زخم پای دیابتی یکی از شایعترین و جدیترین عوارض بیماری دیابت محسوب میشود که در صورت عدم درمان به موقع، میتواند منجر به عفونتهای شدید، کاهش کیفیت زندگی و حتی قطع عضو شود. عفونتهای دیابتی به دلیل ضعف سیستم ایمنی، مشکلات جریان خون و نوروپاتی محیطی در بیماران دیابتی بهسرعت پیشرفت میکنند و نیازمند مراقبت تخصصی هستند. در این مقاله به روشهای علمی و بهروز درمان عفونت دیابتی در کلینیک زخم ایران پرداخته میشود.
دیابت کنترلنشده موجب آسیب به عروق خونی و اعصاب محیطی میشود. این اختلالات، کاهش حس پاها و کندی ترمیم زخمها را به دنبال دارند. از طرفی، قند خون بالا محیطی مناسب برای رشد باکتریها و قارچها ایجاد میکند. به همین دلیل، حتی یک خراش یا تاول ساده میتواند به عفونت شدیدی تبدیل شود که نیازمند مداخله فوری است.
۱. کنترل قند خون
اولین و اساسیترین قدم در درمان عفونتهای دیابتی، کنترل دقیق سطح قند خون است. مطالعات نشان دادهاند که قند خون بالا روند بهبود زخم را مختل کرده و اثر درمانهای دارویی را کاهش میدهد. بنابراین استفاده منظم از داروهای خوراکی یا انسولین تحت نظر پزشک ضروری است.
۲. پاکسازی و دبریدمان زخم
برای کاهش بار میکروبی و جلوگیری از پیشرفت عفونت، زخم باید بهطور منظم پاکسازی و بافتهای مرده یا نکروزه برداشته شوند. این روش که "دبریدمان" نام دارد، باعث بهبود اکسیژنرسانی و تسریع ترمیم بافت میشود.
۳. آنتیبیوتیک درمانی
انتخاب نوع آنتیبیوتیک به شدت عفونت و نوع باکتری بستگی دارد. در موارد خفیف، آنتیبیوتیکهای خوراکی تجویز میشوند، اما در عفونتهای شدید، آنتیبیوتیک تزریقی و بستری شدن در بیمارستان ضرورت دارد. کشت میکروبی از زخم میتواند به انتخاب دقیق دارو کمک کند.
۴. استفاده از پانسمانهای نوین
پانسمانهای پیشرفته مانند هیدروژلها، آلژیناتها و پانسمانهای آنتیباکتریال (حاوی نقره یا ید) نقش مهمی در کاهش عفونت و ایجاد محیط مرطوب مناسب برای ترمیم دارند. انتخاب نوع پانسمان باید توسط پزشک متخصص زخم انجام شود.
۵. اکسیژندرمانی پرفشار (HBOT)
در برخی موارد مقاوم به درمان، از اکسیژندرمانی پرفشار استفاده میشود. این روش با افزایش اکسیژنرسانی به بافتهای عفونی، روند بهبود را تسریع کرده و خطر قطع عضو را کاهش میدهد.
پیشگیری، مهمترین اصل در برخورد با زخمهای دیابتی است. بیماران باید به اصول مراقبت از زخم پای دیابتی توجه ویژهای داشته باشند:
بررسی روزانه پاها برای شناسایی خراش یا تاول
شستوشوی منظم و خشک نگه داشتن پاها
استفاده از کفشهای طبی مناسب
مراجعه فوری به پزشک متخصص یا کلینک های تخصصی درمان زخم مانند کلینیک زخم ایران (مرکز تخصصی درمان زخم) در صورت بروز هرگونه تغییر در زخم
در صورتی که زخم دیابتی همراه با علائمی مانند قرمزی گسترده، ترشح چرکی، بوی بد یا تب باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. تأخیر در درمان میتواند منجر به عفونتهای عمقی، استئومیلیت (عفونت استخوان) و حتی قطع عضو شود.
عفونتهای دیابتی از مهمترین عوارض زخم پای دیابتی محسوب میشوند که نیازمند مداخلات سریع و تخصصی هستند. ترکیب روشهای نوین پزشکی شامل کنترل قند خون، دبریدمان، آنتیبیوتیک درمانی و استفاده از پانسمانهای پیشرفته، بهترین رویکرد برای درمان محسوب میشود. در عین حال، رعایت اصول پیشگیرانه و مراقبت صحیح از پاها نقش کلیدی در کاهش بروز عفونت دارد.
