سیستم سریع یا اتوماتیک بر اساس تکرار و یه سری عادات قبلی هست که به شکل الگو در اومده.(شرط بقا) مثلا یک راننده زمانی که داره رانندگی میکنه دیگه مثل روز اول مرحله به مرحله رو فکر نمیکنه که باید چیکار کنه و فقط به خاطر تکرار و عادت اونو ناخوداگاه انجام میده. در این شرایط فرد در سیستم سریع ذهن خودش هست.
سیستم کند سیستمی هست که بر اساس عادات و الگو نیست و مرحله به مرحله رو تحلیل میکنه، سعی بر جمع اوری اطلاعات داره و روی هر چیزی فکر میکنه. مثلا زمانی که کتاب میخونیم فکر میکنم به چیزی که داریم میخونیم و سریع نتیجه نمیگیریم. در این شرایط فرد در سیستم کند ذهن خودش هست.
ما به هر دوی این سیستم نیاز داریم، سیستم کند، سیستم سریع رو کنترل میکنه به این معنا که یک باور یک میل یا هر چیزی که دوست داریم رو سیستم کند میگیره، یا سرکوبش میکنه، یا اصلاحش میکنه و یا در بیشتر موارد اون رو میپذیره. مثلا یک مسلمان در یک نقطه از زندگیش خدارو وارد سیستم کند میکنه، در اینجا یا با خودش میگه وای این چه سوالیه چرا اصن شک کردم ، یا تحلیل میکنه و اگر اشتباه کنه اصلاحش میکنه و یا در اکثر موارد بر اساس یه سری سوگیری شناختی و امیالی اون باور رو برای خودش موجه میکنه و میپذیره.
سیستم سریع همون پیشفرض مغز ما هست و همه چیز رو ساده میکنه و آسون ترین چیزی که به نفع ما هست رو میپذیره، ابهام،پیچیدگی و ناشناخته در این سیستم وجود نداره. اما سیستم کند درست نقطه مقابل سیستم سریع هست، اطلاعات و تحلیل اطلاعات بدون نتیجه گیری سریع اساس کار این سیستم هست و با استدلال و شواهد سروکار داره.
همونطور که گفتم هر دوی این سیستم ها لازم هستند چرا که مغز ما یک ماشین نیست که دائما تحلیلگر باشه و همیشه به اطلاعات توجه کنه و سریع نتیجه نگیره چون خسته میشه. مثلا شب داریم برمیگردیم خونه یک شخصی رو میبینیم که ظاهرش به خلافکارا میخوره اما مطمئن نیستیم خلافکاره اینجا اگر روی سیستم کند باشیم هیچ نتیجه ای نمیگیریم و منتظریم بیاد جلو و بیشتر اطلاعات کسب کنیم تا مطمئن بشیم، شخص میاد جلو و مارو میکشه !
به همین دلیل بعضی مواقع برای بقای خودمون هم که شده لازم هست که روی سیستم سریع باشیم و بدون تحلیل زیاد و براساس پیشفرض های ذهنمون پیشبینی کنیم تا کشته نشیم.
اما در تصمیم گیری های مهم مثل ازدواج، عوض کردن شغل و.. بهتره که روی سیستم کند باشیم. چرا که تصمیم گیری سریع بر اساس پیشفرض ها، احساسات اون لحظه و کلیشه ها باعث میشه احتمال خطا در تصمیم بالا بره. یکی از دلایل اینکه یک جامعه پیشرفت نمیکنه اینه که همیشه بر اساس کلیشه ها و باور های پیشین تصمیم میگیره و اطلاعات جدید یا هر آن چیزی که بر خلاف باور های پیشین باشه رو بر نمیتابه.
زمانی ذهن ما وارد سیستم کند میشه که یک مثال و شواهد نقض ببینه مثلا اکبر میره خونه میبینه برق نیست، یا میبینه ماشینش خراب شده در اینجا ذهنش میره روی سیستم کند و میگه که الان باید چیکار کنم و سعی میکنه اطلاعات جدید کسب کنه که مشکلو حل کنه. همونطور که گفتم اگر دائما روی سیستم کند باشیم ذهنمون خسته میشه و وقتی خسته بشه میره روی سیستم سریع و اگر چنین فرایندی مداوم باشه ذهن عادت میکنه در برابر چالش ها و ناشناخته بره روی سیستم سریع.
در اخر باید بگم که سیستم سریع کاری به کمیت و آمار نداره و بر اساس تجربه شخصیه اما سیستم کند اهمیت زیادی روی کمیت داره و تجربه شخصی براش کافی نیست در نتیجه تفکر علمی و فلسفی در سیستم کند هست و دینداری و خداباوری در سیستم سریع.
