گرفتگی شریان های کرونری شایع ترین بیماری قلبی به زبان ساده

قبل از اینکه بخواهیم درباره گرفتگی عروق کرونر قلبی صحبت کنیم ابتدا باید با آناتومی و محل قرارگیری شریان های قلبی آشنا شویم.

آناتومی قلب

قلب یک پمپ عضلانی است که دارای چهار حفره است. این عضو در کیسه ای به نام پریکارد بین ریه ها، پشت استخوان جناغ (استرنوم) و جلوی ستون فقرات (مهره ها) قرار گرفته است.

دیواره قلب از سه لایه خارجی (اپی کارد)، لایه عضلانی میانی (میوکارد) و لایه داخلی (اندوکارد) تشکیل شده است.

به طور کلی اکسیژن رسانی در بدن توسط سرخرگ ها صورت می گیرد. بزرگ ترین شریان بدن آئورت نام دارد‌.

شریان های خونرسان قلبی، سرخرگ های کرونری نام دارند. این سرخرگ ها وظیفه تغذیه و اکسیژن رسانی به سلول های ماهیچه ای قلب را بر عهده دارند. این شریان ها از شاهرگ آئورت نشات می گیرند و در نهایت به شکل سه رگ اصلی بر روی دیواره جلویی، پشتی و سمت راست قلب حرکت می کنند و به شاخه هایی تقسیم می شوند.

بیماری عروق کرونری

شایع ترین بیماری عروق قلبی، تنگی یا انسداد (گرفتگی) عروق کرونری است که در نهایت به سکته قلبی منجر می شود.

سکته قلبی در نتیجه عدم خونرسانی کافی به بخشی از قلب اتفاق می افتد. در واقع، جریان خون در بخشی از قلب کاهش یافته یا متوقف می شود و ممکن است موجب آسیب بخشی از عضله قلب شود.

متاسفانه این بیماری، شایع ترین علت مرگ و میر بیش از ۴۰ درصدی مردان و زنان در ایران است.

دلایل گرفتگی عروق قلبی

شایع ترین علت انسداد عروق کرونر قلب ، تشکیل لخته خون داخل آنها است. رسوب چربی خون در جدار رگهای قلب موجب بوجود آمدن برجستگی های کوچک و بزرگی در رگ می شود که به آنها "پلاک آتروسکلروزی" (Plaque) گفته می شود. این پلاک ها به مرور زمان حجیم تر می شوند و موجب تنگی در مسیر رگ ها می شوند. پلاک ها در شرایط خاصی پاره می شوند. پارگی پلاک باعث ایجاد مکانیسم لخته شدن در عروق می شود و باعث می شود لخته خون تشکیل شود و جریان خون را مسدود کند.

راه های پیشگیری

اصلاح سبک زندگی

تغذیه سالم

ورزش منظم

مصرف بیش تر فیبر، میوه و سبزیجات

حفظ تعادل در مصرف گوشت قرمز

گنجاندن ماهی در رژیم غذایی (دو بار در هفته)

کاهش مصرف روغن جامد و جایگزین نمودن آن با روغن زیتون

درمان گرفتگی عروق کرونر

بسته به شرایط بیمار و مرحله بیماری، پزشک از روش های درمانی زیر استفاده می کند.

.دارو درمانی

در این روش از داروهای حل کننده لخته خون (فیبرینولیز) استفاده می شود.

. آنژیوپلاستی

آنژیوگرافی عروق کرونری یک روش تصویربرداری است که با استفاده از آن تنگی عروق کرونر تشخیص داده می شود. پس از مشخص شدن محل و شدت گرفتگی در صورت امکان، متخصص داخلی قلب (اینترونشنالیست) یک وایر(سیم) بسیار نازک را از محل تنگی رد می کند و سپس یک بالون را از روی آن عبور می دهد و آن را در محل تنگی باد می کند. باد کردن بالون باعث فشرده شدن پلاک به دیواره شریان می شود و تنگی را به طور نسبی برطرف می کند. معمولا همراه با بالون، استنت(توری فلزی استوانه ای شکل مشبک و کوچک) نیز منبسط می شود. در نهایت وایر و کاتتر بالون دار خارج می شود و استنت در محل باقی می ماند. با باز شدن استنت در محل تنگی، یک داربست حمایتی در آنجا شکل می گیرد و از تنگی های بعدی جلوگیری می کند. از استنت گذاری، معمولاً به همراه آنژیوپلاستی با بالون استفاده می شود. به این روش آنژیوپلاستی (PCI) گفته می شود.

. عمل جراحی بای پس عروق کرونری (CABG)

آزمون های تشخیصی همچون آنژیوگرافی و سی تی آنژیو به پزشکان کمک خواهد کرد تا محل، نوع و شدت بیماری عروق کرونر را تعیین کنند.

 بر طبق نتایج این آزمایشات و مواردی همچون ساختار قلب، سن، شدت علائم، درمان‌های جایگزین و سبک زندگی شما، متخصص قلب و عروق درباره بهترین روش درمانی تصمیم گیری خواهد کرد.

قبل از عمل بر طبق نظر پزشک، تست های دیگری همچون الکترو کاردیوگرافی (نوار قلب یا ECG)، عکس برداری از قفسه سینه (Chest X-Ray)، سی تی اسکن (CT-Scan) و آزمایش های روتین صورت می گیرد.

همچنین باید به توصیه های دارویی جراح و ترک سیگار و دخانیات پیش از جراحی توجه کرد.

این عمل جراحی با بیهوشی عمومی صورت می گیرد. پس فرد هوشیار نیست و دردی احساس نخواهد کرد.

با باز کردن قفسه سینه جراح قلب می تواند به قلب، شریان آئورت و رگ های قلب دسترسی پیدا کند.

در صورت صلاحدید جراح، دستگاهی به نام پمپ قلبی ریوی وظیفه اکسیژن و خونرسانی قلب و ریه را برعهده می گیرد. این دستگاه موجب گردش خون در سرتاسر بدن می شود. همچنین دی اکسید کربن را از خون حذف می کند. به این روش جراحی، CABG گفته می شود.

نوع دیگری از عمل جرای بای پس کرونری همراه با تپش قلب صورت می گیرد. این روش OPCAB نامیده می شود.

بای پس به معنای راه فرعی است و در عمل بای پس عروق کرونری قلب بر روی شریان کرونری مسدود شده، یک مسیر فرعی جریان خون با استفاده از رگ های گرفته شده از پا، قفسه سینه یا دست ایجاد می شود.

نتیجه گیری

در این مقاله سعی کردم بیماری گرفتگی عروق کرونر قلبی، علل و روش های پیشگیری و درمان آن را به زبان ساده و قابل فهمی برای شما بیان کنم.

همیشه سلامت و به دور از بیماری باشید.

در صورتی که در مورد این مقاله سوالی داشتید می توانید در کامنت ها ازم بپرسید. در حد توانم سعی می کنم به آن ها پاسخ بدم.

با تشکر از همراهی شما

زینب سراجیان

تکنولوژیست جراحی قلب

و مدیر وب سایت medtarjome