این رژیم به عنوان یک راه حل شگفت آور کاهش وزن تبلیغ می شود, اما این برنامه غذایی در واقع یک رژیمی است که از لحاظ پزشکی می تواند با خطرات جدی همراه باشد.
در دنیای رژیم های کاهش وزن , برنامه های غذایی کم پروتئین با کربوهیدرات کم, توجه را به خود جلب می کنند. رژیم های Paleo, ساحل جنوبی و اتکینز همه در این دسته قرار دارند. بعضی اوقات به رژیم های کتوژنیک, "کتو" گفته می شود.
رژیم غذایی کتوژنیک یک رژیم بسیار کم کربوهیدرات و با چربی بالا است. رژیم کتو شامل کاهش شدید کربوهیدرات دریافتی و جایگزینی آن با چربی است که تحت این شرایط بدن دچار حالت متابولیسمی متفاوتی نسبت به زمان عادی میشود که به آن کتوز گفته میشود.
وقتی حالت کتوز برای بدن رخ دهد بدن برای سوزاندن چربی ها کارامدی بیشتری پیدا میکند, برای تامین انرژی مورد نیاز مغز هم چربی ها در کبد به اجسامی کتونی تبدیل میشوند و برای استفاده به عنوان منبع انرژی در مغز مورد استفاده قرار میگیرند.
در رژیم غذای متعادل و معمولی, بدن از گلوکز برای سوخت استفاده می کند. افراد از کربوهیدرات ها مانند برنج, ماکارونی و نان برای تغذیه استفاده می کنند و در این صورت گلوکز خون افزایش می یابد(پانکراس انسولین ترشح می کند) و انسولین گلوکز را برای تامین انرژی وارد سلول های بدن می کند. اما در رژیم کتوژنیک, بدن از چربی به عنوان سوخت استفاده می کند, شخص از گوشت ها و چربی ها مثل استیک و تخم مرغ استفاده می کند و سطح گلوکز و انسولین افت پیدا می کند (کبد چربی ها را به کتون تبدیل میکند) و کتون ها برای تامین انرژی در سلول های بدن مورد استفاده قرار می گیرند.
بر خلاف سایر رژیم های کم کربوهیدرات که تمرکز آنها بر پروتئین است, یک برنامه کتو روی چربی تمرکز می کند, که تقریباً 90٪ کالری روزانه را تأمین می کند. این نوع رژیم, رژیمی نیست که به عنوان یک آزمایش استفاده کنید.
"رژیم کتو در درجه اول برای کاهش فراوانی صرع در کودکان استفاده می شود. در حالی که برای کاهش وزن نیز آن را به کار برده اند و فقط نتایج کوتاه مدت مورد مطالعه قرار گرفته است و نتایج مخلوط شده است. ما نمی دانیم که آیا این روش در طولانی مدت هم خوب کار می کند یا اینکه آیا بی خطر است. کتی مکمنوس, متخصص تغذیه و مدیر دپارتمان تغذیه بیمارستان بریگام و بیمارستان زنان وابسته به هاروارد در این باره هشدار می دهد که باید تمام جوانب را در نظر بگیرید.
رژیم غذایی کتوژنیک دارای انواع مدل های مختلفی است که شامل موارد زیر است:
در رژیم کتو هدف این است که بدن شما وادار به استفاده از یک نوع سوخت دیگر شود. رژیم کتو به جای تکیه بر قند (گلوکز) حاصل از کربوهیدرات ها (مانند دانه ها, حبوبات, سبزیجات و میوه ها), به کتون متکی است نوعی سوخت که همانطور که در بالا گفتیم, کبد از چربی ذخیره شده تولید می کند.
به نظر می رسد سوزاندن چربی یک روش ایده آل برای از دست دادن وزن است. اما کار کبد برای ساختن اجسام کتون دشوار است زیرا:
مستلزم این است که خودتان را از کربوهیدرات ها, روزانه کمتر از 20 تا 50 گرم محروم کنید (به خاطر داشته باشید که یک موز متوسط دارای حدود 27 گرم کربوهیدرات است).
به طور معمول چند روز طول می کشد تا به حالت کتوز برسید. خوردن بیش از حد پروتئین می تواند در ایجاد کتوز اختلال ایجاد کند.
از آنجا که رژیم کتو چنین چربی بالایی دارد, دنبال کنندگان آن باید در هر وعده غذایی چربی میل کنند. در رژیم غذایی روزانه 2000 کالری ، ممکن است 165 گرم چربی ,40 گرم کربوهیدرات و 75 گرم پروتئین وجود داشته باشد. با این حال نسبت دقیق این مقادیر به نیازهای خاص شما بستگی دارد.
برخی از چربی های اشباع نشده سالم در رژیم کتو مجاز هستند, مانند آجیل (بادام ,گردو), دانه ها, آووکادو, توفو و روغن زیتون. اما خوردن چربی های اشباع شده از روغن ها (نخل, نارگیل), گوشت گاو, کره و کره کاکائو آن هم به مقدار زیاد تشویق می شوند.
پروتئین بخشی از رژیم کتو است, اما به طور معمول بین غذاهای پروتئین بدون چربی و منابع پروتئین پر چربی اشباع مانند گوشت گاو, گوشت خوک و بیکن تفاوت قائل نمی شود.
میوه و سبزیجات چطور؟ همه ی میوه ها سرشار از کربوهیدرات هستند, اما می توانید میوه های خاصی (معمولاً انواع توت ها) در بخش های کوچک از وعده های غذایی خود داشته باشید. سبزیجات (همچنین سرشار از کربوهیدرات) محدود به برگ سبزیجات (مانند کلم, چغنندر سوئیسی, اسفناج), گل کلم, کلم بروکلی, جوانه بروکسل, مارچوبه, فلفل, پیاز, سیر, قارچ, خیار, کرفس و کدو است. یک فنجان کلم بروکلی خرد شده حدود شش کربوهیدرات دارد.
دیابت با اختلال در متابولیسم، قند خون بالا و اختلال در عملکرد انسولین مشخص میشود. رژیم غذایی کتوژنیک به از دست دادن چربی های اضافی بدن شما که به طور مستقیم با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2, پیش دیابت و سندرم متابولیک ارتباط دارد کمک میکند. در یکی از مطالعاتی که در مورد رژیم کتو و دیابت انجام گرفت مشاهده شد که رژیم غذایی کتوژنیک میتواند تا 75% حساسیت سلول ها نسبت به انسولین را افزایش دهد.
در مطالعه دیگری که روی 21 نفر از افراد دیابتی صورت گرفت مشاهده شد 7 نفر از این افراد پس از گرفتن رژیم غذایی کتوژنیک به طور کامل مصرف دارو را متوقف کردند. در واقع مقایسه میزان کاهش وزن در افرادی که رژیم کتوژنیک دریافت میکنند و افرادی که از رژیم پرکربوهیدرات استفاده میکنند نشان دهنده تاثیر کاهش وزن در کاهش شدت دیابت است و رژیم کتوژنیک موجب کاهش وزن بیشتری نسبت به رژیم پرکربوهیدرات میشود.
علاوه بر این در حدود 95% از افرادی که از رژیم غذایی کتوژنیک استفاده کردند توانستند میزان داروی مصرفی خود را کاهش دهند و یا قطع کنند که این عدد در برابر 62% از افرادی که از رژیم پرکربوهیدرات استفاده کردند و توانستند میزان داروی مصرفی خود را کاهش دهند به مقدار قابل توجهی بیشتر است.
رژیم کتوژنیک خطرات بیشماری دارد. در بالای لیست می توان دید که: از نظر چربی اشباع زیاد است. مکمنوس توصیه می کند که چربی های اشباع شده را بیش از 7 درصد از کالری های روزانه خود نگه دارید به دلیل ایجاد به بیماری های قلبی باید بسیار محتاط باشید و در واقع رژیم کتو با افزایش کلسترول LDL "بد", که همچنین به بیماری های قلبی مرتبط است, همراه است.
مکمنوس (McManus) می گوید: "اگر شما طیف گسترده ای از سبزیجات ، میوه ها و غلات را نمی خورید , ممکن است در معرض کمبود ریز مغذی ها از جمله سلنیوم, منیزیم, فسفر و ویتامین های B و C باشید."
با داشتن چربی زیادی برای سوخت و ساز, رژیم می تواند شرایط موجود را برای کبد بدتر کند.
کلیه ها به متابولیزه شدن پروتئین کمک می کنند و مکمنوس می گوید رژیم غذایی کتو ممکن است آنها را بیش از حد کند. (مقدار توصیه شده فعلی مصرف پروتئین به طور متوسط 46 گرم در روز و 56 گرم برای آقایان است).
رژیم کتو از نظر غذاهای فیبری مانند غلات و حبوبات کم است.
مکمنوس می گوید: "مغز برای عملکرد به کربوهیدرات های سالم و قند نیاز دارد. رژیم های کم کربوهیدرات ممکن است باعث سردرگمی و تحریک پذیری شوند."
این خطرات افزایش می یابد, بنابراین قبل از اینکه رژیم کتوژنیک را انجام دهید و با پزشک و یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا از بابت اجرایی کردن آن اطمینان حاصل کنید. برای دستیابی به یک رژیم غذایی مناسب با وضعیت بدنیتان می توانید به وب سایت زیب اندام مراجعه کرده و بعد از ثبت نام از مشاوره ی بهترین مربیان در حیطه ی تغذیه و تناسب اندام بهره ببرید.
رژیم های غذایی کم کربوهیدرات (مانند اتکینز یا Paleo) رژیم کتو واقعی را اصلاح می کنند. اما اگر بیش از اندازه آن را روی چربی ها و پروتئین ها متمرکز کنید و کربوهیدرات ها را کنار بگذارید, آنها با همان خطرات همراه هستند. پس چرا افراد رژیم ها را رعایت می کنند؟ مکمنوس می گوید: "آنها همه جا هستند و مردم به طور مداوم می شنوند که آنها کار می کنند." تئوری های مربوط به موفقیت در رژیم های کوتاه مدت با کمبود کربوهیدرات حاوی اشتهای کمتری است زیرا چربی ها کندتر از کربوهیدرات می سوزند. او می گوید: "اما دوباره , ما در مورد اثراتش در بلند مدت چیزی نمی دانیم." "و استفاده از یک رژیم محدود کننده ، صرف نظر از برنامه, حفظ آن دشوار است. هنگامی که رژیم غذایی عادی خود را از سر گرفتید, احتمالاً وزن بازگشت می یابد."
کلام آخر:
با مطالعه این مقاله با رژیم کتوژنیک و فواید و مضراتی که می تواند ایجاد کند به خوبی آشنا شدید.
برای خواندن مقالات بیشتر می توانید در سایت ما ثبت نام کرده و در بخش مقالات به بانک اطلاعاتی مقالات سلامت و تناسب اندام معتبری دسترسی پیدا کنید.
منبع: harvard medical schoo
