بیماری وسواس فکری عملی (OCD) یا obsessive-compulsive disorder نوعی بیماری روانی است. که باعث تکرار افکار یا احساسات ناخواسته (وسواس فکری) یا اصرار به انجام کاری برای بارها و بارها (وسواس عملی) می شود. برخی افراد می توانند هم وسواس فکری و هم عملی داشته باشند.
OCD به عادت هایی مانند جویدن ناخن ها یا فکر کردن به افکار منفی گفته نمی شود. ممکن است یک فکر وسواس انگیز این باشد که اعداد یا رنگهای خاصی را “خوب” یا “بد” بنامید. و یا یک وسواس عملی این است که دست های خود را بعد از لمس شی که کثیف است، هفت مرتبه بشویید.
همه افراد عادات یا افکاری دارند که بعضی اوقات تکرار می شوند. افراد مبتلا به وسواس دارای افکار یا اقداماتی هستند که حداقل یک ساعت در روز را به آن اختصاص می دهند و انجام آن از کنترلشان خارج شده است. برای آشنایی بیشتر با این بیماری و نحوه درمان آن مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می کنیم.
بسیاری از افرادی که OCD دارند، می دانند که افکار و عادات آنها معنی ندارد. ولی آن را انجام می دهند، زیرا از آنها لذت می برند. آن ها رفتار های خود را کنار نمی گذارند، زیرا در این صورت دچار احساس بد و افکار منفی می شوند.
بیماری وسواس معمولاً شامل وسواس فکری و عملی است. یعنی ممکن است فرد تنها از نظر فکری دچار این اختلال باشد که در این صورت بیماری وسواس فکری نام می گیرد و یا در عمل نیز وسواس را تجربه کند، که در این صورت وسواس عملی نامیده می شود. این بیماران زمانی متوجه مشکل خود می شوند، که این افکار و اجبار در کار های روزمره و اجتماعی آنها اختلال ایجاد کند.
وسواس فکری تکرار مداوم و ناخواسته افکار، خواسته ها یا تصاویر مزاحم است که باعث پریشانی یا اضطراب می شود. ممکن است با انجام یک رفتار اجباری سعی کنید آنها را نادیده بگیرید یا از شر آنها خلاص شوید. این وسواس معمولاً وقتی در حال فکر کردن یا انجام کارهای دیگر هستید، مزاحم می شود. علائم بیماری وسواس فکری می توانند شامل موارد زیر باشند:
وسواس عملی شامل انجام رفتارهای تکراری است که احساس می کنید برای انجام آنها محرک هستید. این رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی به منظور جلوگیری یا کاهش اضطراب مربوط به بیماری انجام می شود. با این حال، درگیر شدن در اجبار، هیچ لذتی را به همراه نمی آورد و ممکن است فقط یک نگرانی موقتی از اضطراب را به همراه داشته باشد. این اجبارها بیش از حد هستند و اغلب به طور واقعی با مشکلی که برای رفع آن در ارتباط هستند، ارتباط ندارند. وسواس عملی به طور معمول دارای مضامین زیر است:
نمونه هایی از علائم وسواس عملی عبارتند از:
این اختلال معمولاً در سالهای نوجوانی یا جوانی شروع می شود. علائم معمولاً به تدریج شروع می شوند و با گذشت زمان شدت می یابد. این علائم معمولاً با افزایش استرس تشدید می شوند. OCD که معمولاً یک اختلال مادام العمر محسوب می شود، می تواند علائم خفیف تا متوسط داشته باشد یا آنقدر شدید و وقت گیر باشد که فرد را ناتوان کند.
پزشکان در مورد علت وسواس مطمئن نیستند. اما نظریه ای بر این باور است که تغییر در شیمی طبیعی بدن یا عملکردهای مغز می تواند این وضعیت را ایجاد کند. البته به اثبات رسیده است که استرس علائم را تشدید میکند. این مشکل در زنان شایعتر از مردان است. همچنین اغلب در میان نوجوانان یا بزرگسالان جوان مشاهده می شود.
عوامل خطر OCD شامل موارد زیر است:
مشکلات ناشی از وسواس ممکن است، شامل موارد زیر باشد:
