حقوق باریستا: بررسی جایگاه شغلی و حقوق قانونی

در سال‌های اخیر، صنعت کافه و کافی‌شاپ در ایران و جهان رشد چشمگیری داشته است. با افزایش تقاضا برای نوشیدنی‌های تخصصی مانند قهوه اسپرسو، لاته و کاپوچینو، نقش باریستا (Barista) به‌عنوان نیروی متخصص در این صنعت بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. باریستا نه‌تنها یک قهوه‌ساز ساده نیست، بلکه فردی است که مهارت‌های فنی، هنری و ارتباطی را در کنار هم به کار می‌گیرد. با این حال، بحث «حقوق باریستا» چه از منظر دستمزد و چه از نظر حقوق قانونی و انسانی، موضوعی قابل تأمل و بررسی است.

حقوق باریستا: بررسی جایگاه شغلی و حقوق قانونی

باریستا کیست؟

باریستا کیست

باریستا فردی است که به‌طور حرفه‌ای با قهوه و تجهیزات مرتبط کار می‌کند و مسئول آماده‌سازی نوشیدنی‌های گرم و سرد، تزئین، سرویس‌دهی به مشتری و در بسیاری مواقع آموزش و معرفی قهوه است. این شغل علاوه بر مهارت‌های عملی، نیازمند توانایی ارتباط با مشتری و مدیریت شرایط پرتنش نیز هست.

حقوق و دستمزد باریستا

حقوق باریستا در ایران بسته به موارد زیر متفاوت است:

• شهر و منطقه: در کلان‌شهرها معمولاً حقوق بالاتر از شهرهای کوچک است.

• تجربه و مهارت: باریستاهای حرفه‌ای با توانایی در لاته آرت و شناخت انواع قهوه، دستمزد بیشتری دریافت می‌کنند.

• نوع کافه: کافه‌های زنجیره‌ای یا لوکس معمولاً حقوق بالاتری می‌پردازند.

به‌طور متوسط، حقوق یک باریستا در ایران بین حداقل دستمزد مصوب وزارت کار تا حدود ۲ تا ۳ برابر آن متغیر است. در بسیاری از موارد، انعام مشتریان نیز بخشی از درآمد باریستا را تشکیل می‌دهد.

در سطح بین‌المللی

• در کشورهای اروپایی و آمریکایی، دستمزد باریستا معمولاً به‌صورت ساعتی محاسبه می‌شود. برای مثال در ایالات متحده، باریستاها به‌طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۵ دلار در ساعت دریافت می‌کنند.

• در کشورهای آسیایی، این رقم بسته به سطح اقتصادی جامعه بین ۳ تا ۷ دلار در ساعت است.

حقوق قانونی و شغلی باریستا

بر اساس قوانین کار (اعم از ایران یا سایر کشورها)، باریستا به‌عنوان یک کارگر یا کارمند شناخته می‌شود و از حقوق زیر برخوردار است:

1. دریافت حداقل حقوق مصوب.

2. بیمه و مزایا (مانند بیمه تأمین اجتماعی و بیمه درمان).

3. حق مرخصی استحقاقی.

4. ساعات کار مشخص و اضافه‌کاری با پرداخت اضافه‌دستمزد.

5. محیط کاری ایمن و رعایت اصول بهداشت.

در برخی کشورها، اتحادیه‌های کارگری ویژه باریستاها و کارکنان صنعت قهوه نیز شکل گرفته که نقش مهمی در افزایش قدرت چانه‌زنی و بهبود شرایط کاری دارند.

چالش‌های باریستا در حوزه حقوق

• بی‌ثباتی شغلی: بسیاری از باریستاها به‌صورت پاره‌وقت یا قراردادی کار می‌کنند.

• عدم رعایت قانون کار در برخی کافه‌ها: از جمله عدم پرداخت بیمه یا ساعات کاری طولانی.

• وابستگی به انعام مشتری: که درآمد آن‌ها را متغیر و غیرقابل پیش‌بینی می‌سازد.

نتیجه‌گیری

باریستا بودن تنها یک شغل ساده در کافی‌شاپ نیست، بلکه حرفه‌ای تخصصی است که نیازمند آموزش، تجربه و علاقه است. با توجه به رشد روزافزون صنعت قهوه، اهمیت توجه به حقوق و دستمزد باریستاها و رعایت حقوق قانونی آن‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. بهبود شرایط کاری و دستمزدی باریستاها می‌تواند نه‌تنها کیفیت خدمات در صنعت کافی‌شاپ را افزایش دهد، بلکه به ارتقای سطح رضایت شغلی و حرفه‌ای این قشر نیز کمک کند.