یک نویسنده تازهکار، کتابخوان نیمهحرفهای و مشاهدهگر حرفهای؛ گاهی دلی مینویسم، گاهی کتابی؛ خاطره، تجربه، آموزش، نقد و نظر.
بریف محتوا چیه و چرا مهمه؟
«این اون چیزی که مدنظر ما بود نیست، این کلمه‌ها توی حوزه ما کاربرد ندارن، انتظار داشتیم از این واژه‌ها استفاده کنی یا فلان اصطلاح رو توضیح بدی».
«نمی‌دونستم نباید به اسم فلان برند اشاره کنم، توضیح نداده بودین که چه عنوان‌هایی می‌خواهید، انکرتکست‌ها مشخص نبود».
چه کارفرما باشین و چه نویسنده محتوا، حداقل یه‌بار جمله‌های بالا رو گفتین و شنیدین؛ بارها اتفاق افتاده که رئیس‌تون ساعت‌ها وقت گذاشته و موضوعی رو براتون توضیح داده اما نتیجه اون چیزی که می‌خواسته نشده یا کارفرمای پروژه با فرستادن چندتا مطلب و مقاله عملی سعی کرده لب مطلب رو برسونه اما نشد آن‌چه باید می‌شد.
به‌عنوان کسی که چندسالیه تو حوزه نویسندگی محتوا فعاله و با مجموعه‌های زیادی هم تمام وقت و هم پروژه‌ای کار کرده، چالش همیشگیم ندونستن این بوده که رئیس و کارفرما چی می‌خوان. حتی تو مجموعه‌ای که نزدیک به سه سال توش مشغول بودم و اصطلاحات، واژه‌ها و خط قرمزهای اون صنعت رو به‌خوبی می‌دونستم باز هم این مشکل وجود داشت.
من تا امروز هیچ‌وقت نفهمیدم محتوای کامل از نظر کارفرما چیه، البته کارفرماها بعضی وقتا سعی می‌کنن کلی عنوان و کلمه کلیدی و... رو بریزن روی شیت و می‌گن می‌خواهیم این عنوان‌ها توی محتوا باشه؛ ولی خب، شت!
بعضی وقت‌ها دیگه نورعلی‌نوره، رئیس گرامی با یک تماس تلفنی و گفتن یک جمله فقط در همین حد که «درباره فلان کلمه کلیدی یه مطلب هزارکلمه‌ای می‌خوام» من رو خوشحال‌ترین آدم کره زمین می‌کنه و تلفن رو می‌ذاره.
حالا اینارو برای چی گفتم؟ بیا یکم پایین‌تر.
تو این مطلب می‌خوام درباره مهم‌ترین راه ارتباطی بین نویسنده محتوا و کارفرما حرف بزنم؛ این راه نه تماس تلفنیه، نه جلسه حضوری و آنلاین و نه حتی گزارش و مقاله و مطلب توجیهی. فقط و فقط یک فایل دو سه صفحه‌ایه که پرکردنش در بدترین حالت ۱۵ دقیقه وقت می‌گیره و خوندنش کم‌تر از ۵ دقیقه. اما تاثیرش روی کار و خروجی اون باورنکردنیه، این فایل چیزی نیست جز بریف محتوا.
بریف محتوا چی هست؟
اگر کارفرما هستین که همین جایگاه رو حفظ کنین، اما اگر نویسنده محتوائین و می‌خواهین از چند و چون بریف محتوا سردربیارین چند دقیقه خودتون رو بذارین جای کارفرمایی که سفارش محتوا داره. ازش چه انتظاری دارین؟ به‌موقع و خوب پول بده؟ خب اینو که همه داریم ولی الان مسئله این نیست.
توضیح بده، توضیح جامع و کافی. حالا این توضیح جامع و کافی یعنی چی؟ یعنی ۳ ساعت و ۴۰ دقیقه جلسه؟ خیر. یعنی یک Sheet باز کنه، فرقی هم نداره تو اکسل باشه یا گوگل، توی اولین سلول بنویسه کلمه کلیدی جلوش یکی، پنج‌تا، ده‌تا، ۱۲تا کلمه بنویسه، توی دومی بنویسه این محتوا برای کجاست؟ بلاگ، صفحه محصول، شبکه اجتماعی و همین‌طور بره الی آخر.
حالا همین‌طور بره الی آخر یعنی چی؟ بیائین ادامه متن:
اجزای اصلی بریف محتوا
یه بریف محتوای خوب باید جزئیات داشته باشه، جزئیات زیاد اما به‌اندازه (چی شد؟)، منظور از به‌اندازه یعنی نیازی نیست تا جمله‌ی شروعِ پاراگرافِ سومِ دومین عنوان رو بهمون بگه، اما زیاد به این معنی که تا می‌تونه بگه از متن و محتوا چه انتظاری داره. یه بریف محتوای درست و حسابی باید همچین چارچوبی داشته باشه:
ساده و شفاف باشه
نویسنده‌ها شاید ذهن خلاقی داشته باشن، ولی نمی‌تونن ذهن شما رو بخونن، پس تا می‌تونین بهشون ساده و شفاف بگین چی می‌خواین؛ می‌خوای لحن محتوا کتابی نباشه؟ می‌خوای از منبع خاصی استفاده بشه؟ می‌خوای واژه‌ها و اصطلاحات خاصی رو توضیح بدی؟ می‌خوای واژه‌ها و اصطلاحات خاصی رو توضیح ندی؟ باید همه این‌هارو بگی، البته منظورم از گفتن نوشتنش توی بریفه.
خطوط قرمز شما رو معلوم کنه
نویسنده‌ها، به‌خصوص فریلنسرها، با مجموعه‌های مختلفی کار می‌کنن و درباره موضوع‌های زیادی می‌نویسن. بخشی از تجربه خودم توی کار پروژه‌ای این‌طوری بوده که صبح تا ظهر مطلب پزشکی می‌نوشتم، ظهر تا عصر درباره سردخونه مواد غذایی محتوا می‌زدم و عصر تا شب درباره امنیت نرم‌افزار و شبکه.
شاید فکر کنین خب پس این آدم الان باید همه چیزهای این حوزه‌ها رو بدونه و خودش بای‌دیفالت آگاه باشه که من چه چیزهایی می‌خوام و چی نمی‌خوام. این تصور از بیخ غلطه، اگر چیزی یاد منِ نویسنده مونده باشه اون روش سرچ و منابع دست اولیه که برای نوشتن اون محتوا پیدا کردم و شاید یکی دوتا نکته ریز، بله با اصطلاحات فنی و کلمه‌ها و عبارت‌های خاص اون حوزه هم ممکنه آشنا باشم اما استراتژی‌ها و اهداف کسب‌وکار شما و هدف اصلی‌تون از انتشار محتوا که رو نمی‌دونم.
پس کارفرمای عزیز لطفا اول هدف رو برای خودت تعیین کن و برای نویسنده مشخص کن از چه جمله‌هایی، اصطلاحات و واژه‌هایی باید و نباید استفاده کنیم.
اگر به‌عنوان کارفرما فکر می‌کنین این کار وقت زیادی ازتون می‌گیره این‌طور بهش نگاه کنین که این محتوا قراره بره تو بازار و شما و محصول‌تون رو به بقیه نشون بده، دوست‌دارین چطور این کار رو انجام بده؟
نوشتن بریف یعنی تعیین کردن چارچوب‌ها و خط قرمزهای شما و کسب‌وکارتون پس باور کنین نوشتن بریف هدردادن زمان نیست.
مخاطب محتوا رو ترسیم کنه
یکی‌دیگه از مواردی که نیازه توی بریف محتوا آورده بشه مشخص کردن مخاطب هدفه؛ یعنی این محتوایی که من قراره بنویسم برای کیه؟ برای گروه سنی الف یا برای مدیرعامل‌های شرکت‌های بالا ۵۰۰ نفر؟ این‌که کسب‌وکار ما توی فلان حوزه فعاله و مخاطب‌مون معلوم، باور اشتباهیه. مخاطب برای کی معلومه؟ برای شمایی که چند ساله توی این حوزه مشغولی یا اون نویسنده از همه‌جا بی‌خبری که فقط می‌خواد درباره یه موضوع خاص بنویسه؟
معلوم کردن مخاطب هدف در حد چند کمله یا نهایت چند جمله توصیفیه، ولی دقیقا مثل یک تابلوی راهنمای بزرگ برای نویسنده‌ای که کیلومترها دورتر از شما و کسب‌وکارتون می‌خواد براتون محتوا بزنه می‌مونه.
هدف از نوشتن محتوا رو معلوم کنه
محتوایی که نیاز دارین چه هدفی رو دنبال می‌کنه؟ افزایش آگاهی از برند یا ترغیب مخاطب به انجام کاری خاص؟ به‌هرحال شما می‌خواین برای تولید محتوا هزینه کنین، خیلی خوبه که قبل از هرچیزی بدونین این هزینه رو برای چه کاری انجام می‌دین و چرا؟
همچنین باید بخشی برای سوال‌هایی که مخاطب از شما داره و می‌خواین در قالب یک محتوا به اون پاسخ بدین رو مشخص کنین. این سوال‌ها معمولا تو واحد پشتیبانی، فروش و بازاریابی، دیجیتال و سئو بیشترین تکرار رو دارن و می‌تونین از این واحدها برای مشخص کردن اون‌ها کمک بگیرین. این روزها مهم‌ترین هدف محتواها پاسخ به سوال‌های مخاطبه، درواقع اهمیت این موضوع که محتوا چند هزار کلمه است و به ازای هر هزار کلمه چند کلمه کلیدی داره روزبه‌روز در حال کم‌تر شدنه.
چارچوب‌های فنی
منظورم از چارچوب‌های فنی بحث‌های مربوط به سئو و کلمه کلیدی و عنوان و... است. این بخش بریف رو باید بچه‌های واحد سایت و سئو تعیین کنن و براساس نیازهای سئویی مجموعه نوشته می‌شه. ارائه عنوان‌ها و کلمه‌های مهم به نویسنده کمک می‌کنه محتوا رو خیلی خیلی نزدیک به اون چیزی که می‌خواهید بنویسه.
این متن همین الانش هم طولانی شده و فکر نمی‌کنم کسی تا این قسمت هم اونو خونده باشه، درباره بریف نوشتن، مدیریت خلق محتوا و... مطلب زیاده که سعی می‌کنم این‌جا و از طریق انتشارات «خوانِ محتوا» بیشتر راجع بهش بنویسم.
ممنون که همراه بودین، اگه تجربه و نظری درباره بریف محتوا دارین حتما برام بنویسین.
مطلبی دیگر از این انتشارات
سیر تا پیاز سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS)
مطلبی دیگر در همین موضوع
خودتون تقریباً میدونید کدوم بانک
افزایش بازدید بر اساس علاقهمندیهای شما
داستان کوتاه «آنها سوگند نمی‌خورند»