یادداشت دوم: اهمیت ایجاز در محتوانویسی

ایجاز در نوشتن یعنی بیان یک چیز از کوتاه‌ترین راهِ پربازده. یعنی رعایت اقتصاد کلمات و پرهیز از اضافه‌گویی.

ایجاز با خلاصه‌نویسی فرق دارد.

در موجزنویسی هدف نویسنده وصل کردن نقطه الف به ب از کوتاه‌ترین مسیری است که بیشترین بازده را داشته باشد. در حالی که خلاصه‌نویسی یعنی چکیده مطلبی را بیرون کشیدن و به حداقل رساندن مطلبی.

اگر نوشتن را به رانندگی بین‌شهری تشبیه کنیم، موجزنویسی یعنی از مسیری برانیم که علاوه‌بر صرفه‌جویی در زمان بهترین منظره‌ها را هم داشته باشد. در همین مثال، خلاصه‌نویسی می‌شود این‌که قید منظره‌ها را بزنیم و از راهی برانیم که ما را (به هر قیمتی که شده) زودتر به مقصد می‌رساند.

موجزنویسی و اصل ایجاز در اینترنت اهمیت ویژه‌ای دارد. مخاطب این رسانه به خودی‌خود بازه توجه پایینی دارد و به‌طور میانگین زمان کمتری صرف مطالعه می‌کند. اگر نویسنده برایش معما ساخته باشد یا با مطول‌نویسی و سخت‌نویسی مسیر مطالعه را برایش دشوار کرده باشد، از خیر خواندن مطلب خواهد گذشت.

برای موجزنویسی می‌توان این اصول را رعایت کرد:

۱. فعل‌محور بنویسید. به‌جای این‌که بنویسید «تماشای فیلم فلان را تجربه کردم»، بنویسید «فیلم فلان را تماشا کردم».

۲. اشاره‌ها را حذف کنید. عبارت‌هایی مانند «همان‌طور که قبلا اشاره شد» یا «همان‌طور که می‌دانید» ارزش معنایی ندارند؛ قیدشان را بزنید.

۳. تکرار نکنید. وقتی نویسنده مفهوم یا نکته‌ای را به کرات یادآوری می‌کند، شعور و سواد نویسنده را زیر سوال می‌برد. هر چیز را یک‌بار بگویید و در آن یک‌ بار، هر آنچه لازم است بگویید.