آثار هنری تکاندهنده؛ ابزاری برای بیداری

می دانیم که انسان ها و همینطور ملت ها، استعداد عجیبی برای خودبزرگ بینی دارند؛ درست مثل خودمان!! از طرف ِدیگر، هنر هم قدرت عجیبی در تکان دادن ما و ایجاد یک شوک و وقفه در روال عادی زندگی مان دارد.

به همین دلیل است که یکی دیگر از معیارهای سنجش ِاثر هنری؛ بررسی ارزش های تکان دهنده ی آن است.

ما به سادگی فراموش می کنیم که " قوانین و هنجارها" تا چه اندازه ای مصنوعی و ساختگی هستند.

گاهی فکر می کنیم که آنها وحی مُنزل اند. در حالیکه این چنین نیست. مثلا زمانی طبیعی بود که زن ها حق رای نداشته باشند اما این اصل بعد از مدتی تغییر کرد و بهتر شد.

در هنر هم می توان مثال هایی از این دست را دید؛ آثاری که به واسطه ی تکان دهنده بودنشان حائز اهمیت هستند. مانند اثر کریس اوفیلی با عنوان "مریم مقدس" که در سال 1997 در نمایشگاهی در لندن به نمایش درآمد. و آنقدر در سراسر جهان جنجال به پا کرد که باعث خشم و انزجار برخی و پاشیده شدن رنگ سفید روی آن به وسیله ی یکی از بازدیدکنندگان شد.

اوفیلی یک هنرمند آفریقایی ست. او با استفاده از فضولات خشک و لعاب داده شده ی فیل به جای سینه ی باکره ی مقدس، تصورات ما را نسبت به فضولات - و هر آنچه که به آن نسبت می دهیم و می گوییم بی ارزش است - زیر سوال برد!

اثر او آنچه را که به نظر ما محترم است و چیزی را که بی ارزش است؛ جابجا می کند! و وادارمان می کند تا نسبت به چیزهایی که بی ارزش می دانیم، نگاه بهتری داشته باشیم. اگر در برابر چنین اثری قرار گرفتید و شوکه شدید، گناه اوفیلی نیست، بلکه این ایدئولوژی های غیرقابل انعطاف ماست که تکان خورده اند و باعث تعجب ما شده اند. شاید وقت آن رسیده که درباره ی افکاری که از گذشتگانمان به ارث برده ایم تجدید نظر کنیم.