوزه، توسعه داده شده است.پروژه دیگر OPEN BIO می باشد که بیشتر بر جنبه بازاریابی محصولات زیستی تمرکز دارد. در امریکا نیز پروژه BIO-PREFERRED از پروژه های پیشرو در اقتصاد زیستی می باشد.
