وضعیت UX در سال 2020: سیستم های طراحی نامرئی

امروزه اصطلاح سیستم طراحی (Design System) را همه جا میبینیم: در کنفرانس ها، مقالات، توییت ها، دروس و اسلایدها. سیستم طراحی روشی قدرتمند برای مقیاس بندی یک محصول است، در حالی که تمرکز همه‌ی ما بر روی خروجی آن است، یا حداقل خروجی باعث می‌شود تا از ارزش نامرئی ای که رویکرد سیستماتیکش دارد، غافل شویم.

جستجوی سریع "design systems" در Google Trends به ما نشان می‌دهد که علاقه به این موضوع طی چند سال گذشته رو به افزایش بوده است. در خود Medium هر هفته چند مقاله با این تگ (تگ design system) منتشر می شوند. این موضوع به یک اصطلاح تبدیل شده به طوری که امسال برای تمسخر وسواس طراحان به این موضوع، یک اکانت توییتر ایجاد شده!

درک کردن سیستم‌های طراحی راحت است. از دید تجربه کاربری، طراحی رابط کاربری با الگوی های مطرح و شناخته شده UX، باعث ایجاد آشنایی و انس برای کاربران می شود، چون آنها می دانند چه انتظاری از تعاملشان با محصول دارند. از لحاظ فنی، اجزای رابط کاربریِ قابل استفاده مجدد، می تواند به معنای راندمان بیشتر، مقیاس پذیری و دوباره کاری کمتر برای توسعه دهندگان باشد.

سیستم طراحی فقط کتابخانه UI نیست!

به محض فکر کردن درباره سیستم های طراحی اولین تصویری که به ذهن می‌رسد، یک کتابخانه کامپوننت محور است: یعنی یک منبع شامل دکمه ها، dropdown ها و کارت ها، که توسعه دهندگان و طراحان به راحتی می توانند آن ها را copy و paste کنند تا سرعت کارشان بالا برود. اما این تنها نوک کوه یخ هستش: یک سیستم طراحی باید جنبه های گسترده ای از فعالیت های یک شرکت را در نظر بگیرد ، از جمله ابزار سازی، نحوه اداره شرکت، مردم ، استانداردهای دسترسی‌ پذیری ، تکنولوژی‌ها و فرایند کاری شرکت.

وقتی این جنبه های وسیع در نظر گرفته نشود، شرکت ها در نهایت با کتابخانه های طراحی که پس از چند ماه استفاده کنار گذاشته می شوند، تنها می مانند که این موضوع اهمیت تفکر درباره سیستم های طراحی به عنوان یک سازمان زنده که کل سازمان را به هم متصل می کند، را معلوم می کند.

سیستم طراحی، حاکمیت طراحی و کتابخانه طراحی سه پروژه مختلف با رویکردهای متفاوت از هم هستند، یکی از آنها همه چیز رو حل نخواهد کرد .

در مقاله ای که مدافع سیستم های طراحی خانم Jina Anne از لفظ "سیستم های طراحی نامرئی" استفاده می کند، ضرورت داشتن این منابع عمومی را به عنوان تکمیل کننده کار ما زیر سوال می برد: "هر چه ابزارهای طراحی و مهندسی ما به هم نزدیک تر شوند، آیا ما به نقطه ای می رسیم که دیگر نیازی به وبسایت نداشته باشیم؟ آیا ابزارهای ما برای دستیابی بهتر، بومی سازی، عملکرد و قابلیت استفاده می توانند سطح پیشنهادی را نشان دهند؟ چون سیستم طراحی ما به سطح پختگی در ابزارها رسیده است؟

سیستم طراحی، انعکاس ارزش های یک شرکت است.

"از دید انتقادی، سیستم طراحی درباره مردم است: این که چگونه تعامل می کنند، چگونه یکدیگر را درک می کنند و این که چگونه با هم برای رسیدن به هدفشان همکاری می کنند. سیستم طراحی توسط مردم ساخته شده، توسط مردم استفاده شده و توسط مردم تجربه شده. توسط افراد به چالش کشیده، شکل گرفته و بعد منقضی می شود. (...) نقش ما به عنوان تیم سیستم، از سازمان دهنده و مجری به نقش انسان شناس و محقق تبدیل می شود." Daniel Eden در Where We Can Go.

قبل از اینکه دوباره ببینیم کدام رنگ برای استفاده در CTA ها است، باید ارزش های شرکت خود را مجددا بررسی کنیم.

تجربیات ایجاد شده توسط یک شرکت، منعکس کننده ارزش های آن است، هم از نظر خدمات خاص ارائه شده و هم از منظر جهان بینی آن. همانطور که تاتینا مک (Tatiana Mac) در صحبت های خود پیرامون ساختار "سیستم های طراحی جامع"، درباره اجتماعی بدون هدف و آگاهی مشخصی از سوگیری های ما، توضیح می دهد، سیستم های طراحی که ما بطور الگوهای جاودانه و ثابت ایجاد می کنیم در دنیای اطراف ما وجود دارد. اگر 83% مدیران فنی سفید پوست باشند و اگر نسبت تعداد مردان به زنان 4 بر 1 باشد، به احتمال زیاد سیستم های طراحی ایجاد شده توسط آن گروه، افرادی که در جنس، نژاد، گرایش جنسیتی، فلسفی، وضعیت اقتصادی یا ملیت با آنها مشترک نباشند را محروم میکند.

عجیب نیست که هر Dropdown با موضوع جنسیت، با کلمه "نر" شروع می شود و در بسیاری از موارد "گزینه سایر" را فراموش می کنند. (منبع: تصویر از ساختار ارائه "سیستم های طراحی جامع" اجتماعی توسط تاتیانا مک)

در 2020، نباید تمرکز اصلی ما بر ایجاد کامپوننت های جدید برای design system خودمان باشد، و باید توجه خود را به سیستم ها و مفاهیم پنهان در پشت صحنه ی طراحی، معطوف کنیم.

نویسنده: Fabricio Teixeira

مقاله: STATE OF UX IN 2020: Invisible design systems