متاورس، حقیقت اجتناب ناپذیر پیش‌ رو

با اعلام تغییر فیسبوک به متا منحنی رشد این بازار روند صعودی چشمگیری به خود گرفت و امروز اغلب کسب و کارها برای حضور در متاورس تلاش میکنند و به دنبال روشن کردن مسیر خود در آن هستند.

اما متاورس چیست ؟ یک پلت فرم بازی، محلی برای فروش آنلاین، ابزاری برای آموزش، یک کانال تبلیغاتی یا هر چیزی که مردم بتوانند در رویای خود آن را تصور کنند. به طور کلی میتوان گفت یک دروازه جدید برای تجربه های دیجیتال است. آنچه ما می دانیم این است که فراتر از هیاهوها، متاورس واقعی است، و انقلابی است که در آن فرصت های بیشماری نهفته است. به نظر من متاورس نه دنیایی جدید، بلکه محیطی است در امتداد دنیای واقعی که سالهاست در آن زندگی میکنیم. محیط زندگی ما تا قبل از انقلاب صنعتی چهارم و فراگیر شدن اینترنت تنها در فضای فیزیکی جریان داشت، پس از آن بخشی از زندگی ما به اینترنت منتقل شد و امروزه با ورود متاورس زندگی ما گسترده‌تر خواهد شد، به عبارتی متاورس تجربه ای عمیق تر از اینترنت است. اینترنتی غیر متمرکز و مبتنی بر WEB3 که در محیطی سه بعدی و به زودی با درگیر کردن تمامی حواس پنجگانه با آن مواجهیم. سرمایه گذاری در متاورس در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل دو برابر شده و طبق پیش بینی گارتنر تا سال ۲۰۲۶ بیش از ۲۵٪ از مردم در هر روز حداقل یک ساعت از زمان خود را در متاورس خواهند گذراند.

در جدیدترین معماری منتشر شده از سوی مک کینزی، پرداخت و کسب درآمد، احراز هویت و امنیت و حریم شخصی به عنوان توانمندساز[1] در اولین لایه معماری متاورس معرفی شده است. اگر متاورس بخشی از دنیایی است که زندگی ما در آن جریان دارد، نیازمند اقتصاد است و اینجاست که بانک‌ها و موسسات مالی به صورت رسمی وارد بازی میشوند.

فرصت های موجود در متاورس برای بانک‌ها

وقتی از ورود بانک‌ها به دنیای متاورس صحبت میکنیم، منظور بانکهای سنتی با ساختارهای متداولی که در ذهن داریم نیست. از بانکی صحبت میکنیم که دستخوش تحول دیجیتال شده و از بانک سنتی قبلی تنها برند، زیرساخت، سرمایه، تجربه و اعتماد مشتریان را به دارد. با این رویکرد فرصت‌های زیر برای بانک‌ها متصور است.

درگیر سازی مشتریان

برای مشتریان آینده از نسل Z و آلفا حضور در فضای مجازی بدیهی است. حضور پیش‌دستانه بانک در متاورس میتواند جایگاه برند را در ذهن این دسته از مخطبان به عنوان مشتریان آینده تقویت کرده و ارتباطات بعدی را افزایش دهد. میتوان حضور HSBC در سندباکس[2] و ایجاد فضایی برای دوستداران بازی و ورزش را در این راستا ارزیابی نمود. از سوی دیگر امکان بازی‌وارسازی[3] سرویس های مالی و جذاب کردن نحوه ارائه خدمات هم میتواند باعث درگیری بیشتر مشتریان با خدمات بانک شود.

ارائه خدمات امنی چنل [4]و فراشخصی سازی[5]

وقتی صحبت از سرویس های امنی چنل میشود متاورس هم به عنوان یک کانال ارتباطی با مشتریان مد نظر قرار گرفته و خدمات بانکی همراه با سایر کانال ها بر روی آن ارائه میشود. از سوی دیگر دسترسی به داده های دقیق مشتریان و علایق و فعالیت های آنها در متاورس، امکان شخصی‌سازی سرویس ها و خدمات را بیش از قبل فراهم میکند.

نگهداری از دارائی‌های دیجیتال مشتریان

اولین وظیفه بانک‌ها از ابتدای تشکیل این نهاد در اقتصاد دنیا نگهداری از دارائی‌های افراد بوده است. این روال در دنیای دیجیتال هم ادامه دارد و بانک‌ها به عنوان موسساتی که اعتماد مشتریان را به دست آورده‌اند، میتوانند به عنوان نگهداری کننده دارائی‌های دیجیتال مشتریان فعالیت کنند. در خصوص دارائی‌های دیجیتال چالش های جدی شامل گم شدن ولت سخت افزاری، فراموشی رمز ولت و یا مرگ دارنده ولت و عدم دسترسی وراث وجود دارد.بانک‌ها با نگهداری دارائی‌های دیجیتال میتوانند این چالش‌ها را مدیریت کنند.

استاندارد و امن سازی تراکنش ها

حجم زیادی از تراکنش ها هر روز در متاورس رخ خواهد میدهد. مدیریت تراکنش‌ها و اطمینان از انجام معامله یکی از دغدغه های اساسی کاربران در متاورس است. این موضوع در دنیای واقعی هم یک چالش اساسی در تجارت الکترونیک محسوب میشود. این دغدغه در متاورس بیش از دنیای واقعی خواهد بود. بانک‌ها میتوانند با اعمال استاندارد و ایجاد ساز و کارهای کنترلی صحت و امنیت تراکنش های مالی را تضمین نمایند.

پل ارتباطی متاورس و دنیای واقعی

کسب و کار در متاورس در جریان است. در ازای ارائه خدمات و یا تولید محتوی دستمزد پرداخت میشود و کاربران برای تامین نیازهای خود باید این وجوه را به دنیای واقعی منتقل و به ارزهای فیات تبدیل کنند. بانک‌ها به خوبی میتوانند به عنوان پل ارتباطی متاورس و دنیای واقعی این نقش را بر عهده بگیرند.

گام هایی برای آماده کردن بانک برای ورود به دنیای متاورس

بانک‌هایی که هنوز در ابتدای مسیر تحول دیجیتال هستند و درگیر ساختارهای قدیمی و مدل کسب و کار سنتی خود هستند راه آسانی برای فعالیت در متاورس ندارند و ورود مستقیم آنها به حوزه نوآورانه ای همچون متاورس میتواند با ریسک های فراوانی همراه باشد. در چنین شرایطی بازوی نوآوری بانک‌ها که میتواند به صورت مستقیم در اختیار بانک باشد و یا به عنوان یک سرویس دهنده بیرونی فعالیت کند محل مناسبی برای شروع فعالیت بانک‌ها در متاورس است. گام های زیر میتواند به عنوان نقشه راه بانک‌ها در این مسیر باشد.

تدوین استراتژی مبتنی بر خلق ارزش

اهداف خود را در متاورس تعیین کنید،‌مثل دسترسی به بخش جدیدی از مشتریان، برقراری ارتباط بین آنها و یا ایجاد جریان های درآمدی جدید. نقش خود را مشخص کنید. آیا خالق تجربه هستید یا تسهیل کننده تعامل یا فراهم کننده زیرساخت.

آزمایش،‌یادگیری و سازگاری

فعالیت‌های اولیه شامل تعریف کابردها بانکی برای متاورس،‌ کشف فرصت‌ها، کار بر روی NFTها، حضور تبلیغاتی در متاورس و آموزش مفاهیم به کارکنان را شروع کنید. برای درآمدهای بلند مدت برنامه ریزی کنید اما تلاش کنید با تعریف پروژه های کوچک و زودبازده به نتایج اولیه دلگرم کننده برسید. با دریافت بازخورد از مشتریان و بررسی عملکرد پلتفرم های مختلف برای ادامه کار تصمیم بگیرید و به مرور مشکلات را برطرف کرده و خدمات قابل ارائه را ارتقا دهید.

برای رشد آماده شوید

بر اساس نتایج مراحل پیشین، فرصت ها را شناسایی کنید و مدل های کسب و کاری که قابلیت رشد مناسب دارند را انتخاب کنید و بر این اساس فعالیت در متاورس را در برنامه های اصلی خود جای دهید.

نکته مهم آگاهی نسبت به این موضوع است که فعالیت و حضور در متاورس در آینده ای نزدیک اجتناب ناپذیر است و به زودی فرصت‌های فراوانی در آن برای بانک‌ها وجود خواهد داشت. شروع فعالیت باید در اولین فرصت و به صورت غیر مستقیم توسط بازوی نوآوری بانک‌ها انجام شود و با یک برنامه ریزی دقیق و بر اساس بازخوردها به مرور مدل کسب و کار بانک‌ها در متاورس بالغ شود.

منابع مورد استفاده :

- The ultimate guide to banking in the metaverse (Accenture)

- Value creation in the metaverse (McKinsey)

[1] Enabler

[2] SandBox

[3] Gamify

[4] Omni Channel

[5] Hyper Personalization