یاسین اصلاحی(دانشجوی کارشناسی ارشد ایمونولوژی و مدرس در دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران)
آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چرا برخی افراد در خانوادهها به بیماریهای خاصی مبتلا میشوند، در حالی که سایر اعضای خانواده سالم میمانند؟ جواب این سوال ممکن است در دنیای شگفتانگیز «اپیژنتیک» نهفته باشد. اپیژنتیک به مطالعه تغییرات وراثتی میپردازد که بدون تغییر در توالی DNA رخ میدهند و میتوانند تأثیرات غنی بر سلامت و بیماریهای ما داشته باشند. در این مقاله، به بررسی مفهوم اپیژنتیک، اهمیت آن در بهداشت و ایمنی، و چگونگی تأثیر آن بر زندگی روزمره میپردازیم.
اپیژنتیک به تغییرات وراثتی اطلاق میشود که بر روی بیان ژنها تأثیر میگذارند، بدون اینکه توالی DNA خود تغییر کند. این تغییرات بهعنوان «علامتهای اپیژنتیکی» شناخته میشوند و میتوانند با عوامل محیطی، سبک زندگی، و تجربههای زندگی فردی برهمکنش داشته باشند.
بسیاری از بیماریها، به ویژه بیماریهای مزمن و نادری مانند دیابت نوع ۲، سرطان، و اختلالات روانی میتوانند تحت تأثیر تغییرات اپیژنتیکی قرار گیرند. بهعنوان مثال:
محیط زندگی، تغذیه، استرس، و فعالیت بدنی همگی میتوانند بر تغییرات اپیژنتیکی تأثیر بگذارند. مطالعات نشان میدهد که:
اپیژنتیک میتواند به توسعه روشهای درمانی شخصیسازیشده منجر شود. با درک بهتر از تغییرات اپیژنتیکی مرتبط با هر بیمار، پزشکان میتوانند درمانهای خاص و مؤثرتری برای هر فرد ارائه دهند.
برخی از تغییرات اپیژنتیکی میتوانند بهعنوان نشانگرهای زیستی برای تشخیص زودهنگام بیماریها مانند سرطان عمل کنند. این امکان میتواند بر روی درمانهای به موقع و پیشگیریهای لازم تأثیرگذار باشد.
افرادی که از بیماریهای مزمن رنج میبرند، میتوانند با تغییراتی در سبک زندگی و برنامههای تخصصی، به تغییرات اپیژنتیکی مثبت دست یابند و به سلامت خود کمک کنند.
اپیژنتیک به ما این امکان را میدهد که بفهمیم چگونه زندگی و محیط ما میتواند بر روی سلامت ما تأثیر بگذارد. ما میتوانیم با آگاهی از این فرآیندها و تغییرات، به بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنیم. خواندن و فهمیدن علم اپیژنتیک نه تنها در درک بهتر بیماریها بسیار مؤثر است، بلکه میتواند ما را در مسیر انتخابهای سالمتر هدایت کند. با توجه به اطلاعات ارائهشده، میتوانیم به این نتیجه برسیم که اپیژنتیک یکی از علوم پیشرفته و ضروری برای فهم بهتر خود و سلامتی ماست. در مسیر بهبود و سلامت، شما میتوانید با انتخابهای سالم، تغییرات مثبتی را در زندگی خود ایجاد کنید.
