تا همین چندی پیش شهرستان باک ژیانگ ویتنام یکی از فقیرترین ناحیه های کشور بود که بخاطر برنج و مرغش شناخته می شد. اما این, پیش از آن بود که زنجیره جهانی تامین قطعات تکنولوژیکی به آنجا بیاید.
اکنون مقامات این ناحیه روستایی در شمال هانووی، میزبان نمایندگانی از اپل و صنایع ابزار دقیق هون های هستند. افزایش سرمایه گذاری بیگانه، در هر سال نزدیک به دو برابر می شود، حتی در میانه ی همه گیری کرونا، این شهرستان پیش بینی می کند که ارزش صادرات امسال آن به یازده میلیارد دلار برسد یعنی جهشی ده برابری در شش سال.
مردم موتور گازی های پرسروصدا و کهنه خود را با موتورهای هوندا عوض کرده اند. برخی نیز اتومبیل های تویوتا و مرسدس بنز در جاده های تازه آسفالت شده می رانند.
"نگوین وان لان" ٦٤ ساله می گوید: "زندگی اکنون چون بهشت شده و اینهمه را از سر کارخانه ها داریم."
خانواده او که زمانی پول خریدن گوشت نداشتند، از پس انداز دستمزد کارشان در کارخانه مهمانسرایی ساخته اند و به کارگران اتاق کرایه می دهند. یکی از خویشاوندانشان اکنون مرسدس بنز قرمزی می راند.
این جهش در باک ژیانگ نشان می دهد که چگونه دگرگونی در زنجیره جهانی تامین قطعات تکنولوژیک بر سرزمینهایی تاثیر می گذارد که پیشتر به حال خود رها شده بودند. توانایی ویتنام در کشیدن فرآوری های کارخانه ای پیچیده به درون کشور خود با افزایش بهای نیروی کار در چین از یکسو، و جنگ بازرگانی آمریکا و چین،، و شکننده شدن پشتیبانی های پیشین در پیامد همه گیری از سوی دیگر، شتاب بیشتری یافته است.
در این چند دهه ی پس از جنگ ویتنام که کشور مرزهایش را به روی سرمایه گذاران بیگانه و بازرگانی باز کرده بود، شهرستان باک ژیانگ همچنان فقیر مانده بود. در سال 2010 درآمد سرانه 650 دلار بود، نزدیک به نیم درآمد سرانه کشور.
مردم اینجا برای کار در کارخانه ها به جاهایی در 1700 کیلومتر دورتر می رفتند در جنوب کشور. اما اکنون و امسال پیش بینی می شود درآمد سرانه به 3000 دلار برسد. کارخانه داران صف بسته اند پشت در استانهای شمالی ویتنام. سامسونگ دارد نیمی از تلفن های هوشمند خود را آنجا می سازد. همکار اپل یعنی پگاترون می خواهد یک میلیارد دلار در شهر بندری شمالی هایفونگ سرمایه گذاری کند. اپل به تازگی می خواهد در ویتنام نیرو به کار گیرد.
یک کارشناس زنجیره تامین می گوید که هزینه های پایین، پایداری سیاسی، خط مشی های سازگار با سرمایه گذاران، زیرساختهای خوب و پشتیبانی دولتی از کارآغازهای تکنولوژیکی،، ویتنام را کشوری چشمگیر کرده است. در باک ژیانگ دولت دارد بندرگاهی بر رودبار می سازد، برای آورد و برد قطعات و نیز به درخواست اپل زمینی برای ساخت شهرک کارگری تامین کرده در کنار کارخانه ی بزرگ شانزده هکتاری ابزار دقیق لوکسشیر، که بزرگترین کارخانه ی جهانی سازنده ایرپاد است.
در باک ژیانگ می شود گفت همه کار دارند و از شهرستان های پیرامونی نیز بسیاری به جستجوی کار به اینجا می آیند. بنگاه های چینی در چهار ماه پایانی امسال 20هزار کارگر به کار خواهند گرفت.
یک کارگر خط مونتاژ می تواند تا 5500 دلار در سال و آنهم پس از پرداخت مالیات درآمد داشته باشند.
رشد ناگهانی همراه با هزینه است. فشار کاری در خط مونتاژ بسیار بالاست. لان که اکنون دارای مهمانسرایی است و در زمان کودکی بر قایقی سبدگونه همینجایی شالیکاری می کرد که اکنون کارخانه های برپا شده اند از زمان کودکی اش می گوید: "ما به سختی چیزی برای خوردن یا پوشیدن داشتیم."
او به نوه سه ماهه اش چشم می دوزد و می افزاید:
"اما او خوراک و پوشاک خوبی خواهد داشت و ما به دانشگاه می فرستیمش تا چشم اندازهایی بر او گشوده شود که برای ما هرگز مهیا نبود."
(برگردان به فارسی برای برنامه کیوسک یکم نوامبر)
