چرخه عمر محصول

درود و آرزوی پیروزی و تندرستی تو این روزای نه‌چندان دلخواه!

تو نوشته آخرم که در مورد تفاوت مدیر محصول با مدیر پروژه بود قرار شد در مورد چرخه عمر محصول بنویسم.

خب تو نوشته‌ مدیر محصول کیه؟ توضیح دادم که محصول چی میتونه باشه:

محصول میتونه یه شامپو باشه، میتونه نمایشگر روی درب یخچالای هوشمند باشه یا حتی میتونه یه آپشن جدید توی خودرو باشه! ترجمه‌ی این مثالا به فضای استارتاپیِ آیتی‌محور این میشه: محصول میتونه یه اپلیکیشن موبایل باشه، میتونه بخش جستجوی یه وبسایت باشه یا حتی میتونه قابلیت مقایسه‌ی محصولات توی یه فروشگاه اینترنتی باشه!

حالا که دید پیدا کردین که محصول چیا میتونه باشه بریم در مورد چرخه عمر محصول که چهار فاز داره بیشتر بدونیم:

• فاز معرفی:
  در این فاز شما تازه محصولتون رو به بازار معرفی میکنین، به همین علت اغلب رقابت آنچنانی در بازار نخواهد داشت و شاید تنها پذیرندگان آغازین هستن که به سرعت از محصول شما استفاده میکنن و حاضرن برای امتحان کردن یه چیز جدید پول بدن( از بس که چیزن، ینی کنجکاون :) البته خدا عمرشون بده نبودن هیچ کسب و کار نوپایی پا نمیگرفت! )
• فاز رشد:
  اینجاس که محصول شما تو بازار پذیرفته میشه و خواهان پیدا میکنه، پس در پی اون فروشتون هم بهتر میشه، البته نباید نقش مهم پذیرندگان آغازین رو توی این فاز فراموش کرد، چون در این فاز شما باید محصولتون رو بهترش کنین و یه بخشی از اینکه کجاها نیاز هست بهتر بشه رو از رفتار همین پذیرندگان آغازین متوجه میشین! یادتون باشه تو این فاز فضای رقابت فرق کرده و احتمالا یه کوچولو نفس رقبارو پشت گوشتون احساس میکنین.
• فاز بلوغ:
  توی این فاز فروشتون به اوج خودش میرسه، اینجا ممکن رقبا سعی کنن با راه حلهای متفاوت نسبت به شما وارد بازاری که شما خوب ازش پول درمیارین بشن و این فضای رقابتی میتونه خیلی جذاب باشه.
• فاز افول:
  شنیدش نا امید کنندست اما باید بگم که تو این فاز نزدیکیم به آخرای عمر محصول، جایی که رسیدیم به نقطه اشباع بازار و فروش محصول رو به کاهش هست! خیلی از شرکتا توی این فاز محصول رو تموم شده میدونن و ادامه نمیدن، که از دلایل اصلیش میتونه کم شدن فروش محصولشون و فشاری که از سمت رقبا تحمیل میشه، باشه! البته تشخیص اینکه محصول عمرش به سر اومده کار ساده‌ایم نیست و به عواملی وابستست از جمله نوع محصول و نوع صنعتی که محصول در اون قرار داره.

برای اینکه این فازهارو بهتر درک کنین میتونین مثلا استارتاپای تاکسی آنلاین رو یه مرور بکنین، اسنپ، تپسی و ده‌ها استارتاپ دیگه که اومدن توی این رقابت اما الان اسمی ازشون نیست. اسنپی که شروع کرد و اول کمتر فضای رقابت مطرح بود براش، بعد از یه مدت سر و کله رقبا پیدا شد چون اسنپ داشت خوب میتازوند و پول در میورد...

یا اگر بخوام یه مثال دیگه بزنم باید یادی کنم از یاهو مسنجرِ از دنیا رفته! محصولی که خیلی از ماها افول و تموم شدن عمرش رو باهم دیدیم!

فکر میکنم اندازه‌ای که با فازهای عمر محصول آشنا بشین نوشتم، بهترین زمان هست برای نوشتن فرآیند توسعه محصول!