سینمای مستند که از پیدایش تا به امروز هدف خود را روایت حقیقت معرفی نموده است، همواره تلاش کرده تا با بهره برداری از ظرفیت های ایجاد شده توسط فناوری های جدید، روایتی خلاقانه، اثربخش و جذاب از حقیقت را به مخاطبان ارائه دهد و در این مسیر به پیشرفت قابل توجه ای نیز رسیده است.
البته در این راه موانعی نظیر تحریف، دستکاری یا برجسته سازی تعمدی برخی از حقایق و حتی وانمایی به معنی نمایش آنچه که حقیقت ندارد، وجود داشته و خواهد داشت که سینمای مستند حقیقت گو را از رسالت خود دور کرده و خواهد نمود.
از سوی دیگر، این موانع تبدیل به تکنیک هایی شده است که مسئولان شرکت های بزرگ رسانه ای را یاری می نماید تا متناسب با چارچوب فکری خود، حقایق جهان را روایت کنند. تکنیک هایی که با رشد فناوری در دنیای امروز با ظرافت خاصی اجرایی شده و تشخیص حقایق را برای مخاطبان سخت تر از قبل کرده است.
درست است که این فرض طرفداران زیادی را دارد، اما نباید وجود تجهیزات فناورانه تولید محتوا که در اختیار گروه های مستقل رسانه ای قرار گرفته است و دموکراتیزه شدن رسانه ها که نتیجه گسترش شبکه های اجتماعی در جهان امروز است را در تولید فیلم ها و یا بهتر بگوییم محتوای مستند حقیقت گو نادیده گرفت.
با این دو رویکرد میتوان به آینده نزدیک فناوری ها یعنی ظهور متاورس و تأثیر آن بر تحول فناوری های رسانه ای نیز نگریست و نقش آنها را بر ادامه حیات سینمای مستند بررسی نمود. نخست نگاهی است که فناوری های مرتبط با متاورس را ابزاری مناسب و دقیق برای تحریف تاریخ، دستکاری تصاویر و وانمایی قلمداد می نماید و آن را در خدمت مسئولان شرکت های بزرگ رسانه ای برای ترویج افکارشان می داند.
اما ازمنظر دیگر متاورس ظرفیت های ارزشمندی نظیر خلق تصاویر سه بعدی، بازسازی شگفت آور وقایع و زنده سازی شخصیتهای بزرگ تاریخ با استفاده از هوش مصنوعی را برای روایت زیبایی شناسانه حقیقت در اختیار تولیدکنندگان مستقل محتوای مستند قرار می دهد و در افزایش اثربخشی این محتوا بر مخاطبان به ویژه مخاطبان نوگرا، نقش به سزایی را ایفا میکند.
بنابراین این چگونگی بهره برداری از فناوری های مرتبط با متاورس در سینمای مستند بوده که از اهمیت بالایی برخوردار است و سینمای مستند نه تنها می تواند با ظهور این فناوری به حیات حقیقت گو خود ادامه دهد بلکه این امکان را دارد تا جلوههای جدیدی از خود به وسیله بازطراحی قالب های مرسوم در سینمای مستند، به نمایش بگذارد که برای ایجاد و اجرایی شدن این ایده ها، هم اندیشی میان پژوهشگران هنر، رسانه و فناوری لازم و ضروری است.
